Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Tarafından İşletilen Şehirlerarası Otogar
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İzmit Otobüs Terminali 1975’li yıllarda şimdiki Merkez Bankası’nın olduğu İzmit çarşısında kurulmuştu. Daha sonra Kırkikievler’e, oradan da şu an mevcut olduğu konuma taşındı. Mevcut binası 1995 yılında Kocaeli ilinin İzmit ilçesine bağlı Yahyakaptan Mahallesi’nde kuruldu. Otobüs Terminali İzmit merkeze toplam 1,5 km uzaklıkta olup ulaşımı iki ayrı vasıta ile kolaylıkla sağlanabilmektedir. Tramvay ile gidildiğinde son durak olan Otogar durağı, doğrudan Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İzmit Otobüs Terminali’nin önünde bulunmaktadır. Ayrıca İzmit merkezden kalkan pek çok otobüs ile de terminale ulaşım imkânı vardır.
İzmit Otobüs Terminali’nin binası toplam 2 kattan oluşmaktadır fakat yalnızca 1. katı vatandaşın kullanımına açıktır. Terminalin içerisinde büfe, lokanta, emanetçi dükkânı, internet salonu, tuvalet, mescit, bekleme salonu, pişmaniye dükkanları, bekçi kulübesi, bilet satış ve müdüriyet odaları bulunmaktadır. Terminal içerisinde bulunan firma sahipleri ya da çalışanları yolcuların, yazıhane ve firma seçimine karışamamaktadır. Yolcular, firma tercihlerinde zorlanamayacakları gibi davet bile edilmemektedirler. Böyle bir davranışın olması durumunda işletme sahibine para cezası verilmektedir. Tekrarlanması durumunda ise yazıhanenin kira sözleşmesi tek taraflı olarak hiçbir itiraza mahal bırakmaksızın işletmeci/kiracı şirket tarafından feshedilebilmektedir.
Otobüs terminalinin dış mekânında ise peronlar, otopark, taksi durağı, firmaların servisleri, bekçi kulübesi ve bankamatikler bulunmaktadır. 24 saat açık olan otopark plaka tanıma sistemi ile çalışmaktadır ve engelli vatandaşlar için özel park yerlerine sahiptir. Otoparkın ilk 25 dakikası ücretsiz olup 25 dakikadan sonra saat başına 4 TL ödeme yapılması gerekmektedir. Ücret tarifesi Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın belirlediği Ücret Tavan fiyatlarına uygun olarak belirlenmektedir.
Toplam 42 peronun bulunduğu İzmit Otobüs Terminali’nde Efe Tur, Metro, Villa Seyahat, Seç Turizm, Pamukkale Turizm, Kâmil Koç, Ben Turizm, Has Turizm, Anadolu Ulaşım, Süha Turizm, Lüks Mersin, Eşadaş Turizm, Kamberoğlu Turizm, Yeni Sivas Turizm, Bizim Iğdır ve Asya Tur olmak üzere 16 firma hizmet vermektedir. Bu firmalar arasında Asya Tur ve Efe Tur İzmit’in kendi otobüs firmalarıdır. Firmaların araçlarının İzmit Otobüs Terminali’nden kalkmasının yanı sıra, başka şehirden gelen ve yine başka şehre gidecek olan otobüsler de yolcu alımı için İzmit Otobüs Terminali’ne uğramaktadırlar. Ayrıca belli firmaların servisleri gelen yolcuları şehir merkezlerine ve gidecekleri bazı semtlere ücretsiz olarak götürmektedir. Terminale yolcu getiren özel araçlar, ticari taksiler, yolcuların şehiriçi ulaşımını sağlayan hatlı minibüsler ile firmalara ait ücretsiz yolcu servisi yapan araçlar vb. kendilerine ayrılan alanlarda indirme-bindirme yapmak zorundadır. Bu araçların yolcu peronları ve otobüs park mahallerine girmeleri yasaktır.
Terminallerde bulunan vasıtaların sahipleri ya da şoförleri, terminal trafiğine uygun olarak belirlenmiş olan bölgelerde yolcularını indirdikten sonra bu bölgeleri terk ederek belirlenen park yerlerine çekilmek ve diğer araçların giriş-çıkışları ile manevralarına engel olmayacak şekilde yerleşmek zorundadır. Terminalden hareket edecek vasıtalar, hareket edecekleri peronlara hareket saatinden azami 25 dakika önce her türlü yol hazırlığı ve ikmallerini gerçekleştirdikten sonra girecektir. Belirtilen zamandan önce ve sonra ya da hareket düzenini bozacak şekilde ve zamanda perona giriş yapılması yasaktır.
Güvenliğin sıkı bir şekilde sağlandığı İzmit Otobüs Terminali’nin girişinde x-ray cihazı ve güvenlik kontrolü bulunmaktadır. Bavullar ve terminale girecek kişinin üstü giriş yapmadan önce aranmaktadır. Güvenlik, zabıta görevlileri ve kameralar ile desteklenmektedir. Bunların yanı sıra firmaların müdüriyet büroları şikâyet söz konusu olduğu takdirde, kolluk kuvvetleri, zabıta memurları ve yetkililerce denetlenmektedir. Personel kartı ya da kimliğini göstermekten kaçınan veya aykırı beyanda bulunan kişiye (firma-yazıhane sahibi) belediye zabıtası veya kolluk kuvvetlerince ilgili kanun gereği para cezası uygulanmaktadır.
Pandemi ile birlikte farklı güvenlik önlemleri de uygulanmaya başlanmıştır. Güvenlik görevlilerinin yolcuların ateşlerini ölçmeden ve HES kodlarını onaylamadan yolcuları içeri alması yasaktır. HES kodu onaylanmayan kişi bilet de alamamaktadır. Sosyal mesafe, dezenfektan ve maske kullanımı gibi kurallara da dikkat edilmekte ve uymayanlar görevliler tarafından uyarılmaktadır. Ayrıca devlet tarafından belirlenen yolcu sayısı göz önünde bulundurularak bilet satışı yapılmaktadır.
KAYNAKÇA
“İzmit Şehirlerarası Otobüs Terminali İşletme Yönetmeliği”, (Erişim Tarihi: 1 Mayıs, 2021) https://www.kocaeli.bel.tr/tr/main/pages/ izmit-sehirlerarasi-otobus-terminali-isletme-/325; Efe Tur vardiya şefi Mehmet Oğul ile görüşme (29 Nisan 2021).
Muhammed Bilal ÇELİK