Gebze Teknik Üniversitesi (GTÜ) 3 Temmuz 1992 tarihinde Kocaeli’nin Gebze ilçesinde ilk olarak Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü adıyla kurulan bir devlet üniversitesidir. Üniversite ilk ismiyle ve yapılandırılmasıyla Türkiye’nin iki yüksek teknoloji enstitüsünden biriydi (diğeri İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü). Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, 4 Kasım 2014 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilen yeni bir yasa ile tekrar yapılandırılarak Gebze Teknik Üniversitesi olarak isimlendirilmiştir. Gebze Teknik Üniversitesi’nin vizyonu, “temel, mühendislik ve sosyal bilimlerdeki bilginin gelişimine yön veren ve yüksek kalitede eğitim ve araştırma yapan dünya çapında lider bir üniversite olmaktır.” Gebze Teknik Üniversitesi’nin misyonu, “sahip olduğu yüksek eğitim ve araştırma kalitesindeki öğretim üyeleri, yüksek donanımlı laboratuvar ve araştırma merkezleri ve Türkiye sanayisinin merkezinde olan konumu ile bilimsel, etik ve toplumsal değerlere bağlı; toplumun, sanayinin ve bölgenin yararı için kaliteli eğitim-öğretim veren, bilimsel araştırmalar yapan, toplum ve sanayinin sorunlarına yönelik uygulamalı çözümler üreten bir üniversite olarak varlığını sürdürmektir.” Temel değerleri ise evrensel akademik etik değerlere sahip, sorgulayan, araştırmayı teşvik eden, inovatif düşünen, değişime açık, toplum ve insanlık yararı için uğraşan akademik ve sosyal sorumluluğa sahip olmaktır. GTÜ’nün ismiyle birlikte logosu da yenilenmiştir. Yeni logosu katılımcı bir anlayışla kelebek olarak belirlenmiştir. Değişimi ve mücadeleyi simgeleyen kelebek, tırtılın yer üstünde başlayan hayatına gökyüzünde devam etmesi ile yükselmeyi ve bilgeliği de temsil etmektedir. Bunun yanında, kampüs çevresinde 76 farklı kelebek türünün yaşaması da logoyu anlamlandıran sebeplerden birisidir. Logodaki renkleri ise tesadüf olmayıp lacivert saygınlığı, istikrarı, güç ve otoriteyi; sarı zekâyı, akıl kapasitesini, inceliği, pratikliği, yükselen enerjiyi, entelektüel düşünceyi ve farkındalığı; kırmızı ise dinamizmi, azmi, kararlılığı ve mutluluğu sembolize etmektedir. Üniversitenin Gebze Teknik Üniversitesi adını almasından sonraki ilk rektörü Prof. Dr. Haluk Görgün (2014-2018), ikinci ve şimdiki rektörü Prof. Dr. Muhammed Hasan Aslan’dır.
GTÜ eğitim faaliyetlerini 5 fakülte, 22 bölüm ve 9 enstitü ile sürdürmektedir. Mühendislik fakültesinde bilgisayar, elektronik, endüstri, makine, inşaat, kimya, çevre, harita, malzeme bilimi ve biyomühendislik bölümleri bulunmaktadır. Havacılık ve uzay bilimleri fakültesi, uçak mühendisliği programını sunmaktadır. Mimarlık fakültesi bünyesinde mimarlık, şehir bölge planlama ve endüstriyel tasarım bölümleri bulunurken, temel bilimler fakültesinde fizik, kimya, matematik ve moleküler biyoloji ve genetik bölümleri bulunmaktadır. İşletme fakültesinde işletme, iktisat, strateji bilimi ve yönetim bilişim sistemleri bölümleri bulunmaktadır. GTÜ bünyesinde eğitim hizmeti veren enstitüler ise fen bilimleri, sosyal bilimler, nanoteknoloji, bilişim teknolojileri, enerji teknolojileri, biyoteknoloji, yer ve deniz bilimleri, ulaşım teknolojileri, savunma teknolojileridir. Rektörlüğe bağlı olarak eğitim faaliyetlerine devam eden bölümler ise beden eğitimi ve spor bölümü, Türkçe hazırlık ve yabancı diller bölümleridir. Dış ilişkiler ofisi, ÖSYM sınav koordinatörlüğü ve ÖYP kurum koordinasyon birimi, rektörlüğe bağlı birimler çatısı altında faaliyetlerine devam etmektedir.
Gebze Teknik Üniversitesi hem ulusal hem de uluslararası birçok başarıya imza atmış, tanınırlığı yüksek bir devlet üniversitesidir. GTÜ, 2017 yılında üniversitelerin altyapısı, donanımı ve akademik kadrosu göz önünde bulundurularak belirlenen 10 araştırma üniversitesi içinde yerini almıştır ve bu doğrultuda çalışmalarını sürdürmektedir. GTÜ’nün başarısı hem ulusal hem de uluslararası birçok kurum ve kuruluş tarafından da tescillenmiştir. Eğitim, araştırma, atıf sayısı, uluslararası görünüm ve sanayi geliri gibi beş temel alanın değerlendirildiği Times Higher Education kurumunun yayınladığı dünya üniversiteleri sıralamasında 1000+ bandında yer almaktadır. Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Enformatik Enstitüsü bünyesinde yer alan URAP’ın (University Ranking by Academic Performance) 2021 üniversite sıralamasında, GTÜ kendine 8.sırada yer bulmuştur. TÜBA’nın yayınladığı 2020 yılı raporunda, yayın yapma oranı ve akademik verimlilikte en iyi devlet üniversitesi olarak gösterilmiştir. Kariyer.net’in hazırladığı “İşveren İlgi Endeksi” sonuçlarına göre Gebze Teknik Üniversitesi, devlet üniversiteleri sıralamasında 6. sırada yer alırken, tüm üniversiteler genel sıralamasında 9. sıradadır. ÜniAr Türkiye üniversite memnuniyet araştırması 2021 sonuçlarına göre, GTÜ 2. sıraya yükselmiştir. Kuruluşundan itibaren kısa dönemde birçok başarıya imza atan GTÜ’nün kazandığı ödüllerden bazıları ise şu şekildedir:
A Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanlarını Ödüllendirme Programı 2016, 2017 ve 2018 ODTÜ Prof. Dr. Mustafa N. Parlar Eğitim ve Araştırma Vakfı araştırma teşvik ödülleri; 2018 13. Teknoloji Ödülleri Yarışması (TÜBİTAK, TTG, TÜSİAD) üniversite-sanayi iş birliği kategorisi ödülü, 2017 SEDAŞ Proje Fikri Yarışması mansiyon ödülleri, TÜBİTAK Proje Performans Ödülü (PPÖ); Loreal UNESCO “Bilim Kadınları için” ödül, L’Oréal ve UNESCO Uluslararası Bilim Kadınları ödülü, Türk Hematoloji Derneği 2017 genç araştırmacı ödülü, İnternet Medyası Magazin Oskarları 2017 yılın rektörü ödülü, 2016 Prof. Dr. Leopold B. Felsen Vakfı elektromanyetikte üstün başarı ödülü, 2016 TÜBİTAK Uluslararası İnsansız Hava Araçları Yarışması mansiyon ödülü, 2016 MimED Mimarlık Eğitim Derneği Türkiye ödülleri, 2016 Elektrik Elektronik ve Hizmet İhracatçıları Birliği (TET) “AR-GE Proje Baharı Proje Yarışması”, İTÜ Çekirdek Kuluçka Özel ödülü, 2016 ImageCLEF, uluslararası içerik tabanlı görüntü erişimi 2.’lik ödülü, 2015 TÜBA-GEBİP ödülü, 2014 Kentlerde ve Yapılarda Alüminyum 2014 yarışması mansiyon ödülü.
Akademik fakülte ve bölümlerin yanı sıra, GTÜ bünyesinde farklı alanlarda hizmet veren araştırma merkezleri de bulunmaktadır. Bunlar nanoteknoloji uygulama ve araştırma, yenilenebilir enerji araştırma, alüminyum araştırma ve uygulama, bilim ve teknoloji uygulama ve araştırma, sürekli eğitim uygulama ve araştırma, kariyer ve profesyonel gelişim uygulama ve araştırma, kültürel mirası koruma uygulama merkezleri ve merkezi araştırma uygulama laboratuvarıdır. Türkiye’de üniversite-sanayi entegrasyonunda en iyi modellerden biri olan Gebze Teknik Üniversitesi bünyesinde en önemli birimlerden biri de Teknoloji Transfer Ofisi’dir. Teknoloji Transfer Ofisi, üniversite-sanayi iş birliğini daha aktif kullanma ve katma değerli çalışmaları hayata geçirme konusunda, tüm gücüyle çalışmalarını sürdürmektedir. Bölgedeki firmaların ihtiyaç duyduğu alanlarda GTÜ’deki akademisyenlerle birlikte çalışmasını sağlayarak teoriği pratikle birleştiren AR-GE çalışmalarına öncülük etmektedir. Şirketlerin girişimci firmalar ile birlikte iş birliği yapabilmesi için yoğun bir çaba sarf eden Teknoloji Transfer Ofisi, girişimcilere de pek çok fırsat sunmaktadır.
2020 yılsonu idari raporuna göre, GTÜ 183 sınıf ve 126 laboratuvar olmak üzere toplam 309 eğitim alanını bünyesinde bulundurmaktadır. Üniversite kütüphanesinde 19.750 basılı kitap bulunmaktadır. Dijital kaynaklarda ise 56.492 e-dergi, 237.688 e-kitap ve 24 veri tabanı kütüphane sisteminde yer almaktadır. 5.076 adet tez, 794 görsel ve işitsel materyal 4.540 üye kullanıcısına hizmet vermektedir. Gebze Teknik Üniversitesi ve Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü mezunlarını bir araya getirmek amacıyla kurulan GTÜ Mezunlar Derneği (GTÜMED) kampüs yerleşkesinde hizmet vermektedir. Üniversitenin bünyesinde öğrencilerin ders dışı vakitlerini değerlendirmek, yeni beceriler ve yetkinlikler kazandırmak ve hem birbirleri hem de toplumla olan ilişkilerini arttırmak amacıyla çalışmalar yapmak üzere, toplam 42 öğrenci kulüp ve topluluğu bulunmaktadır. Spor faaliyetleri açısından da gelişmiş imkânlara sahip olan üniversite kampüsünde, 1 halı saha, 1 voleybol sahası, 1 plaj voleybol sahası, 2 basketbol sahası, 4 tenis kortu, kondisyon merkezi, sauna, kapalı yüzme havuzu, açık yüzme havuzu, fitness salonu, kapalı spor salonu (masa tenisi, pilates, dans, savunma sporları salonu ve kürek takımı antrenman salonu) bulunmakta olup toplam yaklaşık olarak 7.500 m2 kapalı ve 1.700 m2 açık spor tesisi bulunmaktadır. Üniversite kampüsünde 1.230 m2 alana sahip 900 kişi kapasiteli 2 öğrenci yemekhanesi ile 1.605 m2 alana sahip 600 kişi kapasiteli 2 personel yemekhanesi bulunmaktadır. Bunun yanında üniversitenin bünyesinde 3-6 yaş aralığındaki çocuklar için kreş ve gündüz bakımevi ile 12 odalı misafirhane bulunmaktadır. Üniversitenin bünyesinde 1 diş hekimi, 1 hemşire ve 1 psikolog görev yapmaktadır.
Gebze Teknik Üniversitesi, öğrencilerin yeteneklerini geliştirecekleri, yeni bağlantılar kuracakları ve kendilerini mezuniyet sonrası yaşama hazırlayacakları çeşitli ulusal ve uluslararası değişim programları sunmaktadır. GTÜ lisans ve yüksek lisans öğrencileri yurt içinde Farabi değişim faaliyetinin yanı sıra Erasmus+ ve Mevlana yurt dışı değişim programlarından yararlanma imkânlarına sahiptir. Üniversite, Erasmus+ programı için 100’e yakın üniversite ile anlaşmalıdır ve her 5 öğrenciden birisi eğitiminin bir yılını Avrupa’da geçirme imkânına sahiptir. 2020 yılı itibariyle 5.406 lisans öğrencisine sahip GTÜ’de, bölümlerine göre en çok öğrenci sayısı sırasıyla 660 kişi ile elektronik mühendisliği, 496 ile mimarlık, 453 kişi ile malzeme mühendisliğidir. 2.237 yüksek lisans öğrencisi ve 760 doktora öğrencisi eğitimlerini GTÜ bünyesinde sürdürmektedir. Üniversite bugüne kadar 3.169 lisans, 3.164 tezli yüksek lisans, 1.611 tezsiz yüksek lisans ve 660 doktora mezunu vermiştir. Akademik personel sayısı toplamda 669 olup bunların 115’i profesör, 56’sı doçent, 117’si doktor öğretim üyesi, 104’ü öğretim görevlisi ve 277’si araştırma görevlisidir. 8 yabancı uyruklu öğretim üyesi istihdam edilmektedir. İdari personel sayısı 300, işçi sayısı 102’dir.
Ulaşılabilirliği oldukça kolay olan Gebze Teknik Üniversitesi’nin yerleşkesi Kocaeli-İstanbul sınırında olup ülkenin gayrisafi milli hasılasına en büyük katkıyı sağlayan bölgededir. Raylı sistemlerden Marmaray veya kara yolu ile özel araç, dolmuş, gerek Kocaeli’den gerek İstanbul’dan hareket eden otobüs gibi birçok toplu taşıma aracı ile ulaşım mümkündür. Toplam kampüs alanı 13.800 dönümdür (1.380.268,98 m2). 3 teknopark, 18 organize sanayi bölgesi ve 35 AR-GE merkezinin kalbinde konumlanmış olup, Türkiye’nin önde gelen firmalarıyla yapmış olduğu üniversite-sanayi iş birliği anlaşmalarıyla, öğrencilerine staj imkânlarının yanında daha mezun olmadan iş hayatına hazırlama ve iş bulma imkânı sunmaktadır. Her yıl verdiği lisans ve lisansüstü mezunlarıyla, başta Kocaeli ve İstanbul gibi şehirleri olmak üzere ülke ekonomisine önemli ölçüde katkı sağlamaktadır.
Genel olarak değerlendirildiğinde, Gebze Teknik Üniversitesi akademik ve idari kadroları, lisans ve lisansüstü öğrencilerine ders içeriklerini hem kavramsal hem de uygulamalı perspektiften sunabilen nitelikli öğretim üyeleri ve iş akışlarında oldukça yetkin ve yardımcı personellerden oluşmaktadır. Akademik kadrosu, araştırma ayağında birçok ulusal ve uluslararası ödül alarak, önemli bilimsel kuruluşlara üyelikleri ve sanayi ile yaptıkları iş birlikleri ile bilimsel başarılarını gözler önüne sererken, eğitim-öğretim ayağında ise öğretme ve öğrenci odaklı bir yaklaşımla bilgi yayma, alanında yetkin ve fark yaratabilecek bireyler yetiştirme görevini sürdürmektedir. Bu bağlamda, Gebze Teknik Üniversitesi Türkiye’deki üniversiteler arasında ekonomik gelişmişliğe katkı yapan ve bulunduğu bölgenin kalkınmasına doğrudan etki eden kurumlar arasında oldukça önemli bir kurumdur.
KAYNAKÇA
Gebze Teknik Üniversitesi, 2020 Mali Yılı Öğrenci İşleri Dairesi Başkanlığı Birim Faaliyet Raporu, Kocaeli 2020, Erişim: https://www. gtu.edu.tr/fileman/Files/UserFiles/oidb/FALYET_RAPORLARI/ G%C3%9CNCEL%20ODB_FAALYET_RAPORU_2020.pdf; Gebze Teknik Üniversitesi, 2020 Yılı İdare Faaliyet Raporu, Kocaeli 2020, Erişim: https://www.gtu.edu.tr/fileman/Files/UserFiles/ sgdb/2020%20Y%C4%B1l%C4%B1%20%C4%B0dare%20Faaliyet%20Raporu.pdf; Gebze Teknik Üniversitesi, Üniversite, Erişim: 18 Ağustos 2021, https://www.gtu.edu.tr/kategori/3/3/display.aspx; Gebze Teknik Üniversitesi, Akademik, Erişim: 18 Ağustos 2021, https://www.gtu.edu.tr/kategori/4/3/display.aspx; Gebze Teknik Üniversitesi, Araştırma, Erişim: 18 Ağustos 2021, https://www.gtu. edu.tr/kategori/5/3/display.aspx
Halit YANIKKAYA