Çayırova ya da diğer adıyla Güzeltepe’nin eski adı Akse köyüdür. İlçenin 1985 yılından itibaren sanayileşme yoğunluğu ile beraber nüfusu hızla gelişmiştir. Bu hızlı kentleşme Güzeltepe’nin 1992 yılında belediye olmasına yol açmıştır. Güzeltepe Belediyesi daha sonraki yıllarda danıştay kararıyla Çayırova Belediyesi olarak isim değiştirmiştir.

İzmit Körfezi’nin kuzeybatı kesmine uzanan geniş düzlük ve çayırlık bir alana önceden beri Çayırova dendiği bilinmektedir. Fatih Sultan Mehmet’in 3 Mayıs 1484 tarihinde düzenlediği bir sefer için 300 bin kişilik ordusuyla mola verdiği çayırlık alan diye vasıflandırıldığı gibi Fatih’in otağının kurulduğu yer olarak da ifade edilmektedir. Çayırova’nın önemli yerleşim bölgelerinden biri olan Güzeltepe kesiminin kimin tarafından kurulduğu bilinmemekle birlikte ilk olarak Bizanslılar döneminde Hıristiyan Rumlar tarafından o zamanlar Ak Kilise olarak isimlendirilen bölge, Osmanlı Türklerinin yöreyi ele geçirmesiyle Rumlardan temizlenmiş, Cumhuriyet dönemine gelindiğinde ise ismi Akse köyü olarak değiştirilmiştir.

Banisi bilinmeyen ve 1910 yılında yaptırılan Çayırova’da tarihi kaydı tutulmayan Güzeltepe (Akse) Mahallesi Camii tarihi eser olarak tescil edilirken, bu kararla birlikte Çayırova’da tescillenmiş ilk tarihi eser olarak da kayda geçmiştir.

Çayırova’nın Akse Mahallesi’nde bulunan tarihi cami, Kocaeli Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun 28.06.2011 tarih ve 163 nolu toplantısında alınan 28.06.2011 tarih ve 2028 sayılı karar ile Güzeltepe Köyü Camii 2863 sayılı kanunun 6. maddesi doğrultusunda tescil edilmiştir.

2017 yılı başlarında çalışmaları başlatılan ve 5.000 metrekare alan üzerine inşa edilen Akse Semt Meydanı projesi içerisinde yer alan cami etrafında farklı özellikte açık ve yeşil alanları barındırmaktadır. Yaklaşık 2 milyon liralık bir harcama yapılan alan içerisinde açık ve kapalı çay bahçeleri, muhtarlık, mahalle konağı, Kuran kursu ve yürüyüş alanlarının yer aldığı meydan aynı zaman da yeşiliyle farklı bir görünüme sahip Akse Semt Meydanı ve Camii 6 Nisan Perşembe günü açılmıştır.

Akse Köyü Camii, iki katlı bir yapı olup tavanı ahşap işlemeli tahtalarla kaplıdır. Cami içi duvarları çiçek motifli seramiklerle kaplıdır. Yaklaşık 15 metre uzunluğunda, tek şerefeli süslemesiz sade bir minaresi vardır. Cami avlusunda ise sonradan eklenmiş bir şadırvan bulunur.

Caminin son cemaat yerinde bulunan giriş kapısı üstünde tahta üzerine nesih hatla yazılmış kitabesi yer almaktadır. Kitabede, “Sahibü’l-hayrat ve’l-hasenat Said ve Kamil ve Nusret ağalar ve sair hamiyet-mend taraflarından bu cami-i şerif inşa olunmuştur ruhlarına fatiha” yazmaktadır. Burada belirtildiği üzere, Said, Kamil ve Nusret adlı üç ağa tarafından cami yapılmış ve burasının ahalisinden yardımsever kimselerin de katkısı olmuştur. Kitabede 1910’da yapıldığını belirten “1326” hicri yılı da yazmaktadır.

KAYNAKÇA

Çayıova Kaymakamlığı; Recep Kankal, Çayırova’da Asırlık Bir Tarihi Yapı: Akse Köyü Camii, Gazete Ulus, 09.07.2019, s 4.

Recep KANKAL