Klasik Çağ Osmanlı Tarihçisi

Feridun M. Emecen, 20 Ocak 1959’da, nüfus kaydına göre 20 Eylül 1958’de Giresun-Bulancak’ta doğdu. 1964-1965 eğitim-öğretim yılında Bulancak Atatürk İlkokulu’na, 1970-1971 eğitim-öğretim yılında Bulancak Ortaokulu’na kayıt oldu. 1974-1975 öğretim yılında taşınmak zorunda kaldığı Çarşamba Lisesini pekiyi derece ile bitirdi. Aynı yıl İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümüne kaydoldu. 19781979 öğretim yılında Yeniçağ Tarihi Kürsüsü’nden pekiyi derece ile mezun oldu. Üçüncü sınıftayken Tarih Araştırma Enstitüsü’nde kitaplık görevlisi olarak memuriyet hayatına başladı. Fakülteden 1979 yılında mezun olduktan sonra Yeniçağ Kürsüsü’nde Prof. Dr. Münir Aktepe’nin danışmanlığında “Manisa’nın XVI. asırdaki sosyal ve ekonomik tarihi” üzerine doktora programına başladı. Aktepe’nin emekli olması üzerine tezine Prof. Dr. Bekir Kütükoğlu ile devam etti. 1981 yılında Yeniçağ Kürsüsü’ne asistan olarak girdi. Doktorasını 1985 yılında tamamladı. Sırasıyla 1987’de yardımcı doçent, 1989’da doçent, 1995’te profesör unvanı aldı. Bu süre içinde çalışmalarını daha çok klâsik dönem Osmanlı tarihinin siyasi, ekonomik ve sosyal tarihi üzerine yoğunlaştırdı. Bu alanda çeşitli ilmi makaleler kaleme aldı, yurtiçi ve yurtdışında birçok seminer ve kongreye katıldı. İstanbul Üniversitesi’nde bulunduğu yıllarda Türkiyat Enstitüsü müdür yardımcılığı (1991-1994), Edebiyat Fakültesi dekan yardımcılığı (1994-2000), Avrasya Enstitüsü Müdürlüğü (2006-2007), Tarih Araştırmaları merkez müdürlüğü (2005-2010) gibi idari görevlerde bulundu. 1995’te Türk Tarih Kurumu asil üyeliğine seçildi.

2000’li yıllardan itibaren ilmi neşriyata ağırlık verdi ve yeni araştırmalar yayımladı. Osmanlı klasik dönemi ve öncesinin sayılı uzmanları arasında yer aldı. Osmanlı bürokrasisi, hanedanı, şehir tarihi, sosyal yapı, siyasi yönelimler, Osmanlı-Avrupa ilişkileri, savaş tarihi, Osmanlı ve Ortadoğu dünyası, vb gibi konularda yoğunlaştı. Yazıları İÜ Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, İÜ Enstitüsü Dergisi, Belleten, Osmanlı Araştırmaları Dergisi, Türklük Araştırmaları Dergisi, Uluslararası Karadeniz İncelemeleri Dergisi’nde çıktı. Bazı makaleleri çeşitli dillere tercüme edildi.

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’nde 1997 yılından, kendi isteği ile emekli olduğu 24 Şubat 2012 tarihine kadar Yeniçağ Tarihi anabilim dalı başkanlığını yürüttü. 5 Mart 2012 tarihinde İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Edebiyat Fakültesi dekanlığına atandı. Hâlen bu görevi sürdürmektedir. 1986 yılından beri Türkiye Diyanet Vakfı’nın ilim heyeti üyesi (1987-2002) ve başkanı (2002-2016) olarak yer aldı. Bu çalışması nedeniyle 2014 yılında Diyanet İşleri Başkanlığı’nın “Yüzyılın İslâm Kültür Hizmeti Onur ve Hizmet Ödülleri” kapsamında “Hizmet Ödülü”ne ve Elginkan Vakfı tarafından “Türk Kültürü Araştırma Ödülü”ne layık görüldü. Kocaeli tarihiyle alakalı düzenlenen sempozyumlara düzenli olarak katıldı, çeşitli konularda tebliğler verdi, açılış konuşmaları yaptı. Gazi Süleyman Paşa üzerine yaptığı çalışmalar sebebiyle Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin “Kocaeli Tarihi Ödülü”nü aldı (2016).

1995-2000 yılları arasında Türk Tarih Kurumu aslî üyeliğinde bulundu. 2014’te aynı kurumun şeref üyeliğine, 2018’de bilim kurulu üyeliğine seçildi. 2012’den beri Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) aslî üyesidir. Bazı kitapları arasında İmparatorluk Çağında Osmanlı Sultanları, I-II (2011 ve 2016), Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluş ve Yükseliş Tarihi (2016); Yavuz Sultan Selim (2016), Osmanlı Kâsik Çağında Savaş (2018), Osmanlı Klasik Çağında Hanedan, Hanedan Devlet ve Toplum (2018), İlk Osmanlılar ve Batı Anadolu Beylikler Dünyası (2012); Fetih ve Kıyamet: 1453 (2019), İstanbul’un Uzun Dört Yılı, 1785-1789: Taylesanizâde Hafız Abdullah Efendi Tarihi (2003), Unutulmuş Bir Cemaat: Manisa Yahudileri (1997), XVI. Asırda Manisa Kazası (1989), Doğu Karadeniz’de Bir Vadi Yerleşmesi, Ağasar Vadisi: Şalpazarı-Beşikdüzü (2010), Doğu Karadeniz’de İki Kıyı Kasabasının Tarihi: Bulancak-Piraziz (2015), Karadeniz Kıyı Kentleri Tarihi (2019) sayılabilir. Kocaeli tarihiyle ilgili Akçakoca, Gazi Süleyman Paşa, Orhan Gazi, Konuralp Gazi, Çoban Mustafa Paşa hakkında çalışmaları önemlidir.

KAYNAKÇA

Ayhan Yüksel-Okan Yeşilot, Giresun’da İz Bırakanlar, Giresun Valiliği Yayınları, İstanbul [2012], s. 65-68. gazetesiydi. Bizimşehir gazetesinin sahipleri Saim Aşkın, Metin Yüce, Feridun Özbay’dı. Bu gazeteler iki yapraklı, siyah beyaz, elde basılan gazetelerdi. Sabahtan gazetenin sahipleri gazetelerinin bütün haberlerini yazarlardı. Gazeteyi akşam saatlerinde Sırrı Usta, o zamanki teknoloji ile tek tek elle basardı. Feridun Özbay, Leyla Atakan ile birlikte korkunç kazada hayatını kaybettikten sonra Bizimşehir gazetesinin yürütücülüğü Nedim Akkaya’ya kalmıştı. 10 Şubat 1971 tarihinde Değirmendere’den İzmit’e dönerken içinde bulunduğu araç bir kamyona çarparak trafik kazası yapmış, bu kazada kendisiyle beraber, dönemin belediye başkanı Leyla Atakan, İsmail Kolaylı ve Abdurrahman Yüksel yaşamını yitirmiştir.

Ali İhsan ENGÜR