Ülke ekonomisinde ticarete konu olacak ürünlerin alım ve satımını daha uygun koşullarda gerçekleştirme kolaylığı sağlayan ticari ve sınai bölge olarak serbest bölgeler, bu faydası yanında azaltılmış idari bürokrasi etkisi ile teknoloji transferi ve istihdam imkânları ile de çok önemli avantajlar oluşturmaktadırlar. 2000 yılında kurulmuş bir serbest bölge olarak Kocaeli Serbest Bölgesi, Kocaeli Körfezi’nin güney bölgesindeki Yeniköy Beldesi’nde Sepetlipınar Mahallinde, 817 dönüm arazi üzerine inşa olunmuş, gümrük işlemindeki ayrıcalıklığın avantajları ile kısa zamanda aktarım ve depolama alanı olmaktan öteye bir üretim bölgesi haline gelmiştir. Bugün itibariyle bölgede, ağırlıklı olarak gemi ve yat inşası alt sektöründe olmak üzere 8 adet denizcilik firması, diğerleri de farklı sektörlerde olmak üzere 23 ticaret ve üretim şirketi faaliyet yürütmektedir.
|
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
|
20 |
20 |
20 |
22 |
23 |
Tablo 1: Kocaeli Serbest Bölgesi’nde Faaliyet Gösteren Firma Sayısı
Serbest bölge küresel ekonomi ile olan bütünleşmesini her geçen gün artırmaktadır. Bu kapsamda, 2020 yılı itibariyle toplamda 5,212 milyar dolara yükselmiş olan ticaret hacminin % 49,50’sini dış ticaret faaliyetleri, ticarete konu ürünlerin de % 99,95’ini sanayi ürünleri oluşturur olmuştur.
|
|
YURTİÇİ TİCARET |
YURTDIŞI TİCARET |
TOPLAM |
||
|
|
ALIM |
SATIM |
İTHALAT |
İHRACAT |
|
|
2017 |
0,127 |
0,163 |
0,175 |
0,119 |
3,872 |
|
2018 |
0,114 |
0,057 |
0,169 |
0,235 |
3,774 |
|
2019 |
0,214 |
0,211 |
0,158 |
0,171 |
4,515 |
|
2020 |
0,256 |
0,222 |
0,146 |
0,112 |
5,212 |
Tablo 2: Kocaeli Serbest Bölgesi’nin Ticaret Hacmi
|
SEKTÖR |
% |
|
Tarım |
0,022 |
|
Madencilik ve Taşocakçılığı |
0,027 |
|
Sanayi |
99,95 |
Tablo 3: Kocaeli Serbest Bölgesi’nde Ticaretin Sektörel Dağılımı
Tersanecilik ihtisas bölgesi olarak da tanımlanabilecek olan bölge, yaklaşık 5000 kişiye istihdam imkânı sağlayan kapasitesi ile gerek faaliyet büyüklüğü, gerek çalışan kişi sayısı itibariyle ek yatırımlarla durumunu geliştirmeye devam etmektedir. Bölge, burada yer alan firmalara altyapı, catering, restoran, sağlık ve güvenlik, kiralık yatırım arazileri, açık ve kapalı ticari alanlar, otopark, gümrük işlemleri, yükleme ve boşaltma işlemleri gibi hizmetleri doğrudan kendi yönetim birimleri eli ile sunmaktadır.
KAYNAKÇA
Kocaeli Ticaret Odası, Rakamlarla Kocaeli 2021.
Gülfettin ÇELİK