Osmanlı Tarihçisi

1955’te İzmit’te doğdu. İlk ve ortaöğrenimini İzmit’te tamamladı. 1974-1978 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’nde lisans eğitimini aldı. Osmanlı Müesseseleri ve Medeniyeti Tarihi kürsüsünde Prof. Dr. Mübahat S. Kütükoğlu danışmanlığında hazırladığı XVII. Yüzyılda Tersâne-i Âmire başlıklı doktora tezini 1985’te tamamladı.

İlk memuriyetine 1978 yılında İstanbul Üniversitesi Merkez (bugünkü Nadir Eserler) Kütüphanesi’nde eski eserler uzmanı olarak başladı. 1981’de Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünde araştırma görevlisi oldu. 1984’te Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümüne naklen geçti. 1986’da aynı bölüme yardımcı doçent olarak atandı. 1992’de Yeniçağ Tarihi dalında doçent oldu. 1997’de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Yeniçağ Tarihi anabilim dalında göreve başladı. 1998’de Adriyatik’te Korsanlık 1575-1620: Osmanlılar, Uskoklar, Venedikliler adlı teziyle profesör unvanı aldı. 2009’da İ.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü’ne bağlı Akdeniz Dünyası Araştırmaları anabilim dalını kurarak yüksek lisans programında bu alanda pek çok öğrenci yetişmesini ve tezler yazılmasını sağladı.

Türk Tarih Kurumu bilim kurulu üyesidir. Brill Yayınları arasında yer alan Ottoman Empire and Its Heritage serisinin danışma kurulu üyesidir. 100 ciltlik İstanbul Kadı Sicilleri projesinin bilim kurulunda yer aldı. Osmanlı denizcilik tarihi, deniz ticaret tarihi, Osmanlı gemi teknolojisi, Ege Adaları, Osmanlı İmparatorluğu’nun güney siyaseti, Ortadoğu ve Afrika’da Osmanlı varlığı konuları temel araştırma alanlarıdır. Osmanlı Denizcilik Tarihi, Akdeniz Dünyası Tarihi, Ahidnameler ve Osmanlı Diplomasisi, Coğrafi Keşifler ve Akdeniz Dünyasındaki Etkileri, Deniz Ticaret Merkezi Olarak İstanbul, Akdeniz’de Korsanlık, 15.- 16. Yüzyıllarda Coğrafi Keşifler ve Hind Denizlerinde Osmanlılar konularında dersler vermektedir.

1990-1991 yıllarında İngiltere’de bulundu. İspanya’da Simancas Arşivi ile Madrid Milli Kütüphanesi ve Milli Arşivi, Venedik Devlet Arşivi, Dubrovnik Devlet Arşivi ve ABD’deki kütüphanelerde Akdeniz ve denizcilik tarihi üzerine araştırmalar yaptı. Yurt içindeki sempozyumlar dışında Avusturya, Arnavutluk, Birleşik Arap Emirlikleri, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Cezayir, Fas, Fransa, Hırvatistan, İngiltere, İtalya, İsrail, Karadağ, Kazakistan, Kırgızistan, Malta, Mısır, Polonya, Portekiz, Romanya, Sudan, Tunus, Ukrayna, Yemen ve Yunanistan gibi ülkelerde sempozyumlara katıldı.

Düzenli olarak yapılan Kocaeli Tarihi-Kültürü Sempozyumu (VI.) ve Türk Deniz Ticaret Tarihi Sempozyumu (XII.) ile Üsküdar Sempozyumu’nun (XI.) da aralarında bulunduğu pek çok ulusal ve uluslararası sempozyumda düzenleme heyeti ve bilim kurulunda yer almış, katılımcı olarak bildiriler sunmuştur.

Çeşitli akademik kitap bölümleri ve dergilerde makaleleri yayımlandı.

İlk cildi 1988 yılında yayımlanan Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisinde yazar ve redaktör olarak görev yaptı. Ansiklopediye Türk Tarihi ve Medeniyeti, İslam Ülkeleri Coğrafyası, İslam Tarihi ve Medeniyeti dallarında “İzmit” ve “Pertev Paşa” maddeleri dahil olmak üzere 52 madde ve madde bölümü yazdı. The Encyclopedia of Islam’ın 3. edisyonunda maddeleri yayımlanmaktadır. Encyclopedia of the Ottoman Empire, The [Oxford] Encyclopedia of Islam and Philosophy, Science, and Technology ve Dictionnaire de l’Empire Ottoman adlı ansiklopedi ve sözlüklerde maddeleri yayımlandı.

Diğer çalışma alanları yanında İzmit tarihi ile ilgili araştırmalarını sürdürmektedir.

Eserleri

1. Osmanlı Bahriye Teşkilatı: XVII. Yüzyılda Tersâne-i Âmire (Ankara 1992), 2. The 1565 Ottoman Malta Campaign Register (Arnold Cassola ve Thomas Scheben ile, San Gwann 1998), 3. Ege Adalarının İdari, Mali ve Sosyal Yapısı (editör, Ankara 2003), 4. Trablusgarb ve Balkan Harplerinde İşgal Edilen Ege Adaları ve İşgal Telgrafları (A. Kurumahmut ile, Ankara 2003), 5. Kürekli ve Yelkenli Osmanlı Gemileri (İstanbul 2005), 6. Beylikten İmparatorluğa Osmanlı Denizciliği (İstanbul 2006), 7. Osmanlılar ve Deniz (İstanbul 2007), 8. Kâtib Çelebi, Tuhfetü’l-kibâr fî esfâri’l-bihâr (Ankara 2008, Ankara 2018), 9. Kâtib Çelebi, The Gift to the Great Ones on Naval Campaigns (Ankara 2008, Ankara 2018),10. Adriyatik’te Korsanlık: Osmanlılar, Uskoklar, Venedikliler, 1575-1620 (İstanbul 2009), 11. Türk Denizcilik Tarihi I (editör ve yazar, Salih Özbaran ile, Ankara 2009) 12. Midilli’nin İşgal Günlüğü, 1912 (İstanbul 2010), 13. “Stari Most” U Osmanskim Dokumentima (haz., Mostar 2010), 14. Piyale Paşa Camii 2005-2007 Restorasyonu (editör, Baha Tanman ile, İstanbul 2011),15. İstanbul’un 100 Denizcisi (İstanbul 2015), 16. Osmanlı Akdenizi (İstanbul 2017), 17. Osmanlı Deniz Ticareti (İstanbul 2019), 18. Türkiye’nin Tarihi Deniz Fenerleri (editör ve yazar, İstanbul 2021

KAYNAKÇA

https://avesis.istanbul.edu.tr/idbos/yayinlar; https://istanbul.academia.edu/idrisbostan; İdris Bostan, (Söyleşi: Halil Solak) “Osmanlı tarihçiliğinin sınırları Osmanlı’nın sınırlarının ötesine geçmeli”, Dergâh, Mart 2021, Sayı 373, s. 16-18.

Zeynep BOSTAN