28 Şubat 1989 tarihinde Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından Kocaeli Sanayi Odası’nın kuruluşuna izin verilmiştir. 22 Haziran 1989 tarihinde ise organ seçimleri tamamlanan Kocaeli Sanayi Odası tüzel bir kişilik kazanmıştır. Böylece bir asırlık bir tarihi olan İzmit Ticaret ve Sanayi Odası kurumu, Türkiye’nin 11.Sanayi Odası olan Kocaeli Sanayi Odası (KSO)’ya dönüşmüştür. İlk seçimlerde, Kocaeli Sanayi Odası’nın meclis başkanlığına Yekta Eti, yönetim kurulu başkanlığına ise Şahabettin Bilgisu seçilmiştir. İlk olarak, İzmit Dar Sokak’ta Akbank İşhanı’nda bir büroda çalışmalarına başlayan Kocaeli Sanayi Odası, 1995 yılında Kocaeli Fuarı’nın içinde günümüzde de hizmet verdiği binaya taşınmıştır. Kocaeli Sanayi Odası’nın sorumluluk, görev ve yetki alanları 5174 sayılı kanunun 12.Maddesine göre belirlenmiştir. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ni tanımlayan 18.05. 2004 tarihli 5174 sayılı kanunun 4. Maddesi içerisinde Kocaeli Sanayi Odası’nın da tabi olduğu odalar “Üyelerinin müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, mensuplarının birbirleri ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere mesleki disiplin, ahlak ve dayanışmayı korumak ve bu kanunda yazılı hizmetler ile mevzuatla odalara verilen görevleri yerine getirmek amacıyla kurulan, tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları” biçiminde tanımlanmıştır. Kocaeli Sanayi Odası’nın yükümlülük ve sorumlulukları Anayasa’nın 135. Maddesi’ne dayanmakta olup, faaliyet alanları ve verilen hizmetler ise, 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu, ilgili yönetmelikler, İş Kanunu, Devlet Memurları Kanunu ve Oda İç Yönergesi’ne yer alan esaslar ve usuller temel alınarak belirlenmiştir. Kocaeli Sanayi Odası’nın hizmetleri belgelendirme, iş geliştirme ve topluma katkı olarak üç temel alanda gerçekleştirilmektedir. Kocaeli Sanayi Odası, bağlı bulunduğu yasa ile tanımlanan bilirkişi, ekspertiz, kapasite raporları, fire, zayiat ve randıman tespitleri gerçekleştirmektedir. Ayrıca, imalat yeterlilik belgesi ve yatırım teşvik belgesi verebilmekte; Eur-1 Belgesi, A.TR Belgesi, Menşe Şahadetnameleri vb. dış ticaret evraklarının onay ve satış işlemlerini gerçekleştirebilmektedir. Rayiç fiyat, muhammen bedel tespiti, fatura tasdik işlemleri vb. belge ve rapor düzenleme hizmetlerini de üyelerine sağlamaktadır. İş geliştirme hizmetleri çerçevesinde ise, Kocaeli Sanayi Odası ekonomik ve sektörel araştırmalar, görüş oluşturma, eğitim seminer ve sempozyumlar düzenleme, araştırma raporları hazırlama, uluslararası sanayi kuruluşlarıyla iletişim ve iyi ilişkiler geliştirme, devlet destekli projeler yürütme, meslek edindirme kursları düzenleme, tedarikçi geliştirme programları, sanayi destek merkezleri, fuar ve ödüller için organizasyonlar düzenleme gibi çok sayıda faaliyet gerçekleştirmektedir. Topluma katkı misyonu doğrultusunda sosyal sorumluluk projelerine de aktif olarak destek veren Kocaeli Sanayi Odası, Stratejik Yönetim Sistemi doğrultusunda her yıl sosyal sorumlulukla ilgili hedefler koymaktadır. Odanın hayata geçirdiği sosyal yardım ve sorumluluk projeleri arasında Bizimköy Engelliler Üretim Merkezi ve Kocaeli Sanayi Odası Dumlupınar Ortaokulu ön plana çıkmaktadır. Ayrıca, oda bünyesinde kültürel ve sanatsal etkinlikler düzenlenmekte olup; KSO Oda Orkestrası bulunmaktadır. KSO atıklarının bağışlanması, AB Bilgi merkezi ve Eurodesk Temas Noktaları aracılığıyla yapılan etkinlikler, 2008 yılından bu yana oda bünyesinde faaliyet gösteren İl Genç Girişimciler ve Kadın Girişimciler Kurulları aracılığıyla gerçekleştirilen eğitim ve destek programları, gıda-kırtasiye yardımları, bölgenin gelişmesi için yerel paydaşlarla işbirliği içerisinde gerçekleştirilen çok sayıda faaliyet de, Kocaeli Sanayi Odası’nın toplumsal sorumluluk çalışmaları içerisinde yer almaktadır.

Bu hizmetlerin yanı sıra, Kocaeli Sanayi Odası, bölgedeki sanayicilerin kalkınmalarına katkıda bulunma amacıyla çeşitli faaliyetlerde bulunan bir kurumdur. Bu amaçla, 2009 yılında Çayırova’da, 2010 yılında Dilovası’nda, 2012 yılında Gebze’de ve 2015 yılında İMES Organize Sanayi Bölgesi’nde temsilcilikler açmıştır. Böylece, odaya kayıtlı olan üyelerine temsilcilikler aracılığıyla etkin hizmet sunumu sağlamaktadır. Günümüzde odaya bağlı 33 çalışan ve bölgedeki sanayi kuruluşlarından 3.000’i aşkın aktif üye bulunmaktadır. Kocaeli Sanayi Odası’nın organizasyonel yapısı içerisinde meslek komiteleri, meclis, yönetim kurulu ve disiplin kurulu bulunmaktadır. Bu organların üyeleri 4 yılda bir yargı gözetiminde yapılan seçimlerle belirlenmektedir. Kocaeli Sanayi Odası’na üye olan işletmeler sektörlerini temsil amacıyla organ seçimlerine katılmaktadır. Gerçekleştirilen seçimler sonucunda her bir sanayi sektörü için temsilci sayısı 5-7 arasında değişen “Meslek Komiteleri” oluşturulmaktadır. Meslek komitelerinin her biri de, komitelerinde bulunan 2 ya da 3 üyeyi, odanın karar ve denetim organı olan Kocaeli Sanayi Odası Meclisi’ne seçmektedir. Kocaeli Sanayi Odası Meclisi ise, kendi üyeleri arasından yönetim kurulu başkanı ve üyeleri seçmektedir. 11 üyeden oluşan Yönetim Kurulu da kendi üyeleri arasından iki başkan yardımcısı ve bir sayman seçerek, icra görevini bu şekilde yürütmektedir. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) genel kurulunun asil ve yedek delegeleri de meclise seçilenler arasından belirlenmektedir. Ayrıca, disiplin kurulunun asil ve yedek üyeleri de oda ve borsaya kayıtlı üyeler arasından, meclis tarafından seçilmektedir. Kocaeli Sanayi Odası’nda 2021 yılı itibari ile 36 Meslek Komitesi bulunmaktadır. Bu meslek komiteleri Madencilik ve Taş Ocakları Sanayi Grubu, Et Süt, Su ve Yem Ürünleri Sanayi Grubu, Hazır Yemek ve Şekerleme Sanayi Grubu, İşlenmiş Tarım Ürünleri ve Unlu Mamüller Sanayi Grubu, Tekstil ve Giyim Eşyası Sanayi Grubu, Ağaç ve Ağaç Ürünleri Sanayi Grubu, Kâğıt Ürünleri ve Matbaacılık Sanayi Grubu, Kömür ve Petrol Ürünleri Sanayi Grubu, Boya ve Sanayi Gazları Sanayi Grubu, Temel Kimyasal Ürünler Sanayi Grubu, Kauçuk ve Plastik Ürünler Sanayi Grubu, Plastik İnşaat Malzemeleri ve Diğer Plastik Ürünler Sanayi Grubu, Çimento, Beton ve Yol Yapım İşleri Sanayi Grubu, Demir ve Çelik Sanayi Grubu, Metal Boru ve Çelik İşleme Sanayi Grubu, Metal Yapı Sanayi Grubu, Demir Dışı Metaller Sanayi Grubu, Fabrikasyon Metal Ürünleri Sanayi Grubu, Elektrik Aletleri, Elektronik ve Bilgi Teknolojileri Sanayi Grubu, Elektrikli Teçhizat

Ürünleri Sanayi Grubu, İşlenmiş Metal Ürünleri Sanayi Grubu, Genel Amaçlı Makine İmalatı Sanayi Grubu, Motorlu Kara Taşıt Araçları ve Yan Sanayi Ürünleri Sanayi Grubu, Diğer Ulaşım Araçları Bakım ve Onarım Sanayi Grubu, Mobilya İmalatı Sanayi Grubu, Makine Kurulum Hurda Atık Bertarafı ve Enerji Sanayi Grubu, Bina ve Bina Dışı Yapı İmalatı Sanayi Grubu, Tamamlayıcı İnşaat Faaliyetleri Sanayi Grubu, Özel Amaçlı Makine İmalatı Sanayi Grubu, Plastik Paketleme Malzemeleri Sanayi Grubu, Cam ve Seramik Sanayi Grubu, Metal Döküm Sanayi Grubu, Plastik Mamül İmalatı Sanayi Grubu, Şekillendirilmiş Metal Ürünler Sanayi Grubu, Motorlu Taşıt ve Diğer Aksesuarlar Sanayi Grubu’dur. Meslek Komiteleri’nin üye sayısı toplamda 180 kişi olup; komiteler ayda en az 1 kere düzenli toplantılar gerçekleştirmektedir. Kocaeli Sanayi Odası Meclisi ise odanın üst karar ve denetim organı olarak, 72 üyeden oluşmaktadır. Her ay düzenli toplantılar gerçekleştiren Meclis’in temsili Meclis Başkanı aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Odanın Disiplin Kurulu ise, Oda Meclisi’ne kayıtlı üyeler arasından seçilmekte olup; 6 üyeden oluşmaktadır. Oda Disiplin Kurulu’nun temel görevi odaya kayıtlı olan üyelerin disiplin soruşturmalarını, ilgili kanun ve mevzuatta yer alan usul ve esaslara uygun bir biçimde yürütmektir.

Kocaeli Sanayi Odası, toplam kalite yönetimini kurumsal kültürünün bir parçası haline getirmek amacıyla, 1997 yılında yeniden yapılanma sürecine girmiştir. Bu süreçte, kurumunun değerleri, misyonu ve vizyonu belirlenerek, stratejik yönetim sistemi oluşturulmuştur. Kocaeli Sanayi Odası’nın misyonu sanayicilerin kalkınmasına katkıda bulunan, beklenti ve ihtiyaçlarını karşılayan, çalışanlar, paydaşlar ve toplum için değer yaratan öncü bir kurum olmak şeklinde belirlenmiştir. Odanın vizyonu ise, firmaların sanayide dönüşümü ve katılımları için liderlik ve destek olmak olarak ifade edilmektedir. Ayrıca, kalite, çevre, müşteri memnuniyeti, insan KAYNAKLARı, mali işler, iletişim ve haberleşme alanında da kurum etkin ve paydaşlarının beklentilerini temel alan politikalara sahiptir. Bu amaçla 1999 yılında Ulusal Kalite Hareketi’ne katılan Kocaeli Sanayi Odası, 2000 yılında EFQM Mükemmellik Modeli doğrultusunda “Özdeğerlendirme” çalışması başlatmıştır. Kocaeli Sanayi Odası, 2002 yılında Türkiye’de bir ilk olarak “Kamu Sektörü Ulusal Kalite Büyük Ödülü”, 2004 yılında “Avrupa Kalite Büyük Ödülü” ve 2007 yılında Mükemmellikte Süreklilik Ödülü’nü almıştır. Ayrıca, Kocaeli Sanayi Odası 1996 yılında, Türkiye’de kendi alanında ilk IS0 9001 Kalite Yönetim Sistem Belgesini, 1999 yılında sektöründe ilk ISO 14001 Çevre Yönetim Sistem Belgesini ve 2015’de ISO 10002 Müşteri Memnuniyeti Yönetim Sistemi Belgesini almıştır. Kocaeli Sanayi Odası, TOBB Akreditasyon Sistemine 2002 yılında ikinci sırada en yüksek puanı alarak akredite olmuştur. Denetimlerin her üç yılda bir gerçekleştiği bu sistemde, Kocaeli Sanayi Odası aldığı puanlarla “A seviye (mükemmel) Oda” statüsünü devam ettirmektedir.

Kocaeli Sanayi Odası’nın 2021 yılında başkanlık görevini Ayhan Zeytinoğlu, başkan yardımcılığı görevlerini Ahmet Başaran ve Çınar Ulusoy yerine getirmektedir. Son dönem yönetim kurulu üyeleri, Kocaeli’nin tanınmış iş adamları ve sanayicileri arasında yer alan İrfan Kanık, Mustafa Boyet, Bora Ergene, Haydar Yenigün, İbrahim Yelmenoğlu, Şaban Kemal Saraç, Atalay Kaya, Mehmet Ali Kartal’dır. Kocaeli Sanayi Odası’nın web sitesinde üyelik ve belgelendirme işlemleri çevrimiçi olarak gerçekleştirilebilmektedir. Ayrıca, Kocaeli Sanayi Odası’nın web sitesinde Kocaeli ili ve sanayisi ile ilgili bilgiler, imalat sanayii gelişme raporları, 500 sanayi kuruluşu içerisinde Kocaeli’nin yeri gibi istatistiki veriler, aylık ve yıllık faaliyet raporları bulunmaktadır. Web sitesinde bulunan projeler bölümünde ise, sosyal sorumluluk projeleri kapsamında Bizimköy Engelliler Üretim Merkezi, Kocaeli Sanayi Odası Dumlupınar Ortaokulu, Kapanca Sokak Evleri projeleriyle ilgili detaylı bilgi yer almaktadır. Odanın web sitesinin bu bölümünde, Şahabettin Bilgisu Çevre Ödülleri, Sektörel Performans Değerlendirme Organizasyonu, Doğu Marmara Sanayi ve Teknoloji Fuarı (SANTEK), Sanayi Destek Merkezi (SADEM), Avrupa Birliği Projeleri ve EuroDesk, uluslararası etkinlik takvimi ve Türkiye’den iş birliği teklifleriyle ilgili bilgiler bulunmaktadır. Ayrıca, Kocaeli Sanayi Odası bünyesinde, tüm Türkiye’de dağıtımı yapılan ve odanın faaliyetlerini içeren Odavizyon isimli bir kurumsal dergi çıkarılmaktadır.

KAYNAKÇA

Kocaeli Sanayi Odası, https://kosano.org.tr/, 2021.

İhsan KARLI