Kültürel Miras

Eskihisar, Gebze’nin eski yerleşim yerlerinden ve tarihteki birçok olaya tanık olmuş kadim şehirlerden birisi olarak tarihin izini her anlamda korumaktadır. Gebze, tarihi değerleriyle olduğu kadar birçok farklı geçim kaynağı ile de yaşanacak yerlerin başında gelen, tarıma elverişli topraklarıyla bilinen bir yer olarak kayıtlarda geçmektedir. Hatta Osmanlı saray mutfağının meyve ihtiyaçlarının karşılandığı bir beldedir.

İşte o lezzetlerden biri de tadıyla ünlenen meşhur Eskihisar yoğurduydu. Bu yoğurt dönemin en çok tercih edilen lezzetlerinin başında geldiği gibi, Gebze’den İstanbul’a sabah akşam olmak üzere günde iki kez deniz yoluyla ulaştırılıyordu. Gebze sanayi hamlesiyle birlikte artık üretilmeyen bu lezzetin nasıl ortaya çıktığına birlikte bakalım. Gebze’ye Osmanlı döneminde yerleşen Manav kökenli ailelerden olan Başaran ailesi Cumhuriyet öncesi tarım ve hayvancılık işleriyle uğraşırken, ayrıca kaşar peyniri imalatı da yapmaktaydı. 1927 yılında yoğurt imalatına başlayan Ayvancızade İsmail Ağa, enişteleri Selahattin Babacan ve Mehmet Emin Babacan ile birlikte imal ettikleri süt mamullerini İstanbul Eminönü Yemiş Çardak Sokağı’nda satın aldıkları 3 nolu dükkânda İstanbulların beğenisine sunmuşlardı. İki adet mavna tipi deniz motoru ile sabah ve akşam ürünlerini imal ederek satışa başlamışlar ve Gebze bölgesinde bulunan esnaftan nakliyesini sağlamışlardı. Halis koyun yoğurdundan yapılan Eskihisar yoğurdu, dönemin en çok tercih edilen lezzetleri arasında yer almıştır. O dönem işletmemizin 3292 nolu numarası dahi bulunmaktaydı. Yoğurdun hazırlanmasından sonra bozulmaması için hazırladığımız ve üzerinde bilgilerimizin olduğu yağlı bir kağıt, hem lezzeti koruyordu hem de hijyen sağlıyordu. Bugün üretimi yoktur ama tarihi markası ile anılardaki lezzetini korumaktadır.

KAYNAKÇA

Ömer Faruk Başaran Aile Notları, 10 Mayıs 2021.

Resul ORMAN