Yöresel Yemek

Mısır ununun özel bir şekilde pişirilip üzerine çeşitli malzemeler dökülerek hazırlanan bir yemektir. Mısır unu kaynar suya dökülerek pişirilir ve üzerine tercihe bağlı olarak tereyağıyla kavrulmuş kıyma, salça, yoğurt, peynir veya pekmez dökülerek yenir. Kaçamak, malak ya da mamaliga olarak bilinen bu yemek, Balkan ve Kafkasya göçmenlerinin sıklıkla yaptığı yemeklerden bir tanesidir. Kaçamak, Balkan muhacirlerinin Kocaeli kent gastronomisine bulunduğu önemli katkılardan biridir. Kocaeli’nin kültürel zenginliğini gösteren bu yemek aynı zamanda Kırklareli, Edirne, Çanakkale ve Denizli’de de ünlüdür. Yemek aynı olmakla birlikte, yapıldığı bölge ve yapanların milliyetine göre farklı isimler almaktadır. Manavlar tarafından yapılan kaçamağa malay veya malak, Çerkezler tarafından yapılan kaçamağa paste, Abhazlar tarafından yapılan tuzsuz kaçamağa da abıst denir. Çerkez ve Abhazlar önceleri ak darı (fığo) unundan ṕaste ve abıst yaparken, giderek ak darının yerini mısır unu almıştır. Günümüzde de kaçamak genellikle mısır unundan yapılmakta ancak zaman zaman az da olsa buğday ununun kullanıldığı görülmektedir. Geçmişte, köyde yaşayan halk ekmek yapımında malzeme bulamayınca veya özel günlerde farklı bir yiyecek elde etmek için kendi tarlalarında ekip biçtikleri, yetiştirmiş oldukları mısırları değirmenlerde öğüterek mısır elde etmişlerdir. Elde edilen mısır unu ile yapılan kaçamak bir nevi ekmek yerine geçen ve ekmek yerine de tüketilen bir yemek çeşididir.

Kaçamak yapımı için gerekli olan malzemeler şunlardır: 4-5 su bardağı su, 2 su bardağı mısır unu / buğday unu, bir tutam tuz, tereyağı.

Yapımı: Öncelikle mısır unu bir kâse içinde sıkıştırılarak suya döküldüğünde kolayca dağılmayacak bir hale getirilir. Sonra 4-5 su bardağı su, içerisine tuz ilave edilerek tencerede kaynatılır. Kaynamaya başlayınca suyun ortasına gelecek şekilde mısır unu dağıtılmadan dökülür. Topaç hâline gelen mısır ununun 5-6 yerinden bıçak ya da kaşık sapı ile delikler açılır. 10 dakika kadar pişirdikten sonra karıştırılır. Karıştırmak için tahta kaşığın sapı ya da özel bir sopa (kaçamak sopası) kullanılır. Büyük miktarda yapıldığında bu karıştırma işlemi büyük fiziksel güç gerektirebilir. Kaçamak bu tarifin dışında mısır ununu yavaş yavaş ekleyerek de yapılabilir. Bu şekilde yapıldığında unu eklerken top top olmaması için sürekli karıştırmak gerekmektedir. Muhallebi kıvamına gelip fokurdamaya başlayınca ve kaşığa yapışmadığında kaçamak helva kıvamı almış olmalıdır. Kaçamak bu kıvama geldikten sonra ocaktan alınır, tamamı tereyağı ile yağlanmış geniş bir tepsiye yayılır. Tepsiye düzgünce yayılan kaçamağın üzerinde kaşıkla havuz benzeri oyuklar, kesikler açılır ve üzerine kızdırılmış tereyağı dökülür. Daha sonra farklı malzemelerle zenginleştirilip yenir. Kaçamağın, özellikle sabah kahvaltılarında tuzsuz hazırlanıp pekmez, toz şeker veya çökelekle yenildiği sık görülmektedir. Bunun yanı sıra, yaygın olarak tereyağı ile kavrulmuş kıyma, tereyağlı salça, eritilmiş peynir, yoğurt vb. malzemeler de eklenmektedir. Kaçamak sıcak olarak servis edilir. Kahvaltıda ya da diğer öğünlerde tüketilebilir. Bu yemeğin aynı kaptan (ortadan) yenmesi tercih edilmekte ve keyifli bulunmaktadır. Günümüzde çoğunlukla kış aylarında ve sadece evlerde, aile içinde yapılan, yapımı için özel bir günü bulunmayan bir yemektir.

KAYNAKÇA

https://tr.wikipedia.org/wiki/Ka%C3%A7amak_(yemek); http:// maritsssssza.info/Cuisine_Recipes_TR_PP2.pdf; http://www.ipac- bc-bgtr.eu/sites/ipacbc-bgtr-105.gateway.bg/files/uploads/projects_ funded_first_call/cooking_book_tr_small.pdf; https://www.udef.org. tr/media/publication/pdf/b7c1fc484b97d4c2989c2b43e689683d4. pdf; https://birikiyorum.net/kacamak-yapalim/; https://lezzetler.com/kacamak-kirklareli-tarif-105793; Hakan Yılmaz (Editör), Dünya Mutfakları I, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 3309, Açıköğ- retim Fakültesi Yayını, 2018.

Mine HALİS