Yükseköğretim Kurumu
1976 yılında Kocaeli Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi (KDMMA) adı ile yüksek eğitim ve öğretime başlamış olan okul, 4.11.1981 tarih ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunun’nun akademilerin kaldırılması kararı ile kapatılmıştı. 20 Temmuz 1982 tarihinde okul, Yıldız Teknik Üniversitesi’ne bağlanarak Kocaeli Mühendislik Fakültesi olarak eğitim öğretimine devam etti. Yaklaşık on yıl sonra da Kocaeli Mühendislik Fakültesi, Yıldız Teknik Üniversitesi yerine 3 Temmuz 1992 tarih ve 3837 sayılı kanun ile kurulmuş olan Kocaeli Üniversitesi’ne (KOU) bağlandı.
Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanunu’nun (Sayı: 2809 Tarihi : 28/3/1983) 13. Ek Maddesinde (3/7/1992-3837/25 md.) bildirildiği ve 11 Temmuz 1992 tarih ve 21282 sayılı Resmî Gazete’nin 33. sayfasında yayımlandığı şekliyle; “Kocaeli’de Kocaeli Üniversitesi adıyla yeni bir üniversite kurulmuş, bu üniversite;
a) Rektörlüğe bağlı olarak yeni kurulan Fen-Edebiyat Fakültesi, Teknik Eğitim Fakültesi, iktisadî ve İdarî Bilimler Fakültesi, Tıp Fakültesi, Hukuk Fakültesi ile Yıldız Üniversitesine bağlı Kocaeli Mühendislik Fakültesinin adı ve bağlantısı değiştirilerek rektörlüğe bağlanmasıyla oluşturulan Mühendislik Fakültesinden; b) Yıldız Üniversitesine bağlı iken bağlantısı değiştirilerek rektörlüğe bağlanan Kocaeli Meslek Yüksekokulundan; c) Rektörlüğe bağlı olarak yeni kurulan Sosyal Bilimler Enstitüsü, Fen Bilimleri Enstitüsü ve Sağlık Bilimleri Enstitüsünden; Oluşur.” denmektedir.
Kentin farklı yerlerindeki yerleşkelerinde bulunan altı fakülte, bir meslek yüksek okul ve üç enstitü ile eğitim öğretime başlamış olan Kocaeli Üniversitesi’nin ana yerleşkesi, bugün Kuruluş Müzesi olarak faaliyet gösteren Anıtpark Yerleşkesi’ydi. 1999’a kadar Mühendislik, Fen Bilimleri, İktisadi İdari Bilimler ve Teknik Eğitim Fakülteleri Anıtpark Yerleşkesi’nde, Tıp Fakültesi Derince-Sopalı’da bulunan Sosyal Sigortalar Kurumu Kocaeli Hastanesi’nde, Hukuk Fakültesi Körfez Belediyesi’ne ait binalarda, meslek yüksekokulları ise Kullar ve İhsaniye ilçelerinde konuşlanmaktaydı. Bu yıllarda öğrenci sayısı 11 bin dolaylarındaydı. İlk rektör de Prof. Dr. Atıf Ural (1992-1998)’dı.
1998 yılında üniversiteye yeni bir yerleşke arama çalışmalarına başlandı ve üniversite geneli için Arslanbey Yerleşkesi, Tıp Fakültesi için eski Gölcük yolu üzerinde Yeniköy hazine arazisi tahsis edildi. Her iki yerleşkede inşaatlar devam ederken, 17 Ağustos 1999’da yüzyılın felaketlerinden biri olarak nitelendirilen büyük deprem yaşandı. Arslanbey Yerleşkesi’ndeki tüm inşaatlar ve yeni tamamlanmış olan İktisadi İdari Bilimler Fakültesi yerle bir oldu. Yeniköy’deki henüz ikinci katı atılmış olan Tıp Fakültesi ve Hastane inşaatı tamamen yıkıldı. Kocaeli Büyükşehir Belediyesinin o zamanki verilerine göre kent gibi Kocaeli Üniversitesi’nin de neredeyse %80’i kullanılamaz durumdaydı. Bu tarihlerde rektör Prof. Dr. Baki Komsuoğlu (1998-2006) idi.
18 Ağustos 1999 sabahından itibaren önce geçici mekanlarda yükseköğretimi ve sağlık hizmetini sürdürebilmenin olanakları arandı. Çünkü, üniversitenin eğitim öğretime de sağlık hizmeti sunmasına da ara verilmek istenmemekteydi. Kocaeli Üniversite Senatosu’nun bu yönde kararı; Türkiye Cumhuriyeti devleti, dönemin hükümetleri, sivil toplum örgütleri, büyük sanayi kuruluşları ve uluslararası ölçekli sivil proje kuruluşlarının olağanüstü destekleriyle hayata geçti. Elde edilen büyük yardımlarla üniversitenin en büyük fakültesi olan Mühendislik Fakültesi fuar alanında kurulan Vinsan yarı prefabrik yapılarda 6 yıl, Tıp Fakültesi Sopalı SSK Hastanesi’nin bahçesine kurulan prefabrik hastane ve dersliklerde 5 yıl, Mimarlık ve Güzel Sanatlar Fakülteleri Anıtpark Yerleşkesi’nde yarı prefabrik yapılarda 5 yıl, Hukuk Fakültesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İletişim Fakültesi, Meslek Yüksekokulları, üniversiteye tahsis edilen Hereke’deki Sümerbank lojmanlarının tamir ve tadilatı sonucunda eğitime kazandırılan yapılarda 5 yıl boyunca eğitimlerini sürdürdü. Derbent ilçesindeki Turizm Meslek Yüksek Okulu ve bünyesinde bulunan Uygulama Oteli de depremde aldığı hasarları dört ay gibi kısa bir sürede onararak büyük otellerin hasar gördüğü kentte hem otel hem de konferans ve toplantı salonları ihtiyacına cevap verdi. Hastane, tüm fakülte ve yüksek okullar emanet binalarında hizmet vermeyi sürdürmekteyken, 2001-2002 akademik yılında Hereke Borusan Yerleşkesi’nde moral açılış töreni yapıldı. Hayırsever sanayi kuruluşlarının Hereke’de, Kocaeli Üniversitesi Vakfı’nın kentin farklı yerlerindeki sağlam binaları kiralayarak açmış olduğu öğrenci yurtları sayesinde öğrencilerin güvenli konaklamalarına olanak tanındı.
17 Ağustos 1999 Kocaeli Depremi ile darmadağın olan üniversite, 2 ay gibi kısa bir sürede eğitime başlamış olmakla birlikte, yeni bir yerleşke arayışı sürdürüldü. 2000 yılının Ekim ayında eski İstanbul yolu üzerinde Üç Tepeler mevkiinde 6.500 dönümlük alana, yıkılan umutların yeniden yeşermesini sağlaması dileği ile Umuttepe adı verilerek yeni yerleşkenin temelleri atıldı ve bu büyük eserin önemli bir bölümü 3,5 yıl içerisinde tamamlandı. Umuttepe, önemli bir çalışmanın, çok ciddi bir ekip ruhunun, neredeyse üniversitenin her bir çalışanının yılmadan uğraşmasının bir ürünü olarak ortaya çıktı ve günümüzde Türkiye’ye onur veren bir üniversite yerleşkesi hikayesi oldu. 2004 yılında Umuttepe Yerleşkesi’ne taşınan KOÜ, 2006 yılında kurumsal dış değerlendirme için başvuru yaptı. O zaman kadar sadece 5 Türk üniversitesinin yaptırdığı Bağımsız Dış Denetimi; EUA-Avrupa Üniversiteler Birliği’nden Prof. Dr. Bent Schmidt-Nielsen, Royal Vetenary and Agriculture Üniversitesi Rektörü, Danimarka; Prof. Dr. Fuada Stankoviç, Novi Sad Üniversitesi Rektörü, Sırbistan; Prof. Dr. Bertrand Weil, Paris Üniversitesi Rektörü, Fransa; Dr. Howard Davies, Londra Metropol Üniversitesi, İngiltere, Şubat ve Mayıs döneminde gerçekleştirdi. Bu değerlendirmeler, KOÜ’nün gelişmesinde ve bugünkü sürece erişmesinde önemli rol oynadı.
15 Eylül 2006’da İtalya’da Bologna Üniversitesi’nde Magna Carta Deklarasyonu’nu imzalayan Kocaeli Üniversitesi, Magna Carta Universitatum üyeliğini kabul eden 14 Türk üniversitesinden biri oldu. Bu deklarasyon ile Kocaeli Üniversitesi temel ilkelerini, ülkelerin coğrafi ve tarihi koşullarına göre değişikliklerini, akademik özerkliğini koruma hedefini sürdürdü. Bu dönemde rektör artık Prof. Dr. Sezer Şener Komsuoğlu (2006-2014) idi.
2009 yılından itibaren eğitimde uluslararası akreditasyon sürecini başlatmış olan KOU, 2011 yılında sürecin ilk basamağı olan Diploma Eki Etiketini (DS Label) ve 2013 yılında da AKTS Eki Etiketini (ECTS Label) başarı ile tamamladı. AKTS Eki Etiketi ile önlisans, lisans ve yüksek lisans programlarında Avrupa Kredi Transfer Sistemini doğru bir şekilde uygulayan yükseköğretim kurumlarına, Avrupa Komisyonu tarafından titiz bir inceleme sonucunda verilen, kurumun prestij ve kalitesini artıran bir belgeye hak kazandı. Türkiye’nin ikinci büyük sanayi kenti olan Kocaeli’de Türkiyenin en büyük sanayi kuruluşlarından en az 100 tanesi bu bölgede yer almaktadır. Bu nedenle, KOÜ kuruluşundan bu yana, mesleki eğitime önem veren bir üniversite oldu. Kocaeli il merkezinde ve ilçelerinin büyük çoğunluğunda bu sanayileşme yapısına hizmet verecek, sektörün görüşü alınarak kurulmuş 16 Meslek Yüksekokulu ile ülke sanayisine de destek oldu.
2014 yılından beri rektör Prof. Dr. Sadettin Hülagü’dür ve Üniversite 17 yerleşkede; 4 Enstitü, 18 Fakülte, 1 Devlet Konservatuarı, 3 Yüksek Okul, 16 Meslek Yüksek Okulu olmak üzere 42 birimde akademik faaliyetlerini sürdürmektedir. 2020-2021 akademik yılında üniversitede 288 profesör, 221 doçent, 417 doktor öğretim üyesi, 472 öğretim görevlisi, 878 araştırma görevlisi olmak üzere 2.330 akademik personel bulunmaktadır. Bu sayının dışında 60 yabancı uyruklu akademik personel de eğitim öğretime katkı sunmaktadır. 21.289 ön lisans, 40.482 lisans, 4.043 yüksek lisans ve 1.107 doktora olmak üzere toplam 66.921 kayıtlı öğrenci bulunmaktadır. Kocaeli Üniversitesi’nin yerleşkeleri ve yerleşkelerinde yer alan hastane, fakülte, yüksekokul, vb. akademik ve hizmet birimleri şöyledir:
Umuttepe Yerleşkesi
Üniversitenin ana merkezi Umuttepe’dir. Merkez yerleşkedeki yapılaşma alanı yaklaşık 778 hektar olup, 336.793 m2 kapalı alana sahiptir. Bu yerleşkemizde Rektörlük Binası, Araştırma ve Uygulama Hastanesi, Tanı Merkezi, Morfoloji, DETAB Binası, Samahat Aracı Onkoloji ve Palyatif Bakım Merkezi, Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı Hizmet Binası, Atölyeler, Isı Merkezi, Atatürk İlkeleri ve Devrimleri Araştırma ve Uygulama Merkezi, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Bölümü, Türk Dili Bölümü yanında sosyal alanlar olarak 18.261 m2’lik kapalı alanı olan Öğrenci Sosyal Tesisleri, Kapalı Spor Salonu, Yarı Olimpik Kapalı Yüzme Havuzu, Açık Spor Tesisleri, Mediko Sosyal Binası, Kütüphane, Öğrenci Evi ve Kantinleri, Kreş gibi hizmet destek birimleri, Arşiv Ayniyat Binası, Yeni Araştırma Merkezleri Hizmet Binası ile Prof. Dr. Baki Komsuoğlu Kültür ve Kongre Merkezi bulunmaktadır. Umuttepe Yerleşkesinde bulunan Enstitü, Fakülte ve Meslek Yüksekokulları ise şunlardır:
Gastroenteroloji ve Hepatoloji Enstitüsü Fen Bilimleri Enstitüsü
Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Bilimleri Enstitüsü Eğitim Fakültesi
Fen-Edebiyat Fakültesi
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İletişim Fakültesi
Hukuk Fakültesi Teknoloji Fakültesi Tıp Fakültesi Mühendislik Fakültesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi Spor Bilimleri Fakültesi İlahiyat Fakültesi
Kocaeli Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu ve Adalet Meslek Yüksekokulu (Hukuk Fakültesi Bi-
nasında yer almaktadır)
Arslanbey Yerleşkesi
17 Ağustos Depremi’nden önce üniversitemizin merkez yerleşkesi olarak planlanan bu mekân, büyük yıkımdan sonra yeniden yapılandırılarak 610.315 m2’lik alanda 21.649 m2 kapalı alana kavuşturulmuştur. Bu yerleşkede; Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi,
Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi, İzmit Meslek Yüksekokulu, Arslanbey Meslek Yüksekokulu (YÖK’ün 17.10.2019 tarih ve 76859 sayılı kararı ile kapatılmıştır), Gıda ve Tarım Meslek Yüksekokulu (YÖK’ün 17.10.2019 tarih ve 76859 sayılı kararı ile kapatılmıştır) ve İş Sağlığı ve Güvenliği Merkezi (İSGÜM) Laboratuvarı bulunmaktadır.
Hereke Yerleşkesi
İzmit’e 30 km uzaklıkta bulunan Hereke Yerleşkesi, Marshall Boya ve Vernik Sanayi A.Ş. ve Uzunyol Holding tarafından üniversitemize devredilen tarihi Sümerbank lojmanlarının tadilatı ve yeni binaların yapımıyla 38.203 m2 arazi üzerinde 19.263 m2 kapalı alandan oluşmaktadır. Bu yerleşkede;
Ömer İsmet Uzunyol Meslek Yüksekokulu ve Hereke Asım Kocabıyık Meslek Yüksekokulu bulunmaktadır.
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın 17/10/2019 tarih ve 76859 sayılı kararı ile Hereke Meslek Yüksek Okulu ve Asım Kocabıyık Meslek Yüksekokulu birleştirilerek Hereke Asım Kocabıyık Meslek Yüksekokulu olarak yeniden isimlendirilmiştir.
Dereköy-Karamürsel Yerleşkesi
Yerleşke İzmit’e 40 km uzaklıkta yer alan Karamürsel ilçesinde 3 ayrı hizmet binasından oluşmaktadır. Yerleşkemiz toplamda 10.953 m2 arazi üzerine 10.905 m2 kapalı alana sahiptir. Bu yerleşkede;
Karamürsel Meslek Yüksekokulu, 3.378 m2 arazi üzerine 4.383 m2 kapalı alana, Denizcilik Fakültesi,
2.006 m2 arazi üzerine 1.555 m2 kapalı alana, Gazanfer Bilge Meslek Yüksekokulu (Dereköy) ise 5.569 m2 arazi üzerine 4.967 m2 kapalı alana sahiptir.
Derbent Yerleşkesi
İlimize bağlı Büyük Derbent beldesinde 48.123 m2 arazi üzerinde 13.536 m2 kapalı alanı olan yerleşkede, Turizm Fakültesi (4.10.2019 tarih ve 30908 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile kurulmuştur), Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu (4.10.2019 tarih ve 30908 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile kapatılmıştır), Kartepe Turizm Meslek Yüksekokulu ve Turizm Uygulama Oteli bulunmaktadır
Kullar Yerleşkesi
Kocaeli Meslek Yüksekokulu, Kullar beldesinde Mustafa Özsoy tarafından bağışlanan 17.090 m2 arazi üzerinde, toplam 11.972 m2 kapalı alanda yapılanmıştır. Okul yapılan yeni binalarına 2002’de taşınmıştır. Kocaeli Meslek Yüksekokulu YÖK-Dünya Bankası Endüstriyel Eğitim Projesi’ne bağlı 30 yüksekokul arasında yer almaktadır. 2008 yılında Pakmaya ve Kartonsa tarafından 3.200 m2’lik kapalı alanda yeni hizmet binası yaptırılmıştır. Devlet Konservatuvarı ise 27.584 m2 arazi üzerinde 10.934 m2 kapalı alanda konuşlanmakta olup bu yerleşkedee 2019 yılında eğitim öğretime başlamıştır.
Değirmendere Ali Özbay Yerleşkesi
Değirmendere Ali Özbay Meslek Yüksekokulu, İzmit’e 19 km uzaklıktaki Değirmendere Beldesi’nin Topçular Mahallesi’nde 9.357 m2 arazide, 1.581 m2 kapalı alanlı prefabrik yapılarda, mücevher tasarımcılığı programlarında eğitim-öğretimini sürdürmektedir.
Kandıra Yerleşkesi
Kocaeli il merkezine 40 km uzaklıktaki Kandıra ilçesinde Kocaeli Valiliği’nce üniversitemizin kullanımına sunulan 8.198 m2 arazi üzerinde 7.112 m2 kapalı alanda, konuşlanmıştır. Hizmet binasında Kandıra Meslek Yüksekokulu ve Kandıra Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu bulunmaktadır.
Körfez Yerleşkesi
12.700 m2 taşınmaz üzerinde 20.056 m2 kapalı alana sahip olan Körfez Yerleşkesi’nde; toplam 66 adet sınıf, 49 adet çalışma odası, kantin, yemekhane ve bulaşıkhaneden oluşmaktadır. Bu yerleşkede; Yabancı Diller Yüksekokulu (13.525 m2 kapalı alana sahiptir), Ulaştırma Yüksekokulu, Ali Rıza Veziroğlu Meslek Yüksekokulu (3.864 m2 kapalı alana sahiptir) 2020 yılı sonu itibariyle Körfez Yerleşkesi’ne taşınmıştır.
Yuvacık Yerleşkesi
21.06.2006 tarih 26205 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 17.05.2006 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı gereği kurulan Üniversitemiz Diş Hekimliği Fakültesi, Yuvacık Beldesi sınırları içinde 2008-2009 eğitim-öğretim yılında eğitime başlamıştır. Fakülte binamız 20.499 m2 arazi üzerinde toplam 8.780 m2 kapalı alanda kurulmuştur.
Uzunçiftlik Nuh Çimento Yerleşkesi
Prof. Dr. Baki Komsuoğlu Nuh Çimento Meslek Yüksekokulu Uzunçiftlik Beldesi D-100 Karayolu üzerinde 2008 yılında Nuh Çimento Holding tarafından yaptırılmış olup, 2008-2009 eğitim-öğretim yılında faaliyetine başlamıştır. Meslek Yüksekokulumuz 20.627 m2 arazi üzerinde 3.416 m2 kapalı alana sahiptir.
Teknopark-Yeniköy Yerleşkesi
Kocaeli-Yalova D-130 Karayolu üzerinde, Yeniköy bölümünde tamamı Kocaeli Üniversitesi’ne verilmiş olan 114.068 m2 arazi üzerinde 12.763 m2 kapalı alanda üniversitemizin teknoparkı kuruluş çalışmalarını tamamlamış, 89 firma ile anlaşma yaparak çalışmalarını sürdürmektedir.
Gölcük Yerleşkesi
Gölcük Meslek Yüksekokulu, Gölcük Belediyesi tarafından 25 yıllığına bedelsiz olarak Kocaeli Üniversitesi Rektörlüğü’nün kullanımına verilen 5.958 m2 arazi üzerinde 5.634 m2 kapalı alanda otomotiv ağırlıklı programlarda eğitim-öğretim etkinliğini sürdürmektedir.
Ford Otosan İhsaniye Yerleşkesi
Gölcük Belediyesi tarafından tahsis edilen arazi üzerine Ford Otosan A.Ş. tarafından inşa edilen Ford Otosan İhsaniye Otomotiv Meslek Yüksekokulumuz 2013-2014 güz döneminde eğitim-öğretime başlamıştır. Gölcük İlçesi İhsaniye Mahallesi’nde 4.600 m2 arazi üzerinde 6.180 m2 kapalı alanda otomotiv alanında özel olarak kurulmuştur.
Kartepe Yerleşkesi
Kartepe Atçılık Meslek Yüksekokulu, 26.354 m2 arazi üzerinde 2.791 m2 kapalı alanda atçılık üzerine eğitim-öğretim etkinliğini sürdürmekte olup, okulumuz 2006 yılından itibaren Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ABD yönergesi ile yapılan engelli çocuklarda atla tedavi uygulamalarını sürdürmektedir. Aynı zamanda KEREM Rehabilitasyon Merkezi ile kimsesiz çocuklarda atla terapi uygulamasını devam ettirmektedir.
Kocaeli Üniversitesi’nin ilk binası olan AnıtparkYerleşkesi’ndeki Rektörlük Binası da yurtdışında birçok üniversitedeki güzel örnekler dikkate alınarak Kuruluş Müzesi olarak değerlendirildi. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından onaylanmış olan Kuruluş Müzesi’ne, vefatından sonra Umuttepe’nin kurucularından Prof. Dr. Baki Komsuoğlu’nun adı verildi. Üniversite kütüphanesi ise 125.589 basılı, 3.207.635 dijital yayın olmak üzere 3.333.224 adet kaynak ile öğrencilere ve akademisyenlere önemli araştırma olanağı sunmaktadır.
KAYNAKÇA
https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2809.pdf; https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/21281.pdf; http://atifural.com.tr/, http://www.kocaeli.edu.tr/hakkimizda.php http://tip.kocaeli.edu.tr/docs/tarihce_2020.pdf; https://tr.wikipedia.org/wiki/Baki_Komsuoglu; https://tr.wikipedia.org/wiki/Sezer_%C5%9Eener_Komsuo%C4%9Flu; https://tr.wikipedia.org/wiki/Sadettin_H%C3%BClag%C3%BC; por-genelge/dosyalar/2020-idarifaaliyetraporu.pdf; http://www.kocaeli.edu.tr/hakkimizda/plan-rapor-genelge/dosyalar; https:// tr.wikipedia.org/wiki/Kocaeli_%C3%9Cniversitesi#:~:text=3%20 Temmuz%201992%20tarih%20ve%203837%20say%C4%B1l%C4%B1%20kanun%20ile%20kurulmu%C5%9F,Kimya%20 b%C3%B6l%C3%BCmlerine%20%C3%B6%C4%9Frenci%20 al%C4%B1n%C4%B1m%C4%B1na%20ba%C5%9Flanm%C4%B1%C5%9Ft%C4%B1r.
Sezer KOMSUOGLU