BALÇIKLI ETHEM

Madde no:174

Balçık, Kocaeli’nin Gebze ilçesinin 10 km. kuzeyinde bulunan bir mahalledir. 2014 yılında köy sıfatından çıkarak mahalle statüsüne kavuşmuştur. Halkı çoğunlukla Bulgaristan göçmenidir. İlk kez dört ailenin geldiği bu bölge, 1853-1856 Kırım Savaşı sırasında, Rumeli’deki Balçık kasabasından yapılan göçlerle kurulmuş ve Balçık adını almıştır. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında da Şumnu, Rusçuk, Varna, Filibe, Eski Zagra gibi kasabalardan söz konusu köye göçler devam etmiştir. Sultan II. Abdülhamid’in yardımıyla köye cami yapıldığından köy Hamidiye adıyla da anılmıştır.

Osmanlı Devleti döneminin namlı çetecilerinden olan Ethem, 1860’ta dünyaya gelmiştir. Aslen bugün Bulgaristan sınırları içinde yer alan Filibe Çırpanlı’dır. 1895’te çetesini Balçık köyünde kurmuştur. 1904’te adamları ve kendisi hakkında af çıkana kadar Gebze ve Şile bölgesinde Rum eşkıya ve çeteleriyle mücadele etmiştir. 1916 yılında, 56 yaşında bu mahallede vefat etmiştir. Mezarı mahalle içerisinde bulunmaktadır.

Balçıklı Ethem ayrıca Refi’ Cevad Ulunay’ın Dağlar Kralı Balçıklı Edhem adlı romanına da konu olmuştur. 1955 yılında yayımlanan romanda, dönemin bozulmuş yapısı gösterilmektedir. Romanın geçtiği mekanlar arasında Sultanahmet Meydanı, Kadıköy, Erenköy gibi yerlerin olmasının yanı sıra Gebze de bulunmaktadır. Balçıklı Ethem, namus ve hakka oldukça önem veren, çetesinin başında bulunan bir eşkıya olarak anlatılmaktadır. Rivayetlerde fakirlerin hakkını gözettiği, devlete adaletsizliği sebebiyle isyan ettiği görülmektedir. Evli bir kadınla ilişkisi olduğu için çok sevdiği yeğenini dahi kendi elleriyle cezalandırdığı anlatılmaktadır.

KAYNAKÇA

https://www.milligazete.com.tr/haber/1174389/balcikli-edhemin-namusu, Erişim Tarihi: 05.03.2022; Sema Oruç, Refi Cevat Ulunay Romanlarının Yapı ve Tema Bakımından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ 2014; https://tr.wikipedia.org/wiki/Bal%C3%A7%C4%B1k,_Gebze, Erişim Tarihi: 05.03.2022; https://ipfs.io/ipfs/ QmQP99yW82xNKPxXLroxj1rMYMGF6Grwjj2o4svsdmGh7S/ out/A/Bal%C3%A7%C4%B1k%2C_Gebze.html, Erişim Tarihi: 05.03.2022.

İsmail KAHRAMAN