Gölcük Hamidiye Mahallesi’nde Vakıf Eser Sahibi Osmanlı Paşası

Öncelikle Kocaeli ili Gölcük ilçesinin Hamidiye Mahallesi’nde (eski köyünde), Hicri 1304, Miladi 1888 yılında vakfedilerek hizmete sokulan bu tarihi çeşmeyi yaptıran ve ona adını veren Hüseyin Fikri Paşa, Batum Hanedanı’ndan Gürcüzade Osman Ağa’nın oğlu olarak 1837 yılında Batum’da doğdu. Sıbyan mektebinden sonra Mekteb-i Maarif-i Adliye’den mezun olan Hüseyin Fikri, 1861 senesinde Serasker Süleyman Paşa’nın mahiyetinde mektupçuluk görevlerinde bulundu. Edirne ve Vidin şehirlerinde bazı görevler aldıktan sonra 1863’te başkent İstanbul’a döndü. 1869 senesinde Tuna Vilayeti Tahrir Nüfus ve Emlak Komisyonu Başkâtipliğine getirildi. Bir müddet sonra bu komisyonun başkanlığına atandı. Plevne Kaymakamlığı’ndan sonra 1870’te Ticaret Mahkemesi Birinci Mümeyyizliğine, akabinde de ikinci mümeyyizliğe geçti. 1886’da Surre-i Hümayun Eminliğine terfi ettirilerek buradan Emlak-ı Hümayun Komisyon Başkanlığına tayin oldu. 1895 yılında rütbesi ‘Rütbe-i balaya’a yükseltildi ve paşa unvanıyla taltif edildi. Bu arada Mecidi nişanı sahipliğine ulaşarak önemli devlet ricalinden biri olma ayrıcalığına erişti.

1899 senesinde, başarılarından dolayı gümüş liyakat madalyasıyla ödüllendirilen Hüseyin Fikri Paşa, son olarak Heyet-i İdare azalığına getirildi.

Hüseyin Fikri Paşa, 1877 yılındaki Rus-Osmanlı Savaşından sonra Batum ve civarından, yakın akrabalarının da içinde yer aldığı Gürcü kökenli göçmenlerin gelip yerleşmiş olduğu Gölcük Hamidiye köyünün gelişimine katkı sağladı. Ayrıca kendi adıyla anılan bir cami ve 2 çeşme yaptırarak onları köye vakfetti. Köy caminin şadırvanı da, aynı vakıf adına, Hüseyin Fikri Paşa’nın hanımı tarafından yaptırılmıştır.

Yer altındaki dip pınarlardan özel künklerle sıkıştırılarak getirilen suyu, kurnalarla akıtan çeşmeler, aynı zamanda doğal basınç otomatiğine sahip hayratlardır. Bundan ötürü aktif ömürleri asırlarca sürebilmektedir.

Gürcüzade Hüseyin Fikri Paşa’nın yaptırarak vakfettiği tarihi çeşmelerin birinin kitabesinde şunlar yazılıdır: ‘Surre-i Hümayun Emini Hüseyin Fikri Efendi’nin hayratıdır. Hicri 1304 (M 1888).

Yine aynı paşanın (H 1305) 1889 senesinde inşa ettiği aynı köy merkezindeki ikinci kadim çeşmeye, Kadıoğlu Çeşmesi de denilmektedir.

Üzerlerinden asırlar geçmesine rağmen doğal ortamın olumsuz etkilerine karşı direnen çeşmelerin yeniden ihya edilmesi için Gölcük Belediyesince çalışmalar sürdürülmektedir.

Osmanlı Devleti’ne yaptığı yüksek hizmetleri yanında, yakınlarının bulunduğu Gölcük Hamidiye karyesine dini ve hayır müesseseleri vakfeden Hüseyin Fikri Paşa’nın vefat ettiği yıl 1904’tür.

KAYNAKÇA

m.facebook.com/hamidiyeee/photos; Ahmed Nezih Galitekin, Su Medeniyeti Tarihinden Damlalar, KBB, İSU Gn.Md. Kültür Yayınları, Genişletilmiş 2. Baskı, Seçil Ofset, Nisan 2015İstanbul, s. 248-312; İlyada Akyol, ‘Gölcük Sanatla Kimlik Kazanıyor’, Röportaj, Demokrat Kocaeli gazetesinin 10 Nisan 2022 Tarihli Nüshası; golcukvizyon gazetesi.com

Erdoğan ÖZDEMİR