Yerel Medya

Hürsöz gazetesi 22 Eylül 1949 tarihinden itibaren İzmit’te yayınlanmaya başladı. Gazetenin sahibi Selahattin Telser’dir. Muharebe çavuşu olan Telser, ordudan ayrıldıktan sonra radyo alım satımı ve tamir işi yapmak için memleketi olan İzmit’te bir dükkân açmıştı. Ancak bir süre sonra işyeri istimlak edilince yer değişikliği yapmak zorunda kaldı. Telser, Hürsöz gazetesini çıkarma hazırlıklarına işte bu yeni dükkânında başladı. Arkadaşı ile birlikte bir matbaa makinesi yaparak İstanbul’dan getirdikleri harfler ile dizgi oluşturdu. Nihayetinde 1949 yılında yayına başlayan Hürsöz, muhalif bir gazete olarak büyük zorluklarla yayın hayatına merhaba dedi. Türk siyasi hayatının çalkantılı yıllarında ve Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) politikalarına karşı hoşnutsuzluğun üst seviyede olduğu bir dönemde Hürsöz gazetesi, demokratların ve Demokrat Parti’yi (DP) destekleyenlerin sesi olarak ortaya çıktı. Selahattin Telser, 22 Eylül 1949 tarihli ilk sayıda “Nasıl Çıkıyoruz” başlıklı yazısında gazetenin kurulma amacını da açıklıyordu.

Telser’in deyimiyle Hürsöz, hiçbir siyasi partiyi kendisine alet etmemeyi hedeflemişti. Gazetenin kuruluş amacının memlekete hizmet etmek olduğunu sık sık vurgulayan Telser, bir yazısında kâr amacı taşımayan gazetenin şehrin ileri gelenlerinin abone olarak verdikleri destek ile ayakta durabildiklerini söylüyordu. Gazetenin ilk aylarda çıkan sayılarında “şimdilik haftada bir perşembe günleri çıkar siyasi edebi gazete” ibaresi yer alıyordu. Sahibi ve yazı işlerinin fiilen idarecisi olarak ise Selahattin Telser’in adı vardı. Hürsöz, ilk yıllarında iki sayfa olarak yayınlandı. Gazetenin satış fiyatı 5 kuruş olup Hürsöz Matbaası’nda basıldı. Hürsöz gazetesi yayına başladığı ilk aylarda pek ilan alamadı. Gazete 37. sayısı ile gündelik olarak çıkmaya başlarken, 25 Temmuz 1950 günü bu durumu okuyucularına “Gazetemize ilan almak için kanunen her gün çıkmamız lazımdır” sözleriyle duyurmuştu.

Yayın hayatına girdiği andan itibaren Telser ve arkadaşlarının yapmış olduğu -ve sık sık arızalananmatbaa makinesi ile çıkartılan Hürsöz, 1951’den itibaren yeni makine ile basıldı. 1955’te ise İstanbul Hüsnü Tabiat Matbaasından alınan makine ile birlikte gazete dört sayfa olarak çıkartılmaya başlandı. Gazetenin başlığı genellikle baş harf büyük olmak üzere küçük harflerle birleşik yazılmıştı. Esas rengi kırmızı olmakla beraber, siyah, yeşil ve az da olsa mavi logo kullanılmıştı. Logonun altında zaman içerisinde. “Halkın, Hakkın, Demokrasinin Kuvvetli Müdafii Gündelik Siyasi Gazete”, “demokrasinindir”, “Adımız Andımız Demokrasidir Yolumuz”, “Atanın halkın Hakk’ın ve doğrunun yolundayız” gibi farklı ibareler görülmekteydi.

Hürsöz gazetesi öncelikli olarak İzmit’in ekonomik, siyasi ve sosyal hayatı ile ilgili haberlere geniş yer verdi. Bununla birlikte yerel bir gazete olmasına rağmen ulusal haberlere ve ülkedeki siyasi gelişmelere de değinerek okuyucusunu bilgilendirmek gibi bir misyon üstlendi. Dış ülkelerde meydana gelen olaylar ve gelişmelere de bigâne kalmayan Hürsöz gazetesinin ikinci sayfasında kısa kısa da olsa dünyadan haberlere yer verildi. Gazetenin baş yazarı olan Selahattin Telser’in köşesinde, sık sık İzmit’in köylerinde yaşanan ulaşım, su, elektrik vb. sorunlarla ilgili konulara dikkat çekilmekteydi. Gazetede ayrıca işçilerin sorunları ve yaşam koşullarının iyileştirilmesi ile ilgili konulara ve sendikaların faaliyetlerine değinildi. Bununla birlikte güncel olaylara, roman tefrikaları ve şiirlere de yer verildi.

Selahattin Telser ailesi ile birlikte gazeteyi uzun yıllar boyunca ayakta tutmaya çalıştı. 1992 yılında vefat edince oğlu Aytol Telser’in öncülüğünde gazete yayın hayatına devam etti. Gazetenin mali işleri ise İlkan Telser tarafından yürütüldü. Her türlü güçlüğe rağmen çıkartılmaya devam edilen Hürsöz gazetesi için 17 Ağustos 1999 depremi bir dönüm noktası oldu. Tüm İzmit büyük bir yıkım yaşarken gazete de ekonomik ve teknik güçlükler nedeniyle varlığını sürdüremedi. Netice itibariyle 22 Eylül 1999’da sahipleri tarafından Hürsöz gazetesinin yayın hayatına son verildi. 50 yıllık mazisi ile İzmit’in geçmişine ışık tutan gazete, bugün araştırmacılar için önemli bir arşiv niteliğini taşımaktadır.

KAYNAKÇA

Hürsöz, (22 Eylül 1949, 5 Ocak 1950; 19 Ocak 1950; 29 Mayıs 1951, 22 Eylül 1999); Hülya Koç, Hürsöz Gazetesi Çerçevesinde İzmit Şehrinin Siyasi, Sosyal ve Ekonomik Yapısı, Konya, 2010, s. 9-16. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi); Müzeyyen Ünal, “Kocaeli Basın Tarihinde Selahattin Telser ve Hürsöz Gazetesi”, Milli Mücadele’de Servetiye Cephesi ve Kocaeli Tarihi ve Kültürü Sempozyumu VI, Kocaeli, 2020.

Sedef BULUT