İzmit Tramvay Hattı
Akçaray, Kocaeli’nin ilk ve şu an için tek tramvay hattı olma özelliğine sahip bir ulaşım aracıdır. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından işletilen ve bu bölgeyi fetheden Akçakoca’ya ithafen Akçaray olarak isimlendirilen bu hat için ilk çalışmalar 2014 yılında başlatılmıştır. Tramvay hattının adı ve rengiyle ilgili Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin resmî internet sitesinde halk oylaması yapılmış ve 2015 yılında İzmit’in Anıtpark bölgesinde numune bir vagon halkın beğenisine sunulmuştur. 19 Ekim 2015 tarihinde inşaatına başlanan bu proje, 17 Haziran 2017 tarihinde tamamlanarak hizmete açılmıştır. İlk olarak 11 istasyona (durak) sahip olan Akçaray’ın istasyon sayısı zamanla arttırılmıştır. Otogar ile Sekapark arasında her 20 dakikada bir sefer yaparak hizmete açılan tramvay hattının uzunluğu ilk açıldığı dönemde 14,8 km.’den ibarettir. Ancak, istasyon sayısının artmasına paralel olarak hattın uzunluğu da artmıştır.
Kent ulaşımına bir rahatlık getirmek amacıyla Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından hayata geçirilen Akçaray, Otogar ile Sekapark arasındaki ilk seferlerine 17 Haziran 2017 tarihi itibariyle başlamıştır. Yukarıda da değinildiği gibi ilk açıldığında Akçaray tramvay hattı üzerinde sadece 11 durak bulunmaktadır.
Akçaray tramvay hattının kentin şehir içi trafiğine önemli katkıları olduğu ve halkın beğenisini kazandığı açıktır. Nitekim ilerleyen yıllarda bahsedilen hattın uzunluğu arttırılmıştır. Hizmete girdiği ilk dönemde Sekapark’a kadar olan hattın uzunluğu, peyderpey arttırılarak Plajyolu’na kadar uzatılmıştır. Çalışmaların tamamlandığı yeni hattın açılışı ise 11 Kasım 2019 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Böylece bahsedilen hattın uzunluğu 20 km. olmuştur. Bu hattın ilerleyen senelerde Kuruçeşme’ye kadar uzatılması da öngörülmektedir. Yeni hat için ihaleye çıkacak olan Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin, Kuruçeşme hattı inşasına başlayacağı ve Otogar bölgesinden Şehir Hastanesi’ne ulaşan hat için de çalışmalara start vereceği belirtilmektedir.
17 Haziran 2020 itibariyle hizmete girişinin üçüncü yılını deviren Akçaray tramvayı, bu tarihe kadar 28.984.028 yolcuya hizmet sağlamıştır. Açıldığı tarihten itibaren Kocaeli halkının büyük bir teveccühünü kazanan Akçaray tramvay hattının gelişimi ise her geçen gün sürmektedir. Otogar-Sekapark aralığında yaklaşık iki yıl boyunca sefer düzenleyen Akçaray tramvay hattına yeni hatların eklenmesiyle hizmet kalitesi daha da artmıştır. Seka Devlet Hastanesi, Kongre Merkezi, Eğitim Kampüsü ve son olarak da Plajyolu istasyonları eklenerek hattın uzunluğu 20 km.’ye ulaştırılmıştır. Toplamda gidiş-dönüş 20 kilometrelik hat boyunca gidip gelen Akçaray, üç yılda 262 bin sefer gerçekleştirerek yolcularına hızlı, temiz ve güvenli yolculuk sağlamıştır. Akçaray’ın Sekapark-Plajyolu kısmı ise 9 Şubat 2019 tarihinde hizmete açılmıştır. Görüldüğü gibi Akçaray tramvay hattı günden güne gelişmeye devam etmektedir. Günümüzde 15 durakla hizmet veren Akçaray’ın durakları şu şekildedir: Otogar, Yahya Kaptan, Yenişehir, Mehmet Ali Paşa, Doğu Kışla, Milli İrade Meydanı, Fuar, Yeni Cuma, Fevziye, Tren Garı, Sekapark, Seka Devlet Hastanesi, Kongre Merkezi, Eğitim Kampüsü, Plaj Yolu. Plajyolu’na kadar uzatılan Akçaray’ın, yeni bir ilave hatla Kuruçeşme’ye kadar uzatılması gündeme gelmiştir. Bu proje için çalışmalarının sonuna gelindiği ve projenin detayları hakkında görüşmelerin sürdüğü ifade edilmektedir. 870 metre uzunluğunda ve bir istasyona sahip olacak uzatma hattının, D-100 karayolu üzerinden köprü ile geçirilmesi hedeflenmektedir. Bu noktadan sonra hattın düz bir zeminde, yani hemzemin üzerinde devam etmesi planlanmıştır. Kuruçeşme tramvay hattının yapılmasına müteakip, D-100 karayolu üzerinde bulunan sinyalize kavşak da kaldırılacaktır. Böylelikle Kuruçeşme girişinde yaşanan trafik sıkışıklığının önüne geçilecek, kentin bu bölgesindeki trafik epeyce rahatlayacaktır.
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan açıklamaya göre, Kuruçeşme tramvay hattı için sondaj çalışmaları yapılmış, yaya sirkülasyonu ve lastik tekerlekli araçların trafik etkisi için simülasyonlar dahi gerçekleştirilmiştir. Tramvay hattı ile ilgili plan, profil, altyapı ve üstyapı, tramvay köprüsü ön projeleri tamamlanarak Karayolları Genel Müdürlüğü’nden gerekli izinler alınmıştır. Uzatma hattı projelerinin tamamlanmasının ardından da yapım işleri için gerekli çalışmaların başlatılacağı ifade edilmiştir. Plajyolu’ndan Kuruçeşme’ye kadar bağlanacak hattın D-100 karayolu üzerinden 332 metrelik çelik köprü ile geçirilmesi hedeflenmektedir. Kuruçeşme hattının da tamamlanmasıyla Akçaray’ın hat uzunluğu 23.4 km.’ye, durak sayısı ise 16’ya çıkacaktır. Tramvay hattında karşılıklı olarak hafta içi her gün 152, Cumartesi 128, Pazar günleri ise 119 sefer yapılmaktadır.
Marmara gazetesinde çıkan habere göre, Plajyolu-Kuruçeşme hattı üzerindeki çalışmalara fiilen başlanılmıştır. 4 Haziran 2021 tarihli haberde, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan yaya geçidi köprüsü için temel kazıkların yapımına başlanıldığı vurgulanmaktadır. Şehir içi trafiğini büyük ölçüde rahatlatacağı ifade edilen haberde, yol üzerindeki eski yaya köprülerinin yıkılacağı ve 1 adet istasyon ve iki yeni yaya köprüsünün inşa edileceği belirtilmiştir. Ayrıca, hattın enerji ihtiyacını karşılamak için bir adet yeni trafonun hizmete sokulacağı da ifade edilmektedir. Hattın daha sonra Otogar istikametinden Alikahya’ya doğru da uzatılmasının düşünüldüğü, hatta Alikahya Mahallesi’ndeki 4 hat için bölgedeki kooperatiflerle ücretsiz aktarma anlaşmasının dahi imzalandığı açıklanmıştır. Hizmet vermekte olan 33 metre uzunluğundaki araçların 50 koltuk ve 240 ayakta olmak üzere toplam 290 yolcu kapasitesi mevcuttur. 17 Haziran 2017 tarihinde açılan Akçaray, 2019 yılının sonlarına kadar 23 milyon yolcu taşımıştır. Akçaray tramvay hattının doğu-batı güzergâhında genişlemeye çok müsait olduğu görülmektedir. Nitekim, Akçaray’ın ilerleyen yıllarda şehrin doğu güzergâhında bulunan Cengiz Topel Havaalanı’na kadar uzatılması kuvvetle muhtemeldir. 1976 yılından itibaren askeri havaalanı olarak hizmet veren Cengiz Topel, 2011 yılında sivil havacılığa da açılmıştır. Kocaeli’nin Kartepe ilçesinin sınırları içinde olan bu havaalanı İzmit şehir merkezine sadece 15 km. uzaklıktadır. Günümüzde bahsedilen bu havaalanına ulaşım ise taksi, minibüs ve otobüslerle karşılanmaktadır. Ancak Akçaray tramvay hattı Cengiz Topel Havaalanı’na kadar uzatılırsa, Türkiye’nin herhangi bir noktasından Cengiz Topel Havaalanı’na inen bir yolcu, konforlu ve rahat bir şekilde şehir merkezine kadar gelebilecektir. Cengiz Topel Havaalanı’ndan İzmit şehir merkezine kadar hiçbir vasıtaya gerek duymadan yapılacak bu yolculuk; şehrin tanıtımı, gelişimi ve ekonomisine de önemli katkılar sunacaktır.
KAYNAKÇA
https://tr.wikipedia.org/wiki/Akçaray (Erişim Tarihi: 09.09.2021); https://web.archive.org/web/20170627110044/http:/www.milliyet.com.tr/tramvay-projesi-icin-halk-oylamasi-devam-kocaeli-yerelhaber-37083/ (27 Haziran 2017 tarihli haber, Erişim Tarihi: 09.09.2021); https://web.archive.org/web/20160501204954/http:/ www.bizimyaka.com/haber-53302-Akcarayin-temeli-atildi (1 Mayıs 2016 tarihli haber, Erişim Tarihi: 09.09.2021); https://web.archive.org/web/20170627110036/http:/www.kocaeli.bel.tr/icerik/ akcaray-sefere-cikiyor/36/38368 (27 Haziran 2017 tarihli haber, Erişim Tarihi: 09.09.2021); https://otonomhaber.com/2017/06/ akcarayin-sefer-saatleri-duraklari/ (20 Haziran 2017 tarihli haber, Erişim Tarihi: 09.09.2021); https://otonomhaber.com/2019/11/akcaray-tramvay-hattinin-uzunlugu-20-kilometreye-cikti/ (11 Kasım 2019 tarihli haber, Erişim Tarihi: 09.09.2021); https://otonomhaber. com/2020/06/akcaray-3-yasinda-2-2-milyon-kilometre-yol-kat-etti/ (19 Haziran 2020 tarihli haber, Erişim Tarihi: 09.09.2021); https:// web.archive.org/web/20190213005311/http:/www.ozgurkocaeli. com.tr/sekapark-plajyolu-tramvay-hatti-hizmete-girdi-370070h. htm (9 Şubat 2019 tarihli haber, Erişim Tarihi: 09.09.2021); https:// kocaeli.bel.tr/tr/main/tramvay/T1/otogar-sekerpark-tramvay-sefer-saatleri-ve-duraklari (Erişim Tarihi: 09.09.2021); https://www. kocaeli.bel.tr/tr/main/news/baskan/18/akcaray-buyumeye-devam-ediyor/35370 (16 Aralık 2019 tarihli haber, Erişim Tarihi: 09.09.2021); https://harmonigd.com.tr/tr/haber/kocaelide-tramvay-hatti-genisliyor/ (22 Eylül 2020 tarihli haber, Erişim Tarihi: 09.09.2021); https://web.archive.org/web/20190214061418/https:/ www.ulasimpark.com.tr/Tramvay/AkcaraySaatleri.aspx (Erişim Tarihi: 09.09.2021); https://www.marmaragazetesi.com/tramvay-yaya-koprusu-temel-kaziklari-cakilmaya-baslandi-558012h.htm (4 Haziran 2021 tarihli haber, Erişim Tarihi: 09.09.2021); https:// web.archive.org/web/20190214141055/http:/www.ozgurkocaeli. com.tr/ulasimda-ucretsiz-aktarma-donemi-basladi-370358h.htm (14 Şubat 2019 tarihli haber, Erişim Tarihi: 09.09.2021); https://web. archive.org/web/20190214174304/https:/www.ulasimpark.com.tr/ Tramvay/AracOzellikleri.aspx (Erişim Tarihi: 09.09.2021); https:// tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz_Topel_Havalimanı (Erişim Tarihi: 09.09.2021).
Cengiz KESKİN