Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Spor Kulübü
Kocaeli’de spor 1909-1910 yıllarında futbol ile başlamıştır ve ilk olarak İzmit’teki Fransız Mektebi talebelerinin öncülüğü ile bir futbol takımı kurulmuştur. 1927 yılında İzmit Sultaniyesi’nin açılması ile İzmit Sultaniyesi takımı kurularak faaliyete başlamıştır. Mekteplerin dışında İttihatspor Kulübü de faaliyetlerine devam ederken daha sonraki yıllarda ikiye ayrılarak 1932 yılında İdmanyurdu, 1935 yılında ise Akyeşil kulüpleri kurularak futbol ile beraber diğer spor dalları da faaliyete başlamışlardır.
Kâğıtspor tarihini yazmaya başlamak aynı zamanda İzmit Kâğıt Fabrikası’ndan söz etmeyi gerektirir. Kâğıtspor ve Kâğıt Fabrikası İzmit sosyal yaşamında beraber anılması gereken kurumlardır. SEKA Tarihi adlı eserde fabrikanın temel atma tarihi 14 Ağustos 1934 olarak belirtilmiştir. Aynı kaynakta ilk kâğıt üretimi olarak da 18 Nisan 1936 tarihi verilmiştir. Fabrikanın kurulması ile beraber, 1937 yılında İzmit Kâğıtspor Kulübü fabrika bünyesinde kurulmuştur.
Kâğıt Fabrikası kuruluş yıllarından başlayarak spora ayrı bir önem vermiş ve birçok dalda spora hizmet etmiştir. Kâğıtspor Kulübü’nün ilk yönetimi fabrika üst yönetiminden ve çalışanlarından oluşmuştur. 1937 yılında kurulan kulübün ilk yönetimi fabrika müdürü M. Ali Kâğıtçı, müdür yardımcısı Sabri Pozam, mühendis Sefa Ülgen ve memurlar Ferdi Altındağ ve Selahattin Özdeniz’den oluşmuştur. Kulübün amacı, üyelerin bedeni ve fikri kabiliyetlerini ahlaki prensiplere, milli gayelere ve sağlık şartlarına uygun olarak geliştirmek, sporu ilerletmek, iyi sporcular yetiştirmektir.
Kâğıtspor Kulübü’nün başkanlığını 1937 yılından 1952 yılına kadar fabrika müdürü M. Ali Kâğıtçı yapmıştır. Kâğıtspor Kulübü’nün fabrika bünyesinde faaliyete başlamasının tarihsel açıdan önemli bir yanı da, Türkiye’de 1940 yılında getirilen kanuni zorunluluktan önce bir spor tesisinin kurulmuş olmasıdır. 1940’ta Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü tarafından, beş yüzden fazla işçi çalıştıran işletmelere spor tesisi yapma yükümlülüğü getirilmiştir.
2005 yılında fabrikanın kapanması ile beraber Kâğıtspor Kulübü de kongre kararı ile resmi olarak kapanmıştır. Daha sonra fabrikanın personeli, binaları ve arsaları İzmit Büyükşehir Belediyesi’ne devredilmesi ile beraber İzmit Büyükşehir Belediyespor Kulübü de 1937 yılından beri Kocaeli sporuna ve ülke sporuna hizmet etmiş Kâğıtspor’un adının yaşaması için tüzük değişikliğine giderek mevcut adını İzmit Büyükşehir Belediyesi Kâğıtspor olarak değiştirmiştir. İzmit Büyükşehir Belediyesinin Kocaeli Büyükşehir olması ile beraber adı tekrar değiştirilmiş ve Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Kâğıtspor Kulübü adını almıştır. Kâğıtspor Kulübü ismi ve tarihi, bugün bu isim altında büyük başarılar ve şampiyonluklarla devam etmektedir.
|
Kâğıtspor Kulübü renklerinin neden mavi-beyaz olduğu üzerine cevap arandığında yazılı bir metin veya doküman bulunamadığı fakat Nasut Kayalı, yaptığımız bir sohbette, Seka Kâğıt Fabrikası deniz kenarında kurulu bir fabrika olduğundan, maviyi denizden, beyazı da kâğıdın renginden alabileceğini belirtmiştir. Buna katılmak mümkün olmakla beraber aslında Kâğıtspor’un ilk renklerine baktığımızda mavi lacivert/mor renk karışımı bir renk olduğu flamalarda görülmekte, daha sonra bu renk maviye dönüşmektedir. Kâğıtspor’un bugün kullanılan ve halkın bildiği renkleri ise mavi-beyazdır.
Kâğıtspor Türk spor tarihinde birçok başarısı ile yer edinmiş ve hatta spor tesisleri kazandırmış bir kulüptür. Seka 50. Yıl Spor Salonu, Kâğıtspor’un birçok branşına hizmet etmiş ve etmeye devam etmektedir. Kâğıtspor Kulübü’nün 1937 yılından itibaren ülke sporuna ve kent sporuna katkılarını, şampiyonluklarını yazmaya kalkışsak bir dergi değil, birkaç ciltlik kitap hazırlamamız gerekecektir. 1960’lı yıllar, SEKA Kâğıtspor’un özellikle futbol ve güreşte başarılı olduğu yıllardır. Ramiz Kahveciler 62 kiloda Balkan ikinciliği, 1962 yılında Yugoslavya’da Avrupa şampiyonluğu elde etmiştir. Güreşte ayrıca 63 kilo güreşcisi Rıdvan Ünal 1961 yılında Türkiye üçüncüsü, 68 kilo güreşçisi Oktay Sertesen 1965 yılında Tayyar Yalaz Kupası birincisi olmuştur. Kâğıtspor 1964-1965 sezonunda, futbol branşında önemli bir organizasyon olan Türkiye Amatör Futbol Şampiyonası’nda Türkiye şampiyonu olmuştur.
Ayrıca 1975 yılında altyapıdan yetişen bayan basketbolcularla bayan takımı kurulmuş, 1980 ve 1982 yıllarında Anadolu Kupası birincisi olmuştur. 1982 yılında basketbol takımı Türkiye Deplasmanlı Bayanlar birinci ligine yükselmiştir. Güreş branşında 74 kilo güreşçisi Cumali Balçıkanlı 1970 yılında Balkan şampiyonu olmuştur. Ayrıca 82 kiloda Vedat Özkan 1982 Dünya Ordulararası birinciliğini kazanmıştır.
Kâğıtspor boksta da iddialı bir kulüptü. Kâğıtsporlu boksörler Erim Denizer, Hüseyin Kardeş, Ali Koşar,İlhan Tabak, Ali Çelikiz, Vedat Güner ve Zeki Akergin çeşitli kategorilerde şampiyonluklar kazanmıştır. 1971 yılında Seyfi Tatar Türkiye şampiyonu ve Balkan şampiyonu olmuştur. Fikri Baykuş boks branşında birçok başarılar elde etmiş, daha sonraki yıllarda kulüpte antrenör olarak görev almıştır.
Kâğıtspor’da atıcılık sporu 1958’den itibaren faaliyet gösteren bir branştı. Fabrika tarafından deniz kenarında Kâğıtsporlu atıcılar için bir poligon hazırlanmıştı. Atıcılar belirli günlerde burada antrenmanlar yapıyordu. Bu çalışmalarda Nurettin Narin, Hüseyin Kayar ve Necdet Çavuşoğlu’nun başarıları dikkat çekiyordu.
1960’lı yıllarda Kâğıtspor’da bisiklet branşı faaliyete başlamış ve Nezih Sarper’in başarıları dikkat çekmiştir. Sarper daha sonra bisiklet milli takımında yer almış ve birçok bölgesel birincilikler elde etmiştir. Kâğıtspor birçok branşın yanında yelken ve kürek takımları ile de spor arenasında yer almaktaydı. 1956 yılı itibariyle yarışmalara katılmaya başlayan Kâğıtspor, Türkiye Kürek Şampiyonaları’nda birincilik ve üçüncülük dereceleri elde etti. Özellikle yelkende Kâğıtspor’un başarılı sporcusu Bülent Öğet ve Ahmet Özdil örnek sporculardı. Bu sporcularla beraber Saim Arpaç, Ulvi Akalın, Şükrü Gülşen, Bülent Erçetin ve Yılmaz Çakan diğer başarılı sporculardı.
Yakın tarihe doğru gelindiğinde güreşçilerden Kenan Şimşek, 1992 Barselona Olimpiyatları’nda 90 kiloda olimpiyat ikincisi olmuştur. 74 kilo güreşcisi Osman Albayrak, Ümitler Dünya Şampiyonası’nda 1992 yılında birincilik elde etmiştir. 100 kiloda güreşen diğer bir güreşçi Ömer Arslantaş 1989-1994 yılları arasında birçok başarıya imza atmış ve 1993 yılında Akdeniz olimpiyat şampiyonu ve 1993 yılında Ordulararası dünya şampiyonu olmuştur.
Kâğıtpor Kulübü birçok branşta Kocaeli’de öncü olmuş ve sporun gelişmesine katkı sağlamıştır. 1940 yılında atletizm branşında Balkan üçüncüsü çıkaran Kâğıtspor Kulübü, 1996 yılında İzmir’de yapılan Türkiye Şampiyonasında Suna Öztürk ile, gülle atmada Türkiye üçüncüsü olmuştur. 1994 yılında Cimnastik branşında faaliyete başlayan Kâğıtspor Kulübü 1995 yılında Ankara’da yapılan müsabakalarda Ritmik Cimnastik branşında Türkiye dokuzuncusu olmuştur. 1996 yılına gelindiğinde Kâğıtspor Kulübü, futbol, basketbol, güreş, voleybol, atletizm, cimnastik ve tenis dallarında 700 sporcu ile faaliyetlerini devam ettirmektedir.
Kâğıt Fabrikası, bünyesinde kurduğu Kâğıtspor Kulübü ile spor alanına büyük katkı sağlarken aynı zamanda 1957 yılında, günümüzde rekreasyon olarak bilinen çalışanların, halkın dinlenme ve serbest zamanlarını planlamayı Seka Sapanca Kampı projesi ile hayata geçirmiştir. Seka Kampı, fabrika bünyesinde çalışanların aile ve arkadaşları ile hoşça vakit geçirecekleri bir alan olarak tasarlanmış ve içerisinde 26 baraka, sosyal alanlar ve su sporları aktiviteleri yapılarak 1958 yılında onar günlük kamplarla toplamda 357 işçi ve 274 memur ailesine hizmet sunmuştur.
Kâğıtspor Kulübü, kuruluşundan Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’ne devredilene kadar birçok branşta faaliyet göstermiş, ulusal ve uluslararası arenada birçok başarıya imza atmıştır. Kâğıtspor Kulübü bu süreçte sadece kazandığı şampiyonluklarla değil, yetiştirdiği yeni yeteneklerle, Türk sporuna kazandırdığı antrenör ve yöneticilerle spora büyük katkılar sağlamıştır. Bir zamanlar Kocaeli’de, her ailede Seka fabrikasının ekmeğini yemiş vardır denirdi, şimdi ise her evde bir Kâğıtsporlu vardır deniyor.
KAYNAKÇA
Levent Atalı, Kocaeli’nin Spor Tarihi, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Yayını, Kocaeli, 2007; Uygur Kocabaşoğlu vd., Seka Tarihi. Türk Tarih Vakfı, Ankara,1996; Mehmet Sarıoğlu, Seka Postası’nın Işığında İzmit’te Kültürel Yaşam, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Yayını, Kocaeli, 2013; Kâğıtspor Kongre Zabıtları ve Evraklar (Dernekler İl Müdürlüğünden ve SEKA arşivinden); Nasut Kayalı ile 10.05.2012 tarihinde yapılan görüşme.
Levent ATALI