Vali, Emniyet Müdürü

Türk siyasal yaşamının farklı kademelerinde görev yapan Fahri Görgülü, 1935 yılında Bursa Mustafakemalpaşa’da dünyaya geldi. İlk ve orta öğreniminden sonra Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden 1960 yılında mezun oldu. İçişleri bakanlığı müsteşar yardımcılığına atandığı 1978 yılına kadar Özlük İşleri genel müdürlüğünün muhtelif birimlerinde; Keles, Kula ve Karacabey’de kaymakam vekilliklerinde; Şabanözü, Arpaçay, Milas, Anamur ve Saruhanlı’da ise kaymakamlık görevlerinde bulundu. Bir müddet de İçel vali yardımcılığı yaptı. 12 Eylül darbesinden kısa bir süre sonra, 17 Ekim 1980 tarihinde Kenan Evren imzasıyla Kocaeli valisi olarak atandı. 1958’de stajını yaptığı Kocaeli vilayetine vali olarak atanan ve bu görevde çok uzun kalmayan Görgülü, darbeden sonra emniyet genel müdürlüğüne getirilen ilk sivil oldu. Kenan Evren imzalı ve 19 Ocak 1981 tarihli atamayla emniyet genel müdürlüğüne getirilen Görgülü, hemen hemen dört yıl kadar bu görevde kaldı. Göreve başladıktan sonra emniyet teşkilatının birçok alanında çalışmalar yaptı. Güvenlik zafiyetlerinin ortadan kaldırılarak polis teşkilatının güçlendirilmesine yönelik çalışmalara ağırlık verdi. Polis ve karakol sayısının artırılarak 1982 yılının polisi güçlendirme yılı olacağını belirtti. Bu maksatla bin kadar polis memuru alımı kararlaştırıldı. Polis teşkilat ve personel yasasının çıkarılmasına da önayak olan Görgülü, araç bakımından yetersiz olan teşkilatın güçlendirilmesi talimatını verdi. Emniyet personel yasasındaki çalışmaların ciddiyetini, üç kez yetersizlik notu alan emniyet görevlilerinin emekli edileceğini açıklayarak gösterdi.

Trafikle ilgili problemlere dair de çözüm önerileri sunan Görgülü, bu konuda öncelikle bürokratik engellerin kaldırılması için çalıştı. Trafikte para cezası yerine ehliyete el koyma cezasının getirilmesini ve 1983 yılından itibaren tek bir dilekçe ile ehliyet verilmesini kararlaştırdı. Trafik sürücüleri ve sağlığı için de yenilikler getirdi. Emniyet teşkilatı, Fahri Görgülü dönemindeki bu çalışmalar neticesinde esas itibariyle kurumsallaşmış oldu.

Fahri Görgülü’nün emniyet genel müdürlüğü görev süresince üzerine titizlikle eğildiği konulardan biri de uyuşturucuyla mücadele oldu. Bu kapsamda Amerika Birleşik Devletleri Adalet Bakanlığı Uyuşturucu Maddelerle Mücadele Teşkilatı ile Türkiye Cumhuriyeti arasında iş birliğinde bulunmak, iki ülke arasındaki polis teşkilatlarını ilgilendiren müşterek sorunları ve uluslararası uyuşturucu madde kaçakçılığı konularını görüşmek üzere, 2-17 Temmuz 1982 tarihleri arasında Washington’da bulundu. Bu sırada ABD Dışişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, FBI ve Amerika Birleşik Devletleri Uyuşturucu ile Mücadele Dairesi ile görüşmeler yaptı. Görgülü’nün başkanlığındaki heyetin toplantılarının uzaması üzerine görev süresi iki gün daha uzatıldı. Fahri Görgülü başkanlığındaki bir heyet, yine aynı yılın 13-19 Eylül tarihleri arasında Federal Almanya’ya gönderildi. Türkiye ile Federal Almanya arasındaki güvenlik ve narkotik suçlarla mücadele konularında toplantılar yapıldı. 1983 yılında ise Hollanda emniyet genel müdürünün resmi daveti üzerine, yine uyuşturucu madde kaçakçılığı ve uluslararası terörizmle mücadele kapsamında, Fahri Görgülü başkanlığındaki bir heyet, 2-7 Mayıs 1983 tarihleri arasında Hollanda’da bulundu. Emniyet genel müdürlüğü görevinin sonlandığı 1984 yılında da benzer çalışmalar yapan Fahri Görgülü, 15-20 Mart n1984 tarihleri arasında Kuveyt ile Türkiye Cumhuriyeti emniyet teşkilatları arasında iş birliği kurulması, kriminal suçlar, terörizm ve uyuşturucu madde kaçakçılığı konularında görüşmeler yaptı.

Siyasi yaşamının dışında kültürel çalışmalara da önem veren Görgülü, Yeni Ant ve Hâkimiyet gazetelerinde çalıştı. Fahri Görgülü’nün Yunan İşgalinde Kirmasti (Mustafa Kemal Paşa), İstiklal Savaşı’nda Saruhanlı, İl İdare Kurulları ve Komisyonlar ve Devlet Teşkilatı adını taşıyan yayınlanmış dört eseri bulunmaktadır. İyi derecede Fransızca bilen Görgülü, Almanya’da kamu denetimi seminerlerine katıldı, Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsünde yönetim kurulu üyesi olarak çalıştı. Çiğdem Görgülü ile evli ve iki çocuk sahibi olan Kocaeli eski Valisi Fahri Görgülü, 26 Nisan 2005 tarihinde hayatını kaybetti ve İstanbul’da toprağa verildi.

KAYNAKÇA

BCA. 408-181-1; BCA. 415-229-1; BCA. 455-497-9; BCA. 459-525-10; BCA. 460-531-4; BCA. 467-16-12; BCA. 479-62-2; BCA.502-187-2; Milliyet, 22 Şubat 1968, s. 5; Milliyet, 30 Haziran 1981,s. 13; Milliyet, 20 Şubat 1982, s. 9; Milliyet, 19 Mart 1982, s. 3;Milliyet, 05 Eylül 1982, s. 3; Milliyet, 18 Kasım 1983, s. 6; Milliyet,

28 Kasım 1983, s. 3; Milliyet, 29 Kasım 1983, s. 3; Milliyet, 19 Nisan 1984, s. 3; Seka Postası, 1 Kasım 1980, s. 3; Seka Postası, 15 Mart 1981, s. 3.

Abdullah LÜLECİ