1961’de İzmit’te Doğan, 1962’de Gölcük’e Taşınan Gazete ve Birsen Özkaya

İzmit’te 2 Mayıs 1961 tarihinde Birsen Özkaya tarafından günlük olarak yayına başlatılan Doğuş gazetesi, 1962 yılında koşulları uygun bulunan Gölcük’e taşındı. Tek sahibi Birsen Özkaya iken 1981’de anonim şirkete dönüştürüldü. Gazetenin 1987 yılında en büyük hissedarı Ali Kurtuluş, 1991 yılında da Şakir Satır oldu. 1992 yılında ofset baskıya geçen Doğuş, bir süre sonra yayınını durdurdu.

Doğuş’un kurucusu, başyazarı, mürettibi, matbaa sahibi Birsen Özkaya, 24 Kasım 1938 tarihinde İzmit’te dünyaya geldi. Babası Hüseyin Bey, annesi Azime Hanım’dır. Baba tarafı Sarışaban köyünden, anne tarafı, Drama yakınlarındaki Draçista’dandı. Eski Türkçe bilen Azime Hanım, Yeni Türkçe kurslarına katılmış, öğretmen adayı olmuştu. Evlendiklerinde Hastane Bayır’ında oturmuşlar; ilk çocukları Birsen, Memleket Hastanesi’nde doğmuştur. Hüseyin yeni aldığı “Kırseven” soyadını eşine söylemediğinden “Özkaya” soyadı doğum sırasında hastane görevlileri tarafından verilmiş; öyle de kalmıştır.

Birsen, orta ikinci sınıfta öğrenimi bıraktı. Kırklareli’ndeki dayısı Salih Erhan gibi gazete sahibi ve matbaacı olacaktı. 1952 yılında Mehmet Yüce’nin Türk Yolu gazetesi mürettiphanesinde Şefik (Güler) Usta yanına çırak olarak verildi. Geldiği gün kasada bulunan büyük küçük harflerle, noktalama işaretleri ve rakamların yerini öğrendi. Kısa zamanda verilen metni 117 gözlü kasa içindeki hurufatla kumpasın içine hızlı ve yanlışsız dizmeyi başardı. Şefik Usta, yeni çıkacak Demokrat Kocaeli gazetesinin tertip ve dizgi işini götürü olarak üzerine alınca kurduğu kadroya Birsen Özkaya’yı da dahil etmişti. Gerektiğinde Bizim Şehir gazetesinin dizgisine de yardıma gönderiliyordu.

Hızlı öğrenen yetenekli bir genç olarak kısa zamanda matbaacı Saim Aşkın’ın da takdirini kazandı. Şefik Güler’den sonra Demokrat Kocaeli gazetesinin mürettiplik işleri kendisine verildi. Azim gazetesine emek verdi. İhsan Basım, Hedef gazetesini çıkartma kararı aldığında ilk aklına gelen isim Birsen Özkaya oldu. 1955 yılında 17 yaşındayken günde iki gazetenin tertip ve dizgisini yapıyordu. 1956 yılında Anadolu Ajansı’nın ve Tanin gazetesinin Kocaeli muhabiriydi.

Demokrat Kocaeli gazetesinin yeni sahibi Süreyya Sofuoğlu matbaa kurunca mürettiphane ve baskı işlerinin sorumluluğunu Birsen Özkaya’ya verdi. 1958’de askere giderken artık tüm dizgi ve baskı işlerinin üstesinden gelen bir matbaacıydı. 28 Haziran 1960’ta askerliğini tamamladıktan sonra aynı yılın eylül ayında Bursa’dan ayda 250 lira taksitle aldığı eski bir pedal makine ile İzmit’te İstiklal Caddesi, Koçaklar İş Hanı’nda Doğuş Matbaası’nı açtı. Dükkan komşusu İrfan Balkı’nın Ahmet Fevzi Matbaası’nda basılan 27 Mayıs gazetesini Doğuş Matbaası’nda basmaya başladı. 27 Mayıs gazetesinin “Kızlar Asker Olmalı mı?” konulu makale yarışmasına Yurdanur Erhan imzasıyla katıldı. Jüri kararıyla birinci seçilince, gazete çıkarabileceğine inandı.

Doğuş gazetesi 2 Mayıs 1961’de yayın hayatına başladı. Gazetenin sorumlu müdürü yakın arkadaşı Hüsamettin Bakan oldu. Çevresindeki çoğu lise öğrencisi gençlerin, Adnan Filiz, Muhittin Bakan, Orhan Örs, Yener Süsoy, Adnan Z. Pekdemir, Bozkurt Yılmaz Dalay, Ümit Erışık, Nedim Akkaya’nın teşvik ve desteğini gördü. O da emeklerini ücretlendirdi. Genç şairleri, Çok Çiçekli Dal dergisini basarak ödüllendirdi. Sorumlu Müdür askere gidince diğer çocukluk arkadaşı maden mühendisi Yılmaz Urağ görevi devraldı.

Hükümetin gazete sayısındaki artışını önlemek için yeni yönetmelikle, elle dizgi yerine dizgi makinesi şartı getirmesi üzerine, Doğuş gazetesi bu şartın bulunmadığı Gölcük ilçesine taşındı. İzmit’teki mürettip ve baskı ekibi Gölcük’e vapurla gidip gelmeye alıştı. Gölcük’te Mustafa Bağdiken, gazetede ses getiren haberlere imza attı. Eyüp Esen gibi İzmit muhabirleri de merkezden haber yetiştirdi. Körfez’deki su sporları ve diğer spor etkinlikleri spor sayfasına başarıyla yansıdı. Mesul müdür olarak Yılmaz Urağ, Fuat İyidiker, Fikri Dora, Dursun Soysal gibi isimler yer aldı. Özkaya, Doğuş gazetesinden 1 Temmuz 1987’de ayrılarak yayıncılık dönemini sonlandırdı.

Kocaeli Gazeteciler Cemiyeti, Türk Basın Birliği İzmit Şubesi, İzmitliler Derneği, Kocaeli Dokümantasyon Merkezi ve Kocaeli Tiyatro Derneği üyesiydi; İzmitliler Derneği bülteni ve Tiyatro dergisi çıkardı. Kocaeli Dokümantasyon Merkezi kurulurken Eski Vali Konağı’ndaki arşive “Doğuş Gazetesi Koleksiyonu”yla katkı verdi. 1992 yılında Kocaeli gazetesinde mesleğe döndü. Kocaeli Briç Kulübü kurucularından olup 2015’te basımı yapılan Sıradan Bir İnsan “Birsen” adlı üç cildlik kitabı vardır. İki oğlundan mühendis Orkunt Londra’da ve ekonomist Doruk İstanbul’da yaşamaktadır. Gazeteci-matbaacı Birsen Özkaya 03.12.2018 günü vefat etmiştir.

KAYNAKÇA

Birsen Özkaya; Sıradan Bir İnsan “Birsen”, 3 Cilt; Doğuş gazetesi koleksiyonu; Şenay Koç, Kocaeli’de Basın, Kocaeli gazetesi, 15.08.1991, 29.08.1991; 20.06.1992, “Birsen Özkaya Kocaeli’de”; Hürsöz gazetesi, (8 Nisan 1992), (9 Mayıs 1992).

Müzeyyen ÜNAL