Helenistik ve Roma Dönemleri Bahçecik Sahili Küçük Yerleşim, Ticari İskele–Emperion, Turistik Destinasyon
Antik dönemde Megara ve Atinalılar tarafından kurulan Astakus isimli antik kente, Atinalı General Perikles (MÖ 495-429) tarafından, Karadeniz ticaretini kontrol altında tutmak, ticaret yolu üzerindeki Boğazlar ve Propontis kentlerini de denetleyebilmek için, Karadeniz seferi sırasında Atinalı göçmenler yerleştirmiştir. Büyük İskender’in Pers İmparatorluğu’nu yıkması üzerine, komutanlarından Kalas ile Bithynialı Bas arasında çatışma yaşanmış, MÖ 326 yılında Makedon yönetimine son verilerek Bithynia bağımsız olmuştur. Bithynia devleti kralları sınırlarını genişletmek için Astakus’u birçok kez kuşatmış ancak, Antigonos’un (Makedon) komutanı Ptolemaios bu girişimleri engellemiştir. Saldırılardan Astakus çok büyük zarar görmüş ve harabe bir şehir haline gelmiştir. I. Nikomedes Bithynia kralı olduğunda Astakus’un kuzeydoğusuna bugünkü İzmit yani Nikomedia’yı kurmuştur.
Roma İmparatoru Marcus Macrinus döneminde (217-218) Antigonos’un komutanı Ptolemaios, 217218 yıllarında Roma İmparatoru Marcus Macrinus döneminde, Nikomedia kentinin karşı kıyında “Eribaeae-Eribolon” adlı bir liman kenti ve Eribolon limanı olduğunu ifade etmiştir.
Bu bilgiler ışığında, İzmit Körfezi ve kıyısında antik dönemde kurulduğu bilinen, ancak mevcut konumları net olarak bilinmeyen Astakus, Olbia, Eribolon ve Nikomedia isimli kentleri bulunmaktadır. Bazı bilim adamları, Nikomedia’nın kuruluşundan sonra Astakos’un küçük bir kent olarak, bereketli topraklar anlamında kullanılan Eribolon ismi ile devam ettiğini ileri sürmektedirler. Bazı bilim adamları ise, Nikomedia’nın Astakus harabelerinin üzerine kurulduğunu iddia etmektedirler. Bu iddiaların doğruluğu bilinmemekle birlikte, Roma İmparatoru Macrinus döneminde Nikomedia’nın karşısında Eribolon adlı bir limanın olduğu bilgisi güçlüdür. Bu limanın da Sekban/Seymen limanı olduğu tahmin edilmektedir. O dönemde, Aer ismiyle anılan bir limanın daha olduğu, Aer’in de eski Başiskele İskelesi, “Nikomedia’dan Nikaia’ya giden yol (İzmit-Bahçecik-Melemşe-Kırıntı-İznik) üzerinde olduğu kabul edilmektedir. Eribolon bugün ki karayolu güzergahı ile İhsaniye’nin olduğu yer olarak düşünülmektedir.
KAYNAKÇA
http://www.kocaelitarihisempozyumu.com/bildiriler3/19.pdf, Erişim Tarihi: 08.09.2021; https://basiskelegezi.com/tarih/, Erişim Tarihi: 12.09.2021; https://m.facebook.com/media/set/?set=a.108010942654552.9657.100003369404665&type=, Erişim Tarihi: 01.10.2021; https://ozhanozturk.com/2018/01/01/antik-cagda-kocaeli-astakus-olbia/#_ftnref9, Erişim Tarihi: 01.09.2021; S. Kılıç, R. Kaplanoğlu Osmanlı Kuruluş Devrinde; Doğu Marmara Kıyılarında Türk İskanı, Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, 14(21), 2016; s. 27-45, F. Yavuz Ulugün, “İzmit Antik Yerleşimleri Astakos Olbia Eribolon Nikomedia”, I. Uluslararası Kocaeli ve Çevresi Kültür Sempozyumu, II, Kocaeli, 2007, s. 1223-1239.
Bilsen BİLGİLİ