Kore Savaşı’nda Kocaeli’den Şehit ve Gazi Olanlar

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa’da NATO’nun ve dolayısıyla Doğu ve Batı blokları arasındaki dengenin kurulması üzerine, bu iki blok arasındaki çatışmalar ve soğuk savaş gelişmeleri, Avrupa’dan Uzakdoğu’ya intikal etmiştir. Bu gelişmelerden biri olan Kore Savaşı, 1950 Haziran’ında başlayarak 1953 Temmuz’unda Panmunjom Mütarekesi’nin imzası ile sonuçlanmıştır. Türkiye Cumhuriyeti, söz konusu savaşa Birleşmiş Milletler tarafında katılarak bir tugaylık askerî kuvvet göndermiştir. Milli mücadeleden beri muharebe alanlarına girmemiş olan Türk askeri, Kore Savaşı’nda, gerçekten destansı nitelikler taşıyan bir mücadele vermiştir.

Kore Savaşı’nın başlıca özelliklerinden biri, ilk kez Birleşmiş Milletler ordularının bir emir ve komuta altında savaşmasının denenmiş olmasıdır. Türk Silahlı Kuvvetleri yönünden bu konu, daha modern savaş silah ve araçları ile muharebe yöntemlerindeki özelliklere, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ayak uydurmuş olmasıdır. Kore, bol miktarda silah, araç ve gereçlerle, modern muharebe yöntemlerinin öğrenildiği ve uygulandığı bir savaş sahası olmuştur.

Kore’de akan Türk kanı ve Türk kahramanlığı, Türkiye’nin 1951 yılında NATO’ya alınmasında çok önemli bir rol oynamıştır. Bununla birlikte, Türk kuvvetlerinin Kore’ye ayak bastığı 19 Ekim 1950’den anlaşmanın imzaladığı tarihe kadar 14.936 Türk askeri Kore’de içinde bulunduğu şartları sonuna kadar zorlayarak çarpışmıştır. 1. Türk Piyade Tugayı üç piyade taburu, 105 mm’lik bir obüs taburu ve bir destek birliğinden oluşturulmuştur. Muharebelere katılan Türk tugayının verdiği şehit miktarı üç yıllık savaş süresince 721, savaş sonrası giden tugaylarımızın toplam şehidi ile birlikte 1005 olmuştur.

Kore Savaşı’na, Kocaeli ilinden de çok fazla asker katılmıştır. Çok sayıda gazi ve şehit, muharebeler sırasında cesur bir şekilde mücadele ederek görevlerini başarıyla yerine getirmişlerdir. Kocaeli Muharip Gaziler Derneği, Türkiye Muharip Gaziler Derneği Genel Merkezi ile Kocaeli Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’nden temin edilen veriler karşılaştırıldığında, Kocaeli’den Kore Savaşı’na katılan gazi ve şehit sayısı konusunda farklı sonuçlara ulaşılmıştır. Bu çalışmada her iki kurumdan alınan veriler de paylaşılacaktır.

Kocaeli’ye bağlı askerlik şubelerinden Kore Savaşı’na katılan gazi sayısı, Muharip Gaziler Derneği Genel Merkez verilerine göre 488 iken Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü verilerine göre halen hayatta olan gazi sayısı 24’tür. Kocaeli’ye bağlı askerlik şubelerinden Kore Savaşı’na katılan ve şehit olan asker sayısı ise Muharip Gaziler Derneği verilerine göre 12 iken Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü verilerine göre bu sayı bilinmemektedir. Sayısal veriler değişkenlik gösterse de Kore Savaşı’na Kocaeli ilinin hemen hemen tüm ilçelerinden Türk askeri katılım göstererek Türkiye’den uzak bir coğrafyada, kadim Türk askerî geleneğini ve onurunu, canını ortaya koyarak temsil etmiştir.

KAYNAKÇA

Ali Denizli, Kore Savaşı (1950-1953) Esirler Beyin Yıkama Psikolojik Harp Propaganda, Pelikan Kitabevi, Ankara, 2015, Ali Denizli, Kore Savaşı 1950-1953, Turhan Kitabevi, Ankara, 2010, Ateşkesin 60’ıncı Yıl Dönümünde Kore Savaşı, Genelkurmay Yayınevi, Ankara, 2016, Fahir Armaoğlu, 20. Yüzyıl Siyasî Tarihi, Alkım Yayınevi, İstanbul, 2010; Kocaeli Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’nden temin edilen gazi ve şehit istatistikleri; Kocaeli Muharip Gaziler Derneği Başkanı Nurettin Recep Sağlık ile yapılan görüşme sonucu edinilen bilgi, belge ve dokümanlar; Kore Harbinde Türk Silâhlı Kuvvetlerinin Muharebeleri (1950-1953), Ankara Genelkurmay Basımevi, 1975; Kore Savaşı Şehitlerini Biyografileri, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1992; Kore Savaşı: Uzak Savaşın Askerleri, Derleyen: Mehmet Ali Tuğtan, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2013; Türkiye Muharip Gaziler Derneği’nden temin edilen gazi ve şehit istatistikleri. Fotoğraf Kaynağı: https://overseas.mofa.go.kr/tr-istanbul-tr/brd/m_8763/view.do?seq=761077&srchFr=&srchTo=&srchWord=&srchTp=&multi_itm_seq=0&itm_seq_1=0&itm_seq_2=0&company_cd=&company_nm=&page=1

Mustafa Talha SAVAŞ