Milletvekili
Fuat Sorağman, 1879 senesinde İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Sorağman’ın babası Azmi Bey, annesi Halet Hanım’dır. Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane’den mezun olan Fuat Sorağman, Harbiye Nezareti Muamelatı Zatiyye Müdüriyeti Sıhhiye Kısmı müdür muavinliği görevinde bulunmuştur. Tabip kıdemli yüzbaşı Fuad Azmi Bey, bu görevi esnasında, 1914 senesinde donanma ianesi vermiş ve donanma madalyası ile taltif edilmiştir. Yine bu vazifesi esnasında tabip yarbaylığa kadar yükselen Fuat Azmi Bey daha sonra Umûm Mekatib-i Askerîyye baştabip muavini olmuş ardından da sırasıyla Kastamonu ve Kütahya hastanelerinin başhekimliğini yapmıştır. Fuat Sorağman, Haymana ve Dinar hastanelerinde de çalışmış,
|.Ordu Menzil başhekimi olarak da görev yapmış, 1 Eylül 1928 tarihinde Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekaleti Teftiş Heyeti reis ve başmüfettişliği vazifesine atanmıştır. Sorağman, bu görevinden 1936’da teşkilat kanununda yapılan değişiklikle daha modern bir hâle getirilen Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti Teftiş Heyeti reisliğine 15 Ağustos 1936 tarihinde yeniden tayin edilmiştir.
1939 genel seçimlerinde Kocaeli’den aday gösterilen Dr. Fuat Sorağman, bu esnada da Sıhhat Vekaleti Teftiş Heyeti reisidir ve bu görevi 31 Mart 1939’a kadar devam etmiştir. Seçim öncesinde yapılan yoklamada 646 oy alan ve seçimin ardından 6. dönem CHP Kocaeli milletvekillerinden olan Fuat Sorağman, 3 Nisan 1939’da yemin etmiş, mazbatasını 10 Nisan’da alarak görevine başlamıştır. Milletvekilliği bir dönem devam eden Sorağman, bu dönemin hem I. hem de ||. yasama yıllarında mecliste Sıhhat ve İçtima-i Muavenet Encümenliği’nde de görev almıştır. Dr. Refik Saydam hükümetine yönelik güven oylamasına iştirak etmeyen Sorağman, 5 Ağustos 1942’de yapılan Şükrü Saraçoğlu hükümeti güven oylamasına ise katılım sağlamış ve kabul edenler arasında yer almıştır. TBMM oturumlarında hiç söz almamış olan Fuat Sorağman, milletvekili seçildiği Kocaeli’ne ilk olarak 1939 yılının Mayıs ayı başında gitmiş ve 10-12 Mayıs tarihleri arasında üç gün süren İzmit Belediye Meclisi’ndeki toplantılara katılarak şehir planına dair çalışmalarda hazır bulunmuştur. Haziran ayı başında da Kocaeli’ne gelen Sorağman, Paç mevkiindeki Memleket Hastanesi’nin şehre uzak kalması, yolunun olmaması ve fazla kullanılamamasından dolayı merkezi bir konumda hastane inşası için Kocaeli Sıhhat müdürü Dr. Necmettin Üstüntürk ve hastane başhekimi ve operatörü Dr. Nail Karabuda ile görüşmelerde bulunmuştur. Ayrıca yeni dönem il özel idare bütçesine de İzmit’te 80 yataklı memleket hastanesi açılmasını ekletmiştir. Fuat Sorağman, 28 Ağustos 1939 tarihli ziyaretinde ise Karamürsel’de incelemelerde bulunmuştur.
Fransızca bilen Sorağman, ilk mektep öğretmenlerinden Seniha Aybar Hanım ile evlenmiş olup Fatma Mualla (Caniş) isimli bir kız çocuk sahibidir. Emekli olduktan sonra Sarıyer’de yaşamını sürdüren Fuat Sorağman, 13 Ocak 1950 tarihinde Köybaşı Caddesi’ndeki yalısında vefat etmiş, 14 Ocak’ta Bebek’teki aile mezarlığına defnedilmiştir.
KAYNAKÇA
Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi, TİTE Arşivi, TBMM Zabıt Cerideleri; TBMM Albümü (1920-1973), Haz. Kazım Öztürk, Önder Matbaa, Ankara 1973; TBMM Albümü 1920-2010, Cilt 1 (1920-1950), TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Yayınları, Ankara 2010; TBMM Hükümetler, Programları ve Genel Kurul Görüşmeleri, C. 1, Haz. İrfan Neziroğlu, Tuncer Yılmaz, Ankara TBMM Başkanlığı Yayınları 2013; 150. Yılında Sağlık Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı, Ankara 2020; Ahmet Demirel, Tek Partinin İktidarı: Türkiye’de Seçimler ve Siyaset (1923-1946), İletişim Yayınları, İstanbul 2014. https://archives.saltresearch.org/handle/123456789/28134 (Erişim: 16 Eylül 2021); Önder Duman, “Tek Parti Döneminde CHP’de Bir Parti İçi Demokrasi Denemesi: 1939 Seçimleri ve İkinci Seçmenlerle İstişare”, Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, Sayı 26 (Güz 2017), 208-235, Akşam gazetesi, Cumhuriyet gazetesi, İkdam gazetesi, Tan gazetesi, Ulus gazetesi; Vakit gazetesi, Yenisabah gazetesi.
Selma GÖKTÜRK ÇETİNKAYA