İzmit Halkevi Şubesi

Tek partili dönemde yeni kurulan rejime uyum kapsamında çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalardan en dikkat çekeni İzmit’in tarihinde önemli bir yer edinmiş halkevleridir. Halkevleri ile halkın eğitilebilmesi için organize edilmiş yerleşim yerlerinin nüfusuna ve büyüklüğüne göre halkodaları kurularak eğitimin her seviyede sağlanması amaçlanmıştır. Ancak bu eğitimler tepeden inme ve zorlayıcı olduğu için halk nezdinde beklenen ilgi görülmemiştir. Her halkevinin organizasyonu içerisinde bir de spor şubesi bulunmaktadır. “Şubenin amacı Türk gençliğinde ve Türk halkında spor ve beden hareketlerine sevgi ve ilgi uyandırarak bu sporları bir kitle hareketi hâline getirmeye çalışmaktır” (CHP Halkevleri Örneği, 1935) (madde 47). Spor konusunda alınan kararların uygulanması için 1938 tarihinde çıkarılan kanunun 2. Dünya Savaşı esnasında uygulaması sıkılaştırılarak 1940 yılında 12-45 yaş arasına mecburi beden terbiyesi mükellefiyeti getirilmiştir. Bu kapsamda spor kulüpleri birleştirilerek gençlik kulüplerine çevrilmiştir. 1941 yılında Tekirdağ milletvekili ve parti müfettişi Rahmi Apak Kocaeli’de iki teftiş gerçekleştirmiştir. Bu teftiş raporlarında İzmit’te mevcut iki spor kulübünün birleştirilerek İzmit Gençlik Kulübü’nün kurulduğu görülmektedir. Her iki teftişte de gerek spor yeri gerek malzeme ve organizasyon eksikliği, ve gerekse de askeri bir kafa yapısıyla genelde asker kişilerce bu eğitimlerin verilmeye çalışılması sistemi olumsuz etkilemiş, zorlama yapıldıkça halk bu mecburi görevden kaçınmış, devamlılık sağlanamamıştır. Halkevleri, 11 Ağustos 1951 tarihli 5830 sayılı kanun ile kapatılmış, İzmit Gençlik Spor Kulübü’ne dönüşerek devam etmiştir. 1965 yılında Baç Spor ile Doğan Spor birleşmiş, İzmit Gençlik Kocaelispor Kulübü’nü oluşturmuştur.

KAYNAKÇA

B. Kaya (2008), Bir Halk Eğitimi Kurumu Olarak İzmit Halkevi (19321951) (Master Tezi, Sakarya Üniversitesi); F. Sakal, (2018), Tek Parti Döneminde Kocaeli ve Sakarya’da Beden Terbiyesi Mükellefiyeti Uygulamaları (2021, 28 Eylül) Erişim Adresi http://www.kocaelitarihisempozyumu.com/bildiriler4/69.pdf; Kocaelispor Kulübü Tarihçe (2021,28 Eylül) Erişim Adresi https://kocaelispor.com.tr/tarihce

Ayhan ORHAN