Oyuncu, Şarkıcı
Ataları Fas asıllı olan Esmeray Diriker 1949 yılında İstanbul’da doğdu. Babasının SEKA Kâğıt Fabrikası’nda çalışması nedeniyle gençlik yıllarında Kocaeli’de yaşadı. Sanat hayatına 1960 yılında eğitimini sürdürdüğü Emirgan Ortaokulu’nu bırakarak girdiği İstanbul Şehir Tiyatrosu Çocuk Bölümü’nde sahneye çıkarak başladı. 1965 yılında özel tiyatrolarda sahneye çıkmaya başladı ve ilk olarak Dormen Tiyatrosu’nda “Dün Gece Yolda Giderken Çok Komik Bir Şey Oldu” isimli oyunda yer aldı. Avni Dilligil, Özlem Taşdelenler ve Sezer Sezin Tiyatroları’nda oyunculuk yapmasının ardından 1974 yılında “Mart Bakanı” isimli oyunla tiyatroya ara verdi.
1970 yılında müzik çalışmalarına başladı. Neriman Altındağ Tüfekçi’nin yönettiği koroda amatör olarak müziğe adım attı ve ardından “Kim Bunlar?” müzik grubunun solistliğini yaparak, grubun çıkarttığı plakta “Yüz Kere Bin Kere” adlı şarkıyı seslendirerek müzik dünyasındaki kariyerine başlangıç yaptı.
1974’te ilk ve son kez düzenlenerek TRT tarafından naklen yayınlanan “1. Toplu İğne Beste Yarışması”nda bestelerini Erol Tanır olarak imzalayan eşi Şemi Diriker’in bestesi “Unutma Beni” ile birincilik ödülünü aldı. Aynı yıl bir profesyonel olarak Küçük Bebek Belediyesi Gazinosu’nda sahne aldı.
1977 yılında “Gel Tezkere” plağını yayınladı ve “Can Mehmedim”, “Askerin Türküsü” gibi asker şarkılarını sonraki yıllarda da söylemeye devam etti.
1978’de Eurovision yarışmasının Türkiye finaline Ertan Anapa, Funda Anapa, Melike Demirağ, Kerem Yılmazer ve İskender Doğan’la birlikte seslendirdikleri bestesi Atilla Özdemiroğlu’na, sözleri Şanar Yurdatapan’a ait “İnsanız Biz” eseri ile katıldı.
1986 tarihinde profesyonel sahne çalışmalarına son vermesinin ardından Ayşegül ve Ali Atik ile birlikte “Alıştık Artık” isimli televizyon programında rol aldı. Bunun yanı sıra “Küçük Besleme”, “Reyting Hamdi” gibi televizyon dizilerinde konuk oyuncu olarak yer aldı. 1995’te Nedim Saban Tiyatrosu’nda sahnelenen “Oscar” adlı oyunla yeniden tiyatro sahnesinde izleyici karşısına çıkmasının ardından, 2000 yılında “Hep Aynı Yaygara” ve “Dilekçe” oyunlarında rol aldı. Aynı yıl “Eski Dostlar” albümüyle yeniden müzik çalışmalarına başladı.
Tiyatro ve müzik çalışmaları yanı sıra “Sev Kardeşim”, “Zilli Nazife” ve “Unutama Beni” filmlerinde oyunculuk da yapan sanatçı 2002 yılında hayatını kaybetti.
Seçilmiş Diskografi: 100 Kere 1000 Kere Sen (1973), Unutma Beni Ayrılık Olsa Bile (1974), Elveda Yavrularım İlk Muhabbet (1975), Antalya’ya Koş Antalya’ya Koş (Enstrumantal) (1975), Soruyor musun? Garip Aman (1975), 13.5 Büyümsün (1976), Oylum Oylum...Bir Gün Gelecek (1976), Gel Tezkere Gel Yollara Düştüm (1977), Yollar Yollar Lanet (1977), İnsanız Biz Vur Şu Sazın Tellerine (Ertan Anapa, Funda Anapa, İskender Doğan, Kerem Yılmazer ve Melike Demirağ ile birlikte), Yaz Romancı (Albüm, 1977), Oğlum (1980, Albüm), Sürpriz 81 (1981), Kağıt Mendil (Albüm, 1993), Unutama Beni (2003), Askerin Türküsü (2008), En İyileriyle Esmeray (2013), Büyümsün (2016), Yayınlanamaz (2019).
KAYNAKÇA
Aişe Hümeyra Bulovalı, “Unutulmaz asker şarkılarının yorumcusu: Esmeray”, Anadolu Ajansı (AA), 24 Mart 2021, https://www.aa.com. tr/tr/kultur-sanat/unutulmaz-asker-sarkilarinin-yorumcusu-esmeray/2186589; “Esmeray”, Biyografya, https://www.biyografya.com/ biyografi/14872; “Esmeray”, Türk Pop Müzik Net, https://www. turkpopmuzik.net/sanatci-esmeray-171; “Esmeray nereli, kimdir? Esmeray neden – nasıl öldü, gerçek adı nedir?”, Milliyet, 6 Nisan 2021, https://www.milliyet.com.tr/cadde/esmeray-nereli-kimdir-esmeray-neden-ve-nasil-oldu-gercek-adi-nedir-6464554; “Esmeray’ı kaybettik”, Radikal, bettik-627857/; Şehrimiz Kocaeli, s. 148, https://kocaeli.meb.gov.tr/ meb_iys_dosyalar/2021_03/12093051_Sehrimiz_Kocaeli.pdf; Meet Esmeray: the black music diva of Turkey and icon of diversity”; TRTWORLD, 10 Haziran 2020, https://www.trtworld.com/magazine/meet-esmeray-the-black-music-diva-of-turkey-and-icon-of-diversity-37161; “Türkiye’de Müzik Yarışmaları”, Türk Pop Müzik Net, https://www.turkpopmuzik.net/Yarismalar; “Unutulmaz asker şarkılarının yorumcusu Esmeray anılıyor”, NTV, 25 Mart 2021, https://www.ntv.com.tr/sanat/unutulmaz-asker-sarkilarinin-yorumcusu-esmeray-aniliyor,cGFQMQjWIkaLDxZ7IuamfQ; “Unutulmaz asker şarkılarının yorumcusu Esmeray anılıyor”, Habertürk, 24 Mart 2021, https://www.haberturk.com/unutulmaz-asker-sarkilarinin-yorumcusu-esmeray-3016517.
Harun Mustafa TÖLE