Beşiktaş’ın Başkanlarından

Fuat Balkan 28 Ağustos 1887’de İstanbul’da doğdu. Osmanlı Devleti ordusunda bir subay olarak uzun yıllar Balkanlar’da Sırp ile Yunan kuvvetlerine karşı mücadele etti. Bunun yanında Teşkilat-ı Mahsusa’nın bir üyesi olarak da önemli görevlerde bulundu. Lozan Antlaşması’nın imzalanmasının ardından da Mareşal Fevzi Çakmak kendisine takdirname göndererek hizmetleri için teşekkür etmiştir. Ayrıca 6. ve 7. dönem Edirne, 8. dönemde de Kocaeli milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne girmiştir. Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nün başkanlığını da yapan Fuat Balkan 28 Mayıs 1970 tarihinde 83 yaşında hayatını kaybetmiştir.

Eskrimci, asker, siyasetçi, spor yöneticisi, Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nün 1 numaralı üyesi ve 4. başkanıdır. Osmanlı Ordusu’nun bir subayı olarak I. Dünya Savaşı’nda, Batı Trakya’da Bulgar komitacıları ile Sırp ve Yunanlara karşı mücadele etti. 1908-1923 yılları arasında aralıksız olarak, önemli ve gizli görevlerde bulunmuş, Batı Trakya’da, Yunanların Anadolu’ya sevk edecekleri kuvvetleri Rumeli’de oyalamakla görevlendirilmiştir. Lozan Antlaşması’ndan sonra Mareşal Fevzi Çakmak, kendisine takdirname göndermiş ve “sonsuz hizmetleri” için kendisine teşekkür etmiştir. İstiklal madalyası sahibidir. Türkiye Büyük Millet Meclisi VI. ve VII. dönem Edirne, VIII. dönem Kocaeli milletvekilliği yapmıştır. Türkiye Eskrim Federasyonu’nun ilk başkanı olan Balkan, 15 yıl boyunca bu görevini sürdürmüştür. 1918-1923, 19261928 ve 1935-1937 yıllarında üç dönem Beşiktaş’ta başkanlık yapmıştır. BJK Kulüp Sicili’nde “1 numaralı kurucu” olarak yer almaktadır. Aynı zamanda 1960 yılında faaliyete geçen Beşiktaş Kulübü divan kurulunun üye listesinde de 1 numaralı üyedir. Beşiktaş’ın kurucularından Fuat Balkan, 31 Mart 1909’daki siyasi olaylardan sonra Edirne’den İstanbul’a geldi. Siyasi olayların yatışmasının ardından başarılı bir eskrimci ve eskrim hocası olan Fuat Balkan, Serencebey’de jimnastik yapan gençleri topladı ve birlikte spor yapma fikrini onlara kabul ettirdi. Beşiktaş’ın Ihlamur semtindeki evinin altındaki yeri kulüp merkezi yaptı. Balkan, 1924 Paris ve 1928 Amsterdam Olimpiyatları’nda ülkesini temsil etti. Olimpiyatlara katılan ilk Türk eskrimci oldu. Şüphesiz ki geçmişi 1903’lere dayanan Beşiktaş Kulübü’nün resmiyet kazanıp bir cemiyet kimliğine kavuşmasında örgütleyici olarak başı çeken kişi, 1909 yılında kulübe katılan Fuat Balkan’dır. Fuat Balkan, 1906-1907 yıllarında, daha genç bir teğmenken ittihatçı örgütlenmeye katılmıştır. Balkan harbi sonrası, yine bu örgütlenmenin bir parçası olarak, doğrudan Enver Paşa’ya bağlı olarak Teşkilat-ı Mahsusa bünyesine dâhil olmuştur. Fuat Balkan, Hareket Ordusu’yla birlikte 1909 Nisan ayında İstanbul’a geldikten kısa bir süre kendisi gibi İttihat ve Terakki üyesi olan muallim Refik ve Yüzbaşı Şeref Beylerle bir araya gelmiştir. Kendilerini bir kulüp kurmaya teşvik eden kişi ise İttihat ve Terakki’nin askeri kanadı subaylarından Muhittin (Akyüz) Bey’dir. Muhittin Bey, Fuat Balkan’ı sadece teşvik etmekle kalmamış, kulübün kurucuları arasında yer almayı kabul etmiş ve hazırlanan kulüp kuruluş başvurusunu kısa sürede onaylayarak Beşiktaş Osmanlı Jimnastik Kulübü’nün, kuruluşu resmen tescil edilen ilk Türk kulübü olarak spor tarihine geçmesini de sağlamıştır. Fuat Balkan, Beşiktaş Kulübü’nün sadece üye defterindeki 1 numaralı isim değildir. 1960’ta faaliyete geçen Beşiktaş Kulübü divan kurulunun üye listesinde de 1 numara Fuat Balkan’a, 2 numara Enver Balkan’a, 3 numara Hikmet Balkan’a aittir. milli mücadeledeki hizmetleri nedeniyle İstiklal madalyasıyla ödüllendirilen Fuat Balkan’ın anılarını okumak, onu tanımak, onu anlamak, 105 yıllık Beşiktaş Kulübü’nün temsil ettiği değerleri anlamak demektir.

KAYNAKÇA

Turgut Gürer (Yay. Haz.), Komitacı – BJK’nın Kurucusu Fuat Balkan’ın Anıları, Gürer Yayınları, İstanbul, 2008; TBMM Albümü, https://www.tbmm.gov.tr, [Erişim Tarihi: 04.05.2021].

Behçet Kemal YEŞİLBURSA