Kocaeli’nin Tarihini, Kültürel Değerlerini Teknolojik İmkânlardan Yararlanarak Keşfetmek İçin Ziyaret Edilecek İzmit’te Bir Mekân

“Geçmişini bilmeyenlerin geleceği olamaz” düşüncesinden yola çıkılarak kentlerden başlayıp ülke genelinde halkın tarihini, kültürünü öğrenmesini sağlamak, gelecek nesillere kültür mirasını aktarmak bir toplumun, devletin, uygarlığın varlığını sürdürebilmesi için çok önemlidir. Tarihsel kimliğini bilen bireyler yetiştirmek adına yaşadığı şehir ile ilgili sadece yazılı kaynaklar değil, görsel hafızalara hitap edecek materyaller yardımı ile de ilin tanıtımının yapılması son derece mühim bir konudur.

Avrupa’da 18. yüzyıl sonları ile birlikte halka açılmaya başlayan müzeler, geçmişin gelecek nesillere aktarılmasında çoğu zaman mihenk taşlarından biri olmuştur. 1846 yılında ülkemizde de ilk müzenin açılması, tarihe ışık tutan eserlerin gün ışığına çıkmasını sağlamıştır.

Bu bağlamda, kent kimliğinin oluşması, şehrin insanlarının yaşadıkları ilin tarihini, kültürünü, ekonomisini öğrenmesi ve benimsemesi, sonraki nesillere aktarılacak önemli değerlerdir. Gündelik hayatımızı sürdürdüğümüz kenti tanımak, sahiplenmek ve kıymetini bilmek adına özellikle kent müzeleri, büyük rol oynamaktadırlar. Bölgede geçmişten günümüze yaşayan uygarlıklar hakkında fikir sahibi olmak, o medeniyetlerden bugüne kalanları görebilmek adına, tarihsel süreçte yaşamış toplumların kültürel miraslarını sergileyen müzeler, bilhassa kent müzeleri, tarihe, kültüre sahip çıkma konusunda, şehirde yaşayanlara bilgi aktardığı için daha da anlam kazanmaktadır. Elbette kent üzeleri, sadece ilin halkına hizmet etmemekte, ayrıca kültür turizmi açısından şehri ziyaret edecek hem yerli hem de yabancı turistlere kentin geçmişini aydınlatmak üzere değerli bilgiler verme rolünü de üstlenmektedir.

Kocaeli’de 2006 yılında, Saraybahçe Belediyesi tarafından, Dolphin Kültür Merkezi’nin 2. Katında, Yunus Emre Kültür Merkezi içinde, İzmit Elektronik Kent Müzesi açılmıştır. 2020 senesine kadar, 14 yıl boyunca kentin tanıtımına imkânları dahilinde katkı sağlamak için faaliyet gösteren teknoloji müzesi, söz konusu tarih itibariyle kapatılmış, mekânın bulunduğu yere, İzmit Belediyesi tarafından Çetin Emeç Kütüphanesi açılmış, mekânda farklı bir alanda hizmet verilmeye başlanmıştır.

Elektronik Kent Müzesi açık olduğu dönemde, Kocaeli’nin tarihi, ekonomisi, kültür ve turizmi, tarihi eserleri, belediye hizmetleri, yerli ve yabancı tüm ziyaretçilere elektronik araç gereçlerle, adeta sanal bir ortamda şehri gezme ve bilgi edinme imkânı sunmaktaydı. Yaklaşık 450 metrekarelik bir alanda kurulan müzede, 1 tane 50” plazma, 5 tane 42” plazma, 5 tane döner maket, 1 tane kent maketi, 4 tane statik canlandırma bulunmaktaydı. Bunun yanı sıra, 50 kullanıcılı otomatik seslendirme sistemi mevcuttu. Bilgi kioskları ile Türkçe-İngilizce seslendiren 6 değişik dijital ekranda yapıldığı müzede, 2500 yıldan uzun bir geçmişi olan, bir dönem İskenderiye ve Antakya’dan sonra devrin en büyük liman kenti olarak kayıtlarda yer alan İzmit’in tarihi, sosyo-ekonomik yapısı, kültür hayatı ile ilgili bilgiler hem elektronik cihazlarla hem maketlerle aktarılmaya çalışılmaktaydı. Elektronik Kent Müze’sinde, 1 milyon 350 bin ölçekli İzmit maketi, şehrin sembolü haline gelmiş tarihi yapılar ve sosyal hayatı biçimlendiren unsurların tanıtıldığı temsili maketler de bulunmaktaydı. Müzede, gerçek zamanlı altışar dakikalık sunumlar hâlinde bilgi verilen konu başlıkları; Belediye faaliyetleri, ilçenin tarihi, ilçenin coğrafyası, ilçenin ekonomisi, ilçenin kültür ve turizmi, tarihi eserleridir.

Statik canlandırmalarda işlenen konu başlıkları ise şunlardır: Pişmaniye atölyesi bölümü, Osmanlı savaş gemisi (MAVRA) maketi, simit satış arabası ve simit satan çocuk bölümü, Kapanca Sokağı,

Ayrıca müzede kentin önemli binalarının maketleri bulunmaktadır: Vaziyet maketi, Saat Kulesi, Abdülaziz, Av Köşkü, Heykel ve Kapı, Pertev Mehmet Paşa (Yeni Cuma) Camii, Gar Binası, Yan Bina, Demiryolu, Sırrıpaşa Konağı ve Pembe Köşk, Fevziye Camii ve bahçesi.

Kocaeli, Astakoz ile başlayıp, dünyanın en önemli kültür kenti Nicomedia ile süren Roma, Bizans, Selçuklu, Osmanlı akınlarına tanıklık eden ve son olarak da milli mücadelenin en karamsar dönemlerinde Türkiye Cumhuriyeti’ne ışık tutarak Anadolu’ya uzanan bir köprü olmuştur. Birçok medeniyete ev sahipliği yapan, liman kenti olmasıyla tanınan şehrin kültürünün gelecek nesillere aktarılmasında katkı sağlayan Elektronik Kent Müzesi’nin yeni bir mekânda daha kapsamlı içeriklerle tekrar hizmet vermesi temenni edilmektedir.

KAYNAKÇA

https://www.arkeolojikhaber.com/haber-kocaeli-elektro   nik-kent-muzesi-284/ (Erişim Tarihi: 22.08.2021); https:// v3.arkitera.com/h12709-izmit-e-elektronik-kent-muzesi.html (Erişim Tarihi: 22.08.2021); https://www.haberler.com/izmit-elektronik-kent-muzesi-acildi-kocaeli-nde-haberi/ (Erişim Tarihi: 23.08.2021); https://www.hurriyet.com.tr/gundem/izmitin-gecmisi-sanal-muzede-5449217 (Erişim Tarihi: 22.08.2021); https:// kentmuzeleri.com/Izmit-Elektronik-Kent-Muzesi (Erişim Tarihi: 21.08.2021).

Sema ORSOY