Günlük Siyasi Gazete

20 Mart 1952’de yayımlanmaya başlayan Demokrat Kocaeli’nin ilk sahibi Tevfik Falay, sorumlu müdürü de Süreyya Sofuoğlu’dur. Ancak Sofuoğlu, 2 Aralık 1953’te gazeteyi satın almış ve gazetenin sorumlu müdürlüğünü de bir süreliğine kendisi yürütmüştür. Sonrasında ise sırasıyla Bedrettin Işıl, Nejat Timincioğlu, Hikmet Özbek, Ercüment Akalın ve Ercüment Zafer Kocaer gibi isimler Demokrat Kocaeli’nin sorumlu müdürlüğünü yürütmüştür. “Günlük Siyasi Gazete” sloganını kullanan ve dört sayfa yayınlanan Demokrat Kocaeli’nin ilk fiyatı 5 kuruş olarak belirlenmiş, ancak sonradan 15 kuruşa kadar yükselmiştir. Gazetenin ilk adresi Demiryolu Hürriyet Caddesi 65 numarayken, 1957’den itibaren Postane Caddesi 8 numara olarak değişmiştir.

Gazetenin birinci sayfasında yer alan ve genel itibariyle Sofuoğlu tarafından kaleme alınan “Körfezin Penceresinden” köşesi dikkat çekmektedir. Burada Kocaeli’de meydana gelen önemli gelişmeler ve vatandaşların sorunları dile getirilmiştir. İkinci sayfanın ilk sütununda yer alan “Memleket Haberleri” köşesi de önemli, çünkü burada da Kocaeli ve civarında yaşanan çeşitli gelişmeler aktarılmıştır. Her zaman olmamakla birlikte “Sporcunun Köşesi” başlıklı sütunda Kocaeli’deki sportif faaliyetlere yer verilmiş, anketler düzenlenmiş ve çeşitli konularla ilgili röportajlar yayınlanmıştır. Ayrıca düzenli olarak Ankara-İstanbul arası tren seferleri ve İzmit-İstanbul arası vapur seferleri ile bilet fiyatlarına yer verilmiştir. Üçüncü ve dördüncü sayfalarda ise resmi ilanlar ve reklamlar yer almıştır. Bu yönleriyle Demokrat Kocaeli, Kocaeli’ye ve civarına dair zengin bir içeriğe sahiptir. Bunların yanı sıra isminden de anlaşılacağı üzere Demokrat Kocaeli, Demokrat Parti’nin yayın organıdır. Zira birinci sayıda yer alan “Kocaeli de Yeni Bir Işık” başlıklı köşe yazısı, DP’nin yayın organı Zafer’in kurucusu ve DP milletvekili Mümtaz Faik Fenik tarafından kaleme alınmıştır. Dahası gazetenin sahibi Sofuoğlu da, bir dönem DP Kocaeli İl Başkanlığı görevini üstlenmiştir. Bu durumun bir sonucu olarak gazetede, DP il örgütlenmesine, kongrelerine, faaliyetlerine ve DP’ye katılımlara dair ayrıntılı haberler bulmak mümkündür. DP’nin çeşitli politikalarına dair önemli bilgilerin yer bulduğu gazetede, Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve Başbakan Adnan Menderes’in yurt içi-yurt dışı seyahatleri ile gerçekleştirdikleri açılış törenleri ayrıntılı olarak işlenmiştir. DP’nin il ve ilçe kongreleri işlenirken “Kongrelerimiz” başlığının kullanılması ve 1957 genel seçimi öncesinde DP’nin sloganlarına yer verilmiş olması, gazetenin DP propagandası yaptığını gözler önüne sermektedir.

Ancak Demokrat Kocaeli, DP Kocaeli milletvekilleri Sadettin Yalım ve Abdürrahim Karaçetin’in partiden istifa etmeleri üzerine, DP karşıtı bir yayın politikası izlemeye başlamış ve bunu belli bir süre devam ettirmiştir. 1 Ocak 1959’dan 14 Şubat 1959’a uzanan süreçte DP’de yaşanan istifalar, Vatan Cephesi ile ilgili uydurma radyo haberleri ve DP’nin toplum üzerindeki baskıları işlenmiştir. Bununla birlikte, 14 Şubat 1959 itibariyle eski çizgisine dönerek 27 Mayıs 1960 Askeri Müdahalesi’ne değin DP’nin yayın organı olarak faaliyetlerini sürdürmüştür.

27 Mayıs 1960 Askeri Müdahalesi ile Türk basınının geneli için olduğu gibi Demokrat Kocaeli için de yeni bir dönem başlamıştır. DP taraftarı ulusal basının, askeri müdahaleye ve Milli Birlik Komitesi’nin politikalarına karşı sessiz kalmayı tercih ettiği süreçte Demokrat Kocaeli de aynı yolu izlemiş ve gazetede, 27 Mayıs Ara Rejiminin uygulamaları, bu uygulamaların ülke geneline ve özellikle de Kocaeli’ne yansımaları işlenmiş, Yassıada yargılamalarına dair birtakım haberler yer almıştır. Buna rağmen Süreyya Sofuoğlu hakkında 27 Mayıs karşıtı menfi faaliyetler yürüttüğü gerekçesiyle dava açılmıştır. 25 Nisan itibariyle yargılanmaya başlanan ve mahkûm edilen Sofuoğlu, 1500 liralık kefalet karşılığında 6 Temmuz’da tahliye edilmiş ve 13 Ekim’de beraat etmiştir.

Demokrat Kocaeli, bu gelişmelere rağmen faaliyetlerini sürdürmüş ve Haziran 1961 itibariyle Kocaeli’deki siyasi faaliyetleri işlemeye başlamıştır. Bu arada kefaletle serbest kalan ve tutuksuz yargılanan Sofuoğlu’nun Ağustos 1961’de Adalet Partisi İl Heyeti’ne girmesi, AP’den milletvekili adayı olması ve Ekim 1961’de milletvekili seçilmesi, gazetenin yayın politikasını da belirlemiştir. Böylelikle uzun yıllar DP’nin sözcülüğünü yapan Demokrat Kocaeli, 1961’in sonlarından itibaren AP’ye yakın bir yayın politikası izlemiştir. Ancak gazete, 8 Haziran 1963’ten itibaren Kocaeli gazetesi ismiyle faaliyetlerini sürdürmüştür. Gazetenin tespit edilebilen son nüshası, 30 Haziran 1963 tarihli ve 4349-20 sayılı olup, bu tarihten sonra yayımlanıp yayımlanmadığı hakkında herhangi bir bilgiye ulaşılamamıştır.

KAYNAKÇA

Demokrat Kocaeli; 20 Mart 1952, 21 Mart 1953, Aralık 1953, 2 Temmuz 1954, 1 Ocak 1957, 8 Haziran 1957, 1 Ocak 1959, 8 Ocak 1959, 14 Şubat 1959, 5 Mart 1959, 1 Nisan 1961, 15 Nisan 1961, 6 Mayıs 1961, 7 Temmuz 1961, 23 Ağustos 1961, 27 Mart 1962; Kocaeli; 8 Haziran 1963, 30 Haziran 1963.

Kadri UNAT