Hekim, Milletvekili, Bakan
1315 (1899) senesinde Çatalca/İstanbul’da doğdu. Babası Şerafettin Bey, annesi Sabriye Hanım’dır. 1920 yılında İstanbul Tıp Fakültesi’ni bitirdikten sonra dahiliye asistanı olarak görev yaptı. Viyana’da Profesör Ortner’in kliniğinde çalışan Bürge, kendi fakültesinde uzmanlığını tamamladıktan sonra çalışmalarına Paris’te Profesör Emil Sergent’in kliniğinde devam etti. Hekim olarak önemli hizmetlerde bulunan Bürge,Türkiye’ye döndükten sonra Sivas Numune Hastanesi’nde dahiliye uzmanlığı yaptı. İstanbul Darülfünunu tıbbiye müderris muavini olarak hocalık da yapan Bürge, Erenköy Sanatoryumu’nda başhekimlik, Verem Mücadele Cemiyeti idare heyeti üyeliği gibi birçok görevde bulundu. Dönemin en yaygın ve tehlikeli hastalıklarından tüberküloz konusunda çalışmalar yapan Bürge, Devlet Demiryolları Ankara Hastanesi ve Heybeliada Sanatoryumu’nda da dahiliye uzmanı olarak çalıştı. Emniyet Umum Müdürlüğü başhekimi ve Tüberküloz Cemiyeti umumi kâtibi vazifelerini yürüten ve saygın bir hekim olan Fazıl Şerafettin Bürge, 1943 senesinde aktif olarak siyasete atıldı.
Fazıl Şerafettin Bürge, 4320 sayılı mebus kanunu gereğince 1943 senesinde yapılan seçimlerde 862 oy alarak VII. dönem CHP Kocaeli milletvekili olarak parlamentoya girdi. CHP’nin Aydın bölge müfettişi olarak görevini yürüten Bürge, sorumlu olduğu bölgede ayrıntılı incelemelerde bulundu. İkinci Dünya Savaşı’nın ekonomik etkilerinin Türkiye’yi de derinden etkilediği bu yıllarda, Aydın halkından toprak mahsulleri vergisi ve milli korunma kanunun uygulamaları hakkında çok fazla şikâyet alan Bürge, gerek parti merkezine gerekse de ilgili bakanlıklara konu ile ilgili bilgi veren ayrıntılı bir rapor düzenledi. Müfettişlik görevi sırasında aynı zamanda halkevlerinin faaliyetlerini de denetledi. 27 Ekim 1944 tarihinde, Muğla vilayetinde faaliyet gösteren halkevlerini teftiş ederek ayrıntılı rapor düzenleyen Bürge, bu raporunda halkevi çalışmalarının genelde verimli olduğunu belirtiyordu. 1946 yılında ise milletvekili seçimi kanunu gereğince yapılan seçim sonucunda 58173 oy ile ikinci kez Kocaeli milletvekili olarak VIII. dönem meclisinde yer aldı.12 Ağustos 1946 tarihinde TBMM bütçe komisyonu, 11 Kasım 1946 tarihinde ise Sağlık ve Sosyal Yardım komisyonu üyeliğine seçildi. 5 Kasım 1947 ve 5 Kasım 1948 tarihlerinde tekrar bütçe komisyonu üyeliğine seçildi. Şemsettin Günaltay hükümetinde (16 Ocak 1949-22 Mayıs 1950) gümrük ve tekel bakanı olarak görev yaptı.
1950 seçimlerinden sonra mecliste yer almayan Bürge CHP çatısı altında siyaset yapmaya devam etti. 1957 yılında CHP İstanbul il başkanı oldu. Tüberkülozla ilgili çalışmalarıyla tanınan Bürge, aynı zamanda yüksek sağlık şurası üyesi idi. Evli ve ikisi erkek biri kız üç çocuk sahibi olan Bürge, Fransızca, Almanca ve İngilizce biliyordu. İngiliz dışişleri bakanlığının belgelerinde de Bürge’nin özgeçmişine yer verilmiştir. Kendisinin hoş ve çok kibar bir kişi olduğuna vurgu yapılarak makul bir Fransızcası olduğuna ve İngilizceyi de açık bir şekilde anladığına dikkat çekilmiştir. 7 Aralık 1970 tarihinde Viyana’da vefat eden Fazıl Şerafettin Bürge’nin cenazesi 18 Aralık 1970 günü Sahrayı cedit kabristanına defnedilmiştir.
Eserleri: Muhtelif Hastalıklarda Rejim ve Tarzı Tagaddi, İstanbul, 1932; Kendi beyanına göre tüberküloza dair biri Almanca biri Fransızca diğerleri Türkçe olmak üzere muhtelif tıbbi etütler ve Tüberküloz Mecmuası.
KAYNAKÇA
Bayram Akça, Seher Akça, “Milas Halkevi ve Faaliyetleri”, Belgi Dergisi, S. 18, Yaz 2019/II, s. 1351; British Documents On Foreign Affairs: Reports and Papers From The Confidental Print( Paul Preston and Michael Partridge), Part I, Volume 9, s. 233,(http: books. google.com.tr); Günver Güneş, “Savaş Uygulamaları İçinde II. Dünya Savaşı Yıllarında Aydın’da Varlık Vergisi”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, Güz,2018, s. 661-s. 662; Mebus seçilmiş olanlara ait mazbata(28.02.1943); Milletvekili seçilmiş olanlara ait tutanak, 24.07.1946; TBMM Mebuslar İçin Tercümeihal, Devre VII; TBMM Albümü, C. I (1920-1950), s. 371,484; İsmet Binark, Türk Parlamento Tarihi VII. Dönem (1943-1946), C. I, Ankara, 2009, s. 326; Mustafa Çufalı, Türk Parlamento Tarihi VIII. Dönem (19461950) C. III, Ankara, 2012, s. 707-708.
Sedef BULUT