Kültür Sanat

Kocaeli Bölge Tiyatrosu ilk olarak 1964’te Bekir Sıtkı, Ahmet Gülhan, Alev Yamaç yönetiminde kurulmuştur. Ancak iki dönem perdelerini açabilen tiyatro, ekonomik güçlükler nedeniyle dağılmıştır.

Ödenekli bölge tiyatrolarının henüz gerçekleşemediği bir ortamda ciddi ve istikrarlı bir kurum yaratabilmek için oyuncu, ressam, müzisyen ve yöneticilerden oluşan altmış beş kişi bütün maddi ve manevi olanaklarını seferber ederek 1979 yılında Kocaeli Bölge Tiyatrosu Derneği’ni kurmuşlardır. Derneğin kurucu kurulunda Ertuğrul Ünlüer (emekli), Handan Karaadam (öğretmen), Mehmet Baştürk (op. işçi), Adnan Filiz (memur), Ruşen Hakkı (memur), Ali Sait Güler (memur), Ertuğrul Kazancı (öğretmen) yer almıştır. 1986 yılında Bölge Tiyatrosu profesyonel hâle gelmiş ve Burhan Akçin tiyatronun kurucu yönetmeni olmuştur.

Eğitim Araçları Salonu’nda kurulan Kocaeli Bölge Tiyatrosu, Öğretmen Evi inşaatı, Seka Sineması, Fuar Seka Standı, yetiştirme yurdu, Halk Eğitim Salonu gibi yerlerde çalışmıştır. 1988 yılından bu yana Belediye İşhanı’nda faaliyetlerini sürdüren tiyatro, dört stüdyo sahne, bir oda tiyatrosu, atölye sahne, müdürlük, büro, yönetim odaları ve soyunma odalarından oluşan bir katta yerleşik olarak bulunmaktadır.

Günümüzde Kocaeli Bölge Tiyatrosu Sahne Sanatları olarak kurumsal varlığını sürdüren tiyatro, Kocaeli’de tiyatro sanatını tanıtmak, şehre yerleşik bir tiyatro kazandırmak, amatör tiyatroları çoğaltmak, çocuk tiyatrosu ve tiyatro eğitimi konularında eğitim programları üreterek halkın katılımını sağlamak amacıyla kurulmuştur. Ayrıca Kocaeli Bölge Tiyatrosu, Kocaeli’de Belediye Şehir Tiyatrosunun kurulmasını, tiyatro salonlarının ve tiyatro gruplarının çoğalmasını sağlamıştır. Özel Tiyatro Yapımcıları Derneği, Çağdaş Drama Derneği, Uluslararası Çocuk ve Gençlik Tiyatroları birliği üyesi olan Kocaeli Bölge Tiyatrosu aynı zamanda Çağdaş Drama Derneğinin Kocaeli temsilcisidir.

Kocaeli Bölge Tiyatrosu’nun ürettiği etkinlikler arasında profesyonel tiyatro çalışmaları, tiyatro okulu, İzmit Sanat Evi (İSEV), Anadolu turneleri, yaratıcı drama seminerleri, yaz dönemi etkinlikleri, Çocuk Oyuncular Tiyatro Festivali ve Sahnesiz Oyunlar Buluşma Günleri bulunmaktadır.

Kocaeli Bölge Tiyatrosu’nun ana faaliyetleri arasında yer alan Tiyatro Okulu, her yaş grubundan adayların oluşturduğu gruplarla yürütülmektedir. Büyük yaş grupları, amatör tiyatro grubuna oyuncu olarak seçilebilmektedir. Oyunculuk eğitimleri, haftada dört saat olarak, sekiz ay boyunca devam etmektedir. Dönem sonunda her grup iki oyun sahneye koymaktadır. Ayrıca Tiyatro Okulu’nda konservatuar ve güzel sanat fakültelerinin bölümlerine hazırlık için de oyunculuk eğitimi verilmekte ve bu alanda eğitim almak isteyenlerin yetenek sınavlarına hazırlanması sağlanmaktadır.

Çocuk Oyuncular Tiyatro Festivali

Kocaeli Bölge Tiyatrosu’nun geleneksel etkinlikleri arasında yer alan bu festival her yıl mayıs ayının son on gününde yapılmaktadır. Oyuncuları çocuklardan ve gençlerden oluşan tiyatro toplulukları festivale katılmaktadır. 21 yıldan beri süren festival ülkemizde dikkat çekmektedir. Katılımcı grup sayısı 20 grup ile sınırlıdır. Gruplar 15-25 oyuncudan oluşmaktadır. Gruplar tiyatro salonlarında bir oyun, sokaklarda ve parklarda bir oyun olmak üzere iki ayrı oyunla katılmaktadır.

Tüm grupların dekor, aksesuar, ışık, ses, organizasyon, basılı doküman, dans ve müzik için gereksinimleri Kocaeli Bölge Tiyatrosu tarafından karşılanmaktadır. Bu festivalin kalıcı ve ulusal boyuta taşınması için proje ortakları tarafından araştırma çalışmaları başlatılmıştır.

Sahnesiz Oyunlar Festivali

“Yer Gök, Çarşı Pazar, Cadde Sokak Tiyatro” sloganıyla 2011 yılında hayata geçirilen festivalde, Kocaeli Bölge Tiyatrosu genel sanat yönetmeni Burhan Akçin, tiyatro müdürü Hüsniye Akçin ve dekor, kostüm ve sahne sorumlusu Erhan Demiray öncülüğündeki oyunlar Dolphin Alışveriş Merkezi’nde sahnelenmektedir. Yollar, Buruşuk Kumaş ve Uyarı Levhaları adlı oyunlar çocuklar tarafından sergilenmiştir.

Yaz Oyunları

Haziran-eylül ayları arasında üretilen ve gerçekleştirilen etkinlikleri kapsar. Kocaeli Bölge Tiyatrosu’nun 1980 yılında fuar alanı içinde bir bisküvi standında başlayan macerası, daha sonra tüm yurttaki yaz etkinlikleri anlayışını değiştirerek, yaşamla iç içe olmayı beraberinde getirmiştir. Ülkemizdeki çeşitli festivaller içinde aktif yer alan Kocaeli Bölge Tiyatrosu, çocuklara yönelik etkinler üretmektedir. Aynı etkinlikler, festival düzenleyen il ve ilçe belediyelerince çağrılmaktadır. Kendi içinde grup liderleri ve onlara bağlı olarak görev yapacak oyuncu ve animatörler, teknik malzeme ve hareketli dekor aksesuarlarıyla oyunlar sergilemektedir. Oyun yerleri meydanlar, sokaklar ve caddeler ile yeşil alanlardır. Oyun alanları “istasyon” yöntemi ile konuşlandırılmıştır. Bu istasyon noktalarını birbirine bağlayan gezici gruplar oluşturulmuştur. Çocukları hareket alanı içine alan proje genel hatları ile fars-mimdans-masal ve çocuk tiyatrosu temeline dayanmaktadır. Kocaeli Bölge Tiyatrosu tarafından 1979-2001 tarihleri arasında sergilenen oyunlar: Yaşadığımız Devir, Sular Aydınlanıyordu, Oyun Oyun İçinde, Kahvede Şenlik Var, Antigone, Bir Tarih Dersi, Kanlı Düğün,Atatürk ve İstiklal Savaşı, Hababam Sınıfı, Ihlamur Ağacı, Çatıdaki Çatlak, Yarın Cumartesi, Hayvanat Bahçesi, Tahterevalli, Güneşte On Kişi, Yaşayan Ölüler, Hayal Perdesi, Vahşi Batı, Suya Yazı Yazdık, Dünyayı Yanağından Öptük, Sevgi Çiçekleri, Sandalyeler, Nikah Kağıdı, Resimli Osmanlı Tarihi, Büyük Romulus, Akadın Yayı, Vatan Kurtaran Şaban, Ah Şu Gençler, Oyun Nasıl Oynanmalı, Ada, Kahraman Bakkal Süper Markete Karşı, Yeniden Yaratma, Tavuk Vakasının Epik Komedyası, Darılmaca Yok, Aslan Asker Şvayk, Bir Baba Doğuyor, Godot’yu Beklerken, Kuvayımilliye Destanı, Hakkari’de Bir Mevsim, Azizname 95, Bütün Kapılar Tutuldu, Zengin Mutfağı, Ödenmeyecek Ödemiyoruz, Çomakçı, Bu Oyun Oynanmalı, Kel Şarkıcı Play.

Oynanan Çocuk Oyunları: Pırtlatan Bal, Alaattin ve Sihirli Lambası, Keloğlan, Birlikte Oynayalım, Ormanın Bekçileri, Barış Gezegeni, Mavi Kuş, Kral Gitti Dayak Bitti, Mutluluklar Ülkesi, Ayının Fendi Avcıyı Yendi, Canlanan Masallar, Sen Ben Yok Biz Varız, Gozort, Alacalı Şemsiye, Yıldızcı Kral İle Akıllı Soytarı, Teneke Şovalyeler, Yaşasın Barış, Şirinler, Yaşasın Gökkuşağı, Papatya, Balon.

Yaratıcı Drama (Sokak) Oyunları: Prometheus, Gergedanlar, Sarmadan, Yüzler ve Maskeler, Sesleniş, Tuz Adam, Lahanadan, Fare Sarayı, Lanetin Yüceliği, Sokak 2001, Devlet ve Özgürlük, Yaşamın Bedeli, Grev, Sokaklar Boş, Yaşanmaz, 41 Paradoks 41, (FFF)3, Yaşasın Tiyatro, Ayna, Ütop’96, Fırka-i Ameliye, Gökyüzünün Öbür Ucu, Oyuncaklar, Onlar ve Biz, Fotoğraflar, Tepki 1876, E=M.C2, TAY, Ölmüş Doğum, Bağdadi, Homolekül, Bir Durum Duruşu,   nın Akış Yönü, x=1/2, Öznel, Su-Ayna Çocuk,Çocuk ve Barış, Bayanxxx, Yokuş Kuşları.

Kocaeli Bölge Tiyatrosu tarafından 2021 tarihi itibariyle kurumun web sitesinde yer alan oyunlar ise şunlardır: Avucumdaki Güç, Örgü Sultan Buzul Prens Küsküs Araba, Ağustos Böceği İle Karınca, Su Çocuk Oyunu, Cici ile Mici Oyuncakçıda, Reklamla Büyüyen Çocuk, Uzaydan Gelen Aile, Annem Bizi Seviyor, Misafir Komedisi, Kralın Oyun Sarayı, Çekirgeler İş Başında, Uç Uç Böceğim, Son Irmak Son Ağaç Son Balık, Saraya Düşen Yıldız, Teneke Şövalyeler, Şarlo ve Kız (Aşk Saklambacı), Ay Güneş Dünya, Tren Gidiyor, Kıpırdayan Dünya, Kütüphanede Hırsız Var, Animasyonlar ve Gezici Eğlence Grupları.

Geçmişten günümüze birçok oyunu sahneye koyan, Kocaeli’de yaşayan insanlara tiyatroyu aşılayan ve eğitim faaliyetleriyle oyuncu yetişmesine katkıda bulunan Kocaeli Bölge Tiyatrosu, kurumsal web sitesi, Facebook ve Instagram hesaplarından hedef kitlesiyle, faaliyetleriyle ilgili güncel haberleri paylaşıp tiyatro okulu, yaz okulu, hafta içi hobi atölyeleri, oyunculuk eğitimleri ve sahnelenecek tiyatro oyunları ile ilgili duyurular yapmaktadır.

KAYNAKÇA

Kocaeli Bölge Tiyatrosu Kurumsal Web Sitesi. http://www.kocaelibolgetiyatrosu.com/; Kocaeli 2001, Kocaeli Valiliği Yayınları, İstanbul 2001, s. 133-134.

Aysel ÇETİNKAYA