Kocaeli Ansiklopedisi

AHMET HAKKI TURABİ

Madde no:47

Tasavvuf Musikisi Sanatçısı ve Öğretim Üyesi

15 Nisan 1969 tarihinde Gümüşhacıköy/Amasya’da doğdu. Kemal Paşa İlkokulu ve Gümüşhacıköy İmam Hatip Lisesi’nde okudu. 1992 yılında Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden mezun oldu. Birincilikle bitirdiği fakültede, mezun olduktan iki hafta sonra Türk Din Mûsikîsi Anabilim Dalı araştırma görevlisi olarak göreve başladı.

Mûsikîye ilgisi “Keçeci Hoca” diye bilinen ve Kâdirî şeyhi olan dedesi Mehmet Turabi’nin lâtif sesini ve klâsik tekke tavrıyla okuduğu ilahileri dinleyerek başlar ve ardından babası Mehmet Ali Turabi’nin mûsikî yeteneği, dedesinin bıraktığı etkinin devamını sağlar. İlkokul yıllarında ailesinden edindiği mûsikîye ilgisi, 1980 yılında başladığı Gümüşhacıköy İmam Hatip Lisesi’nde öğretmeni Mehmet Özden sayesinde gelişir. 1987 yılında Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ne başladığında ise Yrd. Doç. Dr. Nuri Özcan’ın korosunda çalışmalara katılır. Fakülte eğitiminin beraberinde İleri Türk Musikisi Konservatuarı’nda müzik eğitimi alır. Sanatçı Çetin Körükçü yönetimindeki koroya devam eder. Ayrıca Taşkın Savaş yönetiminde İstanbul Türk Ocağı Korosu’nda uzun yıllar çalışır. İstanbul Türk Tasavvuf Mûsikîsi ve Folklorunu Yaşatma Vakfı’nda pek çok eser seslendirirler.

1993-1994 yıllarında Ürdün Üniversitesi’nde Arapça eğitimi alır. Bir yandan Arapçasını geliştirirken diğer yandan da Arap Müziği üzerinde araştırmalar ve çalışmalar yapar. 1996’da “el-Kindî’nin Mûsikî Risâleleri” isimli tezle yüksek lisans; 2002’de “İbn Sînâ’nın Kitâbü’ş-Şifâ’sında Mûsikî” (İbn Sînâ Mûsikî, Litera Yayıncılık, İstanbul 2004) isimli tezle doktora; 2006’da Gevrekzâde Hâfız Hasan Efendi ve Musiki Risalesi (Rağbet Yayınları, İstanbul 2005) isimli çalışmasıyla doçentlik derecesi alır. Sivâsî İlâhiler (Sivas, 2010) ve Niyâzî İlâhiler (Malatya, 2011), Erzurumi İlahiler (İstanbul 2015) isimli araştırmaları yayımlar ve ilk dönem İslâm dünyasındaki müzik faaliyetleriyle ilgili pek çok yayını ile Profesörlük unvanı alır. Ayrıca Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi’nde maddeleri bulunmaktadır.

Türk dinî mûsikîsinin otorite şahsiyetlerinden olan Prof. Dr. Ahmet Hakkı Turabi’nin musiki anlayışına göre; “İnsanlığın başlangıncından beri bütün topluluklar müziği kullanırlar. Kullanılan müziklerin dinleyenlerin kişilikleri üzerinde çeşitli etkileri olduğu bilinmektedir. Müziğin insanlar üzerindeki etkisine en büyük kanıt ise, insanların onu bazen düğün, düğün yemeği ve davetlerde sevinç ve mutluluk amacıyla; bazen gam keder, afet ve matemlerinde; bazen mabetlerde ve bayramlarda; bazen evlerde ve caddelerde; hazarda ve seferde; rahatken ve yorgunken; çarşı-pazarlarda ve sultanların meclislerinde kullanmalarıdır. Müziği erkekler, kadınlar, çocuklar, yaşlılar, âlimler, cahiller, sanatkârlar velhasıl tüm insanlar kullanırlar. Kısaca Mûsikî, ses mühendisliğidir ve sesin olduğu her yerde mûsikî vardır. Dînî mûsikî ise, dînî olan gün, gece, bayram, matem başta olmak üzere tüm ibadetlerimizde sesli icraların tamamını kapsamaktadır. Mûsikînin ve dinin bir arada olduğu her şey Dini Mûsikî alanında yer alır. Oldukça geniş bir alana hitap eden Dini Mûsikî, aynı zamanda Kur’ân-ı Kerîm tilâvetinden ilahilere varan büyük bir yelpazeyi kapsamaktadır”. Kendi bestelerinden oluşan ilahileri seslendirdiği “Turabi İlahiler” (İstanbul 2010), “O’na Selam” (İstanbul 2012, Kutlu Doğum İlahileri ve Salat ü Selamlar), “Sâz-ı Dil” (İstanbul 2012, Enstrümantal İlahiler), “Nigari İlahiler-2” (İstanbul 2012, Mir Hamza Seyyid Nigari Hazretlerinin güftelerine yapığı ilahi formunda yeni besteler), “Şifanağme 1-23-4” (İstanbul 2011-2014, Türk Müziği Makamlarıyla Tedavi, Saz Eserleri), “Ehl-i Aşk” (İstanbul 2014), “Yunus Makamı” (İstanbul 2015), “Erzurumi İlahiler” (İstanbul, 2015) isimli albümleri vardır. Ses ve kanun sanatçısı olarak yurtiçi ve yurtdışında birçok icralara katılır. Aynı zamanda Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Konservatuvarı Türk Tasavvuf Müziği Korosu’nun şefi olarak topluluğun icralarını yönetmektedir. İngilizce ve Arapça bilen Ahmet Hakkı Turabi, evli ve bir çocuk babasıdır.

KAYNAKÇA

Gülşen Erdal, Osmanlıdan Günümüze Kulaktaki Tınılar: Kocaeli’de Müzik Kültürü, Cinius Yayınları, İstanbul, 2019; http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=6801

Gülşen ERDAL

AHMET HAKKI TURABİ

Madde no:47

Kategoriler