Kocaeli Ansiklopedisi

AHMET SÜREYYA SOFUOĞLU

Madde no:62

Milletvekili

Ahmet Süreyya Sofuoğlu, 1924’te İzmit’te doğmuştur. (TBMM’nin bir başka yayınında Süreyya Sofuoğlu’nun doğum tarihi 1929 olarak kaydedilmiştir. Bk. TBMM Albümü 1920-2010, 2. Cilt [19501980], TBMM Yayınları, Ankara 2010). İlk ve orta öğrenimini Kocaeli’de tamamlayan Sofuoğlu, yüksek tahsil yapmamış, iş hayatına atılmıştır. Asıl mesleği gazetecilik olan Süreyya Sofuoğlu, 16 Aralık 1952’de Tevfik Palay tarafından kurulan Demokrat Kocaeli gazetesinin yazı işlerinden ve idaresinden sorumlu mesul müdürlüğünü yürütmüştür. Bir süre sonra gazeteyi satın alarak sahibi olmuş ve 1964 yılına kadar yayın hayatını devam ettirmiştir. Siyasi hayatına Demokrat Parti saflarında başlayan Sofuoğlu, 1 Eylül 1955 tarihinde yapılan seçimlerde partinin Kocaeli İli İzmit İlçe Teşkilatı asil üyeliğine, 25 Eylül 1955 tarihinde yapılan seçimlerde ise 11.817 oy alarak İl Genel Meclisi üyeliğine seçilmiştir. 1957 yılı seçimleri esnasında partinin Gençlik Heyeti Başkanlığı’nı yürüten Sofuoğlu, daha sonra DP Kocaeli İl Başkanlığı’na atanmıştır. 31 Aralık 1958 tarihinde DP Genel Başkanı ve dönemin Başbakanı Adnan Menderes’in imzasıyla partisinden ihraç edilen Süreyya Sofuoğlu, bir süre sonra 1959 yılı içerisinde yeniden DP’ye geri dönmüş ve Kocaeli İl Başkanlığı görevini sürdürmeye devam etmiştir. Sofuoğlu, DP İl Başkanlığı görevinin bu ikinci devresinde, 1960 yılında Kocaeli’deki Vatan Cephesi’nin kuruluş ve teşkilatlanmasında önemli roller üstlenmiştir.

27 Mayıs 1960 tarihindeki askeri darbeyle partisi kapanan Süreyya Sofuoğlu, 1961 yılı genel seçimlerinde Adalet Partisi’nden (AP) Kocaeli Milletvekili adayı olmuştur. Seçimler sonrasında yeterli oyu alarak AP Kocaeli Milletvekili sıfatıyla TBMM’ye iştirak eden Sofuoğlu, 1. Dönem olarak da adlandırılan TBMM’nin bu döneminde Genel Kurul’da çeşitli konularda 5 kere söz alarak görüşlerini belirtmiştir. Sofuoğlu’nun görüşlerini belirttiği konular arasında; ordu mensupları ile Emniyet Genel Müdürlüğü ve Gümrük Muhafaza kadrolarında çalışanlar için tahsis edilen tayin istihkaklarının artırılması (1962), İzmit ilinde meydana gelen sel felâketi sebebiyle Hükümetin yardım elini uzatmadığı yönündeki konuşmaları kapsamında İmar İskân Bakanı’na yanıt vermek amacıyla yaptığı konuşmalar (1962) yer almaktadır.

Süreyya Sofuoğlu bu dönemde; Kayseri Menzil Komutanı’nın bir siyasi parti kongresinde konuşma yaptığı iddiası hakkında Milli Savunma Bakanlığı’na (1962), Manisa’nın Karakurt köyünde meydana gelen bir olay hakkında herhangi bir adli karar olmamasına rağmen yorum yapanlara yönelik bir takibat yapılıp yapılmadığı hakkında Turizm ve Tanıtma Bakanlığına (1965) ve İzmit’te bulunan Tarım Koruma İlaç Fabrikasındaki grevin İşçi Partisi tarafından düzenlenip düzenlenmediğine dair Çalışma, Adalet ve İçişleri Bakanlıkları’na (1965) soru önergeleri de vermiştir.

Süreyya Sofuoğlu 1965 yılında yapılan genel seçimlerde yeniden AP’den Kocaeli Milletvekili seçilmiştir. Sofuoğlu, 2. Dönem olarak da adlandırılan bu dönemde TBMM Genel Kurulu’nda hiç konuşma yapmamıştır. Birisi; İzmit Körfezi’nin, bazı sanayi tesislerinin atıklarından arındırılması hakkında Sanayi Bakanlığı’na (1966), diğeri İzmit’teki spor tesisleri inşasının ne zaman tamamlanacağına dair Devlet Bakanlığı’na ve sonuncusu ise Türkiye Radyo Televizyon Kurumu’nun (TRT) Mehter Müziği ve Mevlid yayınlarındaki tutumu ile ilgili olarak Başbakan’a (1968) olmak üzere toplam dört tane soru önergesi sunmuştur.

TBMM mensubu olarak bölgesinin sorunlarıyla yakından ilgilenen Süreyya Sofuoğlu’na gazetecilik mesleğindeki başarılarından ötürü Basın Şeref Kartı da verilmiştir. Sofuoğlu, Milletvekilliği süresinin bitiminden sonra 1996 yılı Aralık ayında Türk Parlamenterleri Dayanışma-Bilimsel ve Siyasal Araştırmalar Vakfı (TUPAV) kurucu üyeleri arasında yer almıştır. Ömrünün son zamanlarını siyasetten uzak geçiren iki çocuk babası Sofuoğlu, 11 Eylül 2002 tarihinde hayatını kaybetmiştir.

KAYNAKÇA

Esma Torun Çelik, “Çok Partili Hayatın İlk Yıllarında Kocaeli’de Siyasal Hayat (1945-1960)”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 63, Güz 2018, s. 301-342; Fatih Özçelik, “Kocaeli’nde Vatan Cephesi”, Uluslararası Kara Mürsel Alp ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu-II (Editörler: Haluk Selvi-M. Bilal Çelik-Ali Yeşildal), Cilt: III, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Yayınları, Kocaeli 2016, s. 2057-2068; Bilal Tunç, Demokrat Parti Döneminde Kocaeli (1950-1960), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya 2016; Türk Parlamento Tarihi TBMM-XIII. Dönem (1965-1969), I. Cilt, IV. Cilt, TBMM Profili (Hazırlayan: Menderes Çınar), TBMM Yayınları, Ankara 2011; Millet Meclisi Tutanak Dergisi, Dönem: 1, Cilt: 1, 2, 4, 6, 7, 9, 10, 17, 28, 35, 37, 43 (1962-1965)

Mevlüt YÜKSEL

AHMET SÜREYYA SOFUOĞLU

Madde no:62

Kategoriler