Karayakuplu Köyü, Kocaeli’ye bağlı Körfez ilçesinin köylerinden biridir. Karayakuplu Köyü arşiv kayıtlarında Gebze’nin Taşköprü bucağına bağlı miri arazi ve vakıf köyü olarak geçmektedir. 1928 yılında Karayakuplu Köyü’nın idari adı Taşköprü olarak geçmektedir. Karayakuplu 1988’de Körfez ilçesine bağlanmıştır. Osmanlı döneminde Karayakuplu Köyü’ne Yörük ve Manav Türkleri yerleşmiştir. Köyün adı bazı belgelerde Yakublu olarak geçer. Gebze ve sair yerlerdeki eşkiyalara karşı gelinmesine dair ikazı içeren 1773 tarihli bir arşiv belgesinde köyün adının zikredilmesinden bu tarihlerde köyde yerleşimin varlığı ortaya çıkmıştır. Ancak antik kalıntılardan, Türklerden önce Karayakuplu Köyü’ne yerleşim yapıldığı ortaya çıkmıştır. Nitekim Taşköprü kazasında Rum devrinden kalma antik Geudos Köprüsü vardır. Arkeolog Sencer Şahin, yaptığı araştırmada 1970’lerde köyün yaklaşık 2-3 km kuzeyinde “Ekeselli Mezarlığı” adını taşıyan bir mezarlık olduğunu ve yazıtların çevre köylere dağılmış olabileceğini belirtir. Sonraki yıllarda köyün mezarlığı “Martılar Mezarlığı” olarak geçmektedir. Bu mezarlıkta Mustafa Dede’nin türbesi vardır. Ayrıca akıncı erenlerin yatırları da olduğu bilinmektedir. Köy mezarlığında Osmanlı mezarları da mevcuttur. Ancak 1943 yılında yol çalışmalarında mezarlığın bir tarafı yola dönüştürüldüğü için Osmanlı mezarlarının bir kısmı tahrif olmuş, taşları kaybolmuştur. Mezar taşlarına bakıldığında en eski tarih 1836 yılına kadar gitmektedir. İki mezarın bir aileye (Çıkrıkçı Ali’nin eşi ve oğluna) ait olduğu anlaşılmıştır. Kadın mezar taşlarındaki süslemelerde ve kitabelerde, Osmanlı döneminin edebi atmosferini görmek mümkündür.
1.Kitabe:
Bir nazar kıl bu mezarım taşına
Mevt erişüb cümle halkın başına
Na-murad gitdi bu mezarın sahibi
Doymadı dünyaya hem genç yaşına
Çıkrıkçı Ali’nin kerimesi
Merhume Şerife Nefise’nin ruhuna Fatiha
1253 (1837-1838)
2.Kitabe
Hüvel mevt
Ecel geldi cihhane baş ağrısı bahane
Molla Yusuf Kerimesi
Zeliha Hanım ruhuna Fatiha
1298 (1880-1881)
3.Kitabe
Kimseye kalmaz bu dehr-i fi-sübut
Gel oku bir Fatiha etme sükut
Çıkrıkçı Ali Usta’nın oğlu
Salih’in zevcesi merhume
Kadın Monla’nın Ruhuna
Rızaen lillah Fatiha
1253 (1837-1838)
4.Kitabe
Hüvel Baki
Bu mezarın sahibin
Hakk nail-i rahmet kıla
Nezrim olsun ihlas ile bir Fatiha
Kara İmam oğlu Bekir’in kerimesi
Merhume Fadime Hatun’un ruhuna El-Fatiha
1284 (1867-1868)
KAYNAKÇA
BOA. C.EV. 456/23097; BOA. AE.SMST.III 262-20971; BOA. VRD. TMT. 4858; Andreas Külzer Tabula İmperii Byzantini, Verlag der Östereichishen Akademie der Wissenchaften, 2008; https://tib.oeaw.ac.at/reader/TIB/tib13.html#page/644/mode/2up; https://tib.oeaw.ac.at/reader/TIB/tib13.html#page/1026/mode/2up; Ahmet Nezih Galitekin, Kocaeli Körfez İlçesi Tarih ve Kültür Mirası Eserler II, Körfez Belediyesi Kültür Yay. İstanbul, 2008, s. 505-525; Kocaeli ve Çevresi Tarihi II Roma ve Bthynia Dönemi,Yay. Haz. F.Yavuz Ulugün, Muhittin Bakan, Taner Aksoy, KYOD Tarih Yay., Kocaeli, 2007, s. 234-236; Sencer Şahin, Neufunde von antiken Inschriften in Nikomedeia (Izmit) und in der Umgebung der Stadt, Westfälische Wilhelms-Universität zu Münster, 1974,s. 106.
Ayşegül YILMAZ