Körfez Belediyesi Kocaeli İlinin Körfez ilçesinde 5393 sayılı Belediye Kanunu kapsamında kurulan yerel yönetim teşkilatıdır. Körfez ilçesi düzlük bir alana kurulmuştur ve Yarımca’dan Tütünçiftliğe kadar geniş bir alanı kapsamaktadır. İlçe genel olarak Çenedağı ile İzmit Körfezi arasında kurulmuştur.
Körfez, ekonomik olarak tarım, hayvancılık ve sanayi sektörlerine dayalı bir yapıya sahiptir. İlçenin kırsal kesimlerinde tarım ve hayvancılık yapılmaktadır. Buğday, arpa, ayçiçeği, mısır, zeytin, armut, elma yetiştirilen önemli tarım ürünleridir. Hayvancılık ise daha çok küçükbaş hayvan ve tavuk yetiştiriciliği üzerine yapılmaktadır. İlçe sınırları içerisinde bulunan Hereke ise halı dokumacılığı ile öne çıkan bir bölgedir. İlçe sanayi olarak Tüpraş, İgsaş, Gübretaş gibi ülkenin en önemli kuruluşlarını sınırları içerisinde bulundurmaktadır.
Körfez ilçesinin tarihsel geçmişi çok eskilere dayanmaktadır. İlçenin tarihsel geçmişinde öne çıkan nokta ise her dönem ekonominin merkezi konumunda olma özelliğidir. Körfez bölgesinde ilk yerleşimciler Helenistik çağda Yunanlılardır. MÖ 900-911 yılları arasında ilk olarak Truva şehrini kuran Yunanlılar gemilerle İzmit Körfezine gelerek bölgeye Bryas ismini vermişlerdir. Bölge MÖ 500-490 yılları arasında Tinyalılar, MÖ 480-479 arasında Persler, MÖ 288-274 yılları arasında ise Pontuslar hakimiyetinde olmuştur. MÖ 281-246 yılları arasında I. Nicomedia yönetimi altında bulunan bölge Brunga olarak adlandırılmıştır. MÖ 74 yılında Romalılar bölgeye hâkim olmuş ve Nikomedia olarak adlandırılan bölge Roma İmparatorluğu’nun eyaleti konumuna gelmiştir. MS bölgenin önemi artmış ve 326 yılında Diocletianus döneminde İmparatorluğun yeni başkenti olmuştur. Roma İmparatorluğu bölündükten sonra Doğu Roma İmparatorluğu sınırları içerisinde kalan bölge önemli bir eyalet konumuna gelmiştir. Bölgede bu dönemde özellikle 358 yılında yaşanan deprem büyük yıkıma yol açmış, dünyanın Roma, İskenderiye ve Antakya’dan sonra yüz elli bin nüfusla dördüncü büyük şehri konumunda olan şehirde otuz bin insan hayatını kaybetmiştir. Bu olaydan dört yıl sonra 362 yılında bölgede tekrar çok büyük bir deprem meydana gelmiş ve Brunga (Yarımca/Körfez) liman bölgesi neredeyse haritadan silinmiştir. 458 yılında Brunga (Yarımca/Körfez) piskopos düzeyinde doğrudan İmparatora bağlanmıştır. 554 ve 557 yıllarında yaşanan depremle Brunga (Yarımca/Körfez) bölgesi tekrar çok büyük yıkıma uğramış, depremin ardından yaşanan veba ve kolera gibi salgınlarla şehrin nüfusa ciddi ölçüde azalmıştır. Depremlerde şehrin limanları saraylar, surlar onarılamayacak düzeyde yıkılmıştır.
Brunga bölgesi 1071 yılından sonra Selçukluların Anadolu’da hakimiyet kurmasıyla birlikte savaşlara sahne olmuştur. Selçuklular Nikaia’yı (İznik) başkent yaparken Nikomeida’nın (İzmit) hakimiyetini sağlamışlardır. Haçlı seferleri sonucunda Selçukluların bölgedeki hakimiyeti on bir yıl sürmüştür. 1210 yılında bölge Haçlı Seferleri sonucunda Latin İmparatorluğu’nun da kurulmasıyla Latinlerin hakimiyetine geçmiştir. 1228 yılında ise bölge tekrardan Bizans hakimiyetine geçmiştir. 1328 yılında ise Anadolu’ya hâkim olan Osmanlılar 1328 yılında bölgeye hakim olmuş ve adını Burunca olarak değiştirmişlerdir. Burunca Osmanlılar tarafından tekrardan onarılmış ve ekonomik anlamda işlerlik kazanmaya başlamıştır. 1420’li yıllarda sürekli işgale uğrayan Burunca halkı güvenlik nedeniyle kıyı şeridinden uzak tepelere yerleşmiş fakat ekonomik olarak önemli bir gelir kaynağı olan Burunca Ovasını ve limanını da kullanmaya devam etmiştir. Fakat her savaş ve işgalde tepeler ile liman bölgesi arasında bir döngü şeklinde devam eden yerleşme tam bir istikrar göstermemiş sürekli yarım kalmıştır. Bölgede sürekli olarak yerleşim her defasında yarım kaldığı için adı Yarımca olarak adlandırılmaya başlanmıştır. Bölge Osmanlı hakimiyetindeyken 1514 yılında Yavuz Sultan Selim İran seferi için otağını bölgeye kurmuştur. 1766 yılında yaklaşık iki dakika süren depremde bölge tamamen yıkılmış, bölge halkı tepelerde yaşamaya başlamıştı. Kırım Savaşı’ndan sonra bölgeye Tatar, Boşnak ve Çerkesler göç etmiştir. Körfez bölgesine daha çok Çerkesler ve Boşnaklar yerleşmiştir.
Osmanlı Döneminde 1854 yılında bölgeye deniz feneri yapılmıştır. Bu dönemde bölgede konut bulunmamaktaydı fakat Bağdat Caddesi’nin kuzey bölgesi askeri hayvanlar için kullanılmaktaydı. Bölgeye aynı yıl İzmit Sancak Beyi Topal Osman Paşa tarafından çiftlik olarak kullanılmaya başlamıştır. Bölgenin sahil kısmı av bölgesi olarak kullanılmıştır. Bölge Birinci Dünya Savaşı zamanında önce İngilizlerin daha sonra Yunanların işgaline uğramıştır. Cumhuriyet döneminde ise bölgede yerleşim sınırlı düzeyde kalırken 1937 yılında Romanya’dan gelen göçmenler bölgeye yerleştirilmiştir. Bölgeye yerleşen göçmenler tarımla uğraşırken bölge 1951 yılında Yarımca Köyü muhtarlığına bağlanmıştır. Yarımca bölgesi 1950’li yıllardan sonra tarım ekonomisinden uzaklaşarak yapılan yatırımlarla hızlı bir sanayileşme yaşamıştır. Bu sanayileşme Yarımca’yla birlikte Tütünçiftlik bölgesini de geliştirmiştir. Bölgenin değeri önemli ulaşım yollarının bölgeden geçmesi nedeniyle her geçen gün artmıştır. Bölge 1970 yılında yapılan referandumumla Yarımca Belediyesi sınırlarına dahil edilmiş, Bakanlar Kurulu kararı ile Yarımca’nın mahallesi konumuna gelmiştir. Bölgede 1964 yılında belediye teşkilatı kurulmuştur. 1971 yılında ise bugünkü idari yapılanma şekline dönüşmüştür. 1988 yılında bölgenin ismi Körfez olarak değiştirilmiştir.
Körfez ilçesi günümüzde otuz altı mahalleden oluşmaktadır. İlçenin nüfusu bulunmuş olduğu coğrafi ve ekonomik konum nedeni ile hızlı bir şekilde artmaktadır. 2007 yılında 123.289 kişi olan nüfus, 2019 yılında 169.304 kişi, 173.064 kişi olmuştur. İlçe nüfusunun %50,33’ü erkek, %49,67’si kadın nüfusundan oluşmaktadır. İlçe bulunduğu coğrafi yer nedeni ile karayolu ve demiryolu ağlarının merkezi konumundayken önemli bir liman bölgesi olarak bölge ekonomisine katkı sağlamaktadır.
Körfez Belediyesi bölgenin önemli yerel yönetimlerindendir. Hizmet verdiği bölgenin önemi nedeni ile güçlü bir teşkilatlanma yapısına sahip olan Körfez Belediyesi her geçen gün hizmet sayısını ve standardını artırmaktadır. Körfez Belediyesi teşkilatı 22 müdürlükten oluşmaktadır. Bu müdürlükler; Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü, Bilgi İşlem Müdürlüğü, Destek Hizmetleri Müdürlüğü, Emlak İstimlak Müdürlüğü, Etüt Proje Müdürlüğü, Fen İşleri Müdürlüğü, Gençlik ve Spor Müdürlüğü, Hukuk İşleri Müdürlüğü, İmar ve Şehircilik Müdürlüğü, İnsan KAYNAKLARı ve Eğitim Müdürlüğü, Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü, Makine İkmal Bakım ve Onarım Müdürlüğü, Mali Hizmetler Müdürlüğü, Muhtarlık Hizmetleri Müdürlüğü, Özel Kalem Müdürlüğü, Park ve Bahçeler Müdürlüğü, Plan ve Proje Müdürlüğü, Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü, Temizlik İşleri Müdürlüğü, Yapı İşleri Müdürlüğü, Zabıta Müdürlüğü şeklindedir.
Körfez Belediyesi organizasyon yapısı belediye başkanına bağlı başkan yardımcıları ve onların sorumlu olduğu müdürlüklerden oluşmaktadır. Belediye başkanına bağlı dört başkan yardımcısı bulunmaktadır. Hukuk İşleri Müdürlüğü ve Özel Kalem Müdürlüğü doğrudan Belediye Başkanına bağlı görevlerini yerine getirirken, diğer müdürlükler ilgili Başkan Yardımcısı altında hizmetlerini yürütmektedir. Körfez Belediyesi’nin otuz bir üyeden oluşan belediye meclisi bulunmaktadır. Körfez Belediyesi kurumsal yapısında yedi komisyon bulunmaktadır. Bu komisyonlar denetim komisyonu, plan ve bütçe komisyonu, eğitim gençlik ve spor komisyonu, sosyal hizmetler komisyonu, çevre ve sağlık komisyonu, kültür turizm ve sanat komisyonu, imar ve şehircilik komisyonu şeklindedir.
Körfez Belediyesi’ne kurulduğu dönemden günümüze kadar geçen sürede Başkanlık görevinde bulunan değerli kişiler; Hüseyin Avni Şirin (1964-1977, 1979-1980, 1989-1994); Alaaddin Şener (1977-1979);Yaşar Kuzu (1979); Cemil Ayalp (1980-1984); Azmi Akyol (1984-1989); Muzaffer Baştoğçu (1994-1999);Erhan Yenilmez (1999-2004); Yunus Pehlivan (2004-2014); İsmail Baran (2014-2019); Şener Söğüt (2019) şeklinde olmuştur.
Körfez Belediyesi’ne en uzun dönem başkanlık eden Hüseyin Avni Şirin olmuştur. Toplam üç dönem başkanlık görevini sürdüren Şirin ilçeye önemli katkılar sağlamış ve “Efsane Başkan” olarak anılmıştır. Günümüzde Körfez Belediye başkanlığı görevini yürüten Şener Söğüt ise 2019 yılında yapılan yerel seçimler sonucunda göreve başlamıştır. 2019 yılında oy kullanan ilçe halkının %49,17’sinin oyunu alarak göreve başlayan Söğüt aslen Gümüşhanelidir. 1975 yılında Muş ilinde dünyaya geldikten sonra 1979 yılında ailesiyle beraber Kocaeli’ne gelmiş ve Körfez ilçesinde yaşamaya başlamıştır. İlk, orta ve lise eğitimlerini Körfez ilçesinde tamamladıktan sonra lisans eğitimini 1996 yılında Karadeniz Teknik Üniversitesi’nde tamamlayarak makine mühendisi olmuştur. Lisans eğitimine müteakip Düzce Üniversitesinde yüksek lisans eğitimini bitirmiş ve yüksek makine mühendisi unvanını almıştır. Çalışma hayatında 1996-2004 yıllarında İstanbul Büyükşehir Belediyesine bağlı İGDAŞ’ da başlamış, 2004-2009 yılları arasında çalışma hayatına Kocaeli Büyükşehir Belediyesine bağlı İZGAZ’da devam etmiştir. Söğüt, 2009-2010 yılları arasında Körfez Belediye Başkanı Yardımcılığı görevini yerine getirirken bölgede birçok önemli projede yer almıştır. Evli ve üç çocuk babası olan Söğüt 2012-2017 yılları arasında Körfez Ticaret Odası Yönetim Kurulu ve Meclis Üyeliği görevlerini de başarılı bir şekilde yürütmektedir.
Körfez Belediyesi günümüzde tamamlanan ve devam eden birçok proje ile bölgeyi çağdaş bir düzeye çıkarmaktadır. Körfez Belediyesi tarafından son yıllarda yapılan proje örnekleri şunlardır:
Belediye tarafından son dönemde tamamlanan projeler: 15 Temmuz Şehitler ve Demokrasi Meydanı Projesi, Hereke Kalesi Projesi, Sarnıçhan İş ve Yaşam Merkezi, İlimtepe İş ve Yaşam Merkezi, Naim Süleymanoğlu Spor Kompleksi, Yarımca Nazende Sosyal Tesisleri, Kirazlıyalı Nazende Sosyal Tesisleri, Sokak Hayvanları Geçici Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Projesi, Mustafa Efe Kültür Merkezi.
Belediye tarafından son dönemde devam eden projeler: Körfez-İlimtepe Yolu, Güney ve Barbaros Mahalleleri Kentsel Dönüşüm Projesi, Hereke Sahil Merkezi Projesi, Cevher Dudayev Parkı Projesi, Yavuz Sultan Selim Hacı Bektas Veli Parkı Projesi.
Körfez Belediyesi teknolojinin ilerlemesiyle birlikte birçok hizmetini e-belediye platformuna taşımıştır. Belediye emlak beyan, vergi borcu, diğer borçlar, nikâh randevusu gibi hizmetleri online olarak sunmaktadır. Bölgenin artan nüfusu ve gelişen ekonomik konumu belediyenin altyapı hizmetleriyle desteklenirken Körfez ilçesi bölgenin önemli yerleşim yeri olma özelliğini günümüzde de sürdürmektedir.
KAYNAKÇA
http://www.kocaeli.gov.tr/körfezi, Erişim Tarihi: 05.08.2021; https://www.korfez.bel.tr/hizmet-rehberi, Erişim Tarihi: 05.08.2021; https://www.kocaeli.bel.tr/tr/main/pages/korfez/228, Erişim Tarihi: 05.08.2021
Doğa Başar SARIİPEK