Marmara Denizi’ne uzanan küçük bir yarımada olan Bayramoğlu Yarımadası, İstanbul’a yaklaşık olarak 40 km, İzmit’e 43 km, İstanbul-İzmit arasındaki E-5 karayoluna ise 5 km uzaklıkta bulunan bir yerleşim yeridir. İdarî açıdan Kocaeli’nin Darıca ilçesine bağlıdır. 1955 yılına kadar çayırlık alanlar ve beş küçük koydan ibaret olan bu ıssız yarımada, Necmettin Bayramoğlu ve İstanbul Bayındırlık ve Malzeme İşleri Ltd. Şirketi’nin girişimleri sonunda yerleşime açılmıştır. Yarımadanın “Balyanoz” adı, ilgili Bakanlık kararı ile “Bayramoğlu” olarak değiştirilmiş ve günümüzde halen bu şekilde kullanılmaktadır. Eski haritalarda “Üç Burunlar Yarımadası” olarak geçmektedir. Kuzeye bakan koyu “Balyanoz Limanı/Koyu” olarak tanımlanmıştır.
1960’ta ilan edilen turizm bölgesi içinde yer alan yarımada, aynı tarihlerde Balyanoz Koyu’nda bir tersane kurulmasının gündeme gelmesiyle, yazlık yerleşme niteliğini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. Necmettin Bayramoğlu ve İBA Ltd. Şirketi’nin girişimleri sonucu, inşasına izin verilen tersane yapılmamıştır.
Bayramoğlu Sahil Mahallesi’nin ilk imar planı raporuna göre yarımada, “turistik bir dinlenme sitesi” olarak planlanmış olup sadece Mehtap Koyu “turistik saha” olarak ayrılmıştır. Diğer bölümlerde ise ayrık nizamda bahçeli evler yapılmasına karar verilmiştir. Kamu hizmeti veren ilk tesislerin kuruluşundan sonra yarımada “lebi derya” ve “iç” olmak üzere 650 parsele ayrılarak yerleşime açılmıştır. O zamanlar Kadıköy ile yarımada arasında düzenli olarak çalıştırılan şirketin otobüsü günde 3 gidiş-geliş sefer yapmaktaydı. Bayramoğlu koylarında o dönemde barbun, sinarit, iri mercan ve ıstakoz avlanırdı.
Doğal güzelliklere ait olan bu bölge, otelleri ve çeşitli imkanlarıyla, günü birlik ve konaklama yerleriyle tatil için tercih edilmektedir. Geçmişte olduğu gibi günümüzde de doğada vakit geçirmek için akla gelen yerlerden birisidir. Bölgeye dair planlar yapılmakta ve çeşitli çalışmalar devam etmektedir. Yat Limanı Projesi gibi projeler bunlara örnek gösterilebilir. Bir zamanlar adını gözde tatil yeri olarak bahsettiren Bayramoğlu’na, turizm açısından hareketlilik kazandırılmak amaçlanmaktadır.
1950’li yıllarda sayfiye ve turistik amaçlı yer olarak başlatılan hareket, 1970’li yıllarda yerini, yazlık olarak kullanımda en üst noktaya getirmiştir. Günümüzde o yılların yapılarını ve nostaljisini yakalamak halen mümkündür. Cadde ve sokak isimleri çoğunlukla doğadaki kuş, çiçek, meyve isimlerinden oluşmakta, bu da adaya ayrıca bir güzellik katmaktadır.
Devlete ait resmi kurum ve kuruluşlar başta olmak üzere, yarımada ve çevresinde inşa edilen tüm yapı ve alanlar; kamp, dinlenme tesisi ve yazlık mesken olarak inşa edildiğinden Bayramoğlu, İstanbul’a en yakın tatil beldesi olma özelliğini, günümüze kadar sürdürmektedir.
KAYNAKÇA
Çiftçi, Aynur, “1950’lerin Sonunda Yerleşime Açılan Bir Yarımada ‘Bayramoğlu’”, I. Uluslararası Kocaeli ve Çevresi Kültür Sempozyumu Bildirileri, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları 9, Cilt: 1, Kocaeli, 20-22 Nisan 2006; http://bayramoglu.weebly. com/ Erişim Tarihi: 4 Mart 2022; rica Erişim Tarihi: 2 Mart 2022; http://www.tid.web.tr/kurumlar/ tid.web.tr/tid/%C4%B0darecinin%20Sesi/194/omerkaraman.pdf, Erişim Tarihi: 05 Mart 2022; “Yat limanı projesi tartışılmalı”, Son Güncelleme 19 Ekim, 2015, http://www.gebzegazetesi.com/ emlakinsaat/yatlimaniprojesitartisilmalih4712.html; “Bayramoğlu Sahilleri Korunmalı”, Son Güncelleme 17 Eylül, 2015; http:// li-h4301.html; “Bayramoğlu Adası”, Son Güncelleme 25 Şubat, 2021, https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/kocaeli/gezilecekyer/bayramoglu-ada.
İsmail KAHRAMAN