OMURGALI HAYVAN TÜRLERİ VE ENDEMİZM

Kocaeli’de Hayvan Türleri, Endemik

Kocaeli ili genelinde beş farklı sınıfa ait toplam 351 omurgalı hayvan türü yaşamaktadır. Bu türlerden sadece Luciobarbus escherichii (Bıyıklı Balık) endemiktir. Türkiye, Akdeniz (Mediterrenean), Avrupa-Sibirya (Euro-Siberian) ve İran-Turan (Irano-Turanien)’ın kesişme alanında bulunması nedeniyle biyolojik yönden son derece zengin bir coğrafyada yer almaktadır. Bununla birlikte iki kıta arasındaki göç yollarına köprü görevi üstlenen, konumu, farklı habitat tiplerine sahip olması, iklim ve toprak tip çeşitliliği farklı ekolojik karakterlere sahip organizmaların yerleşmesine elvermektedir. Bu nedenle de ilde endemik tür sayısı azdır.

Kocaeli’nde yarasalar (Chiroptera) takımından 22, böcekçiller (Insectivora) takımından 4, kemirgenler (Rodentia) takımından 22, etçiller (Carnivora) takımından 8, tavşanlar (Lagomorpha) takımından 1, toynaklılar (Cetartiodactyla) takımından 3 tür olmak üzere toplam 60 memeli (Mammalia) hayvan türü bulunmaktadır. Bunlar içerisinde Caproleus caproleus (Karaca), Cervus elaphus (Kızılgeyik), Arvicola amphibius (susıçanı) Miniopterus schreibersii (Uzun Kanatlı Yarasa) ve Ursus arctos (Boz ayı) popülasyon yoğunlukları azalmakta olan ve korunması önerilen memeli türleridir.

Kocaeli’nde 72 familyadan (aileden) 231 farklı kuş (Aves) türünin varlığı rapor edilmiştir. Bu türlerden Buteo buuteo (Şahin), Circus aeruginosus (saz delicesi), Pelecanus crispus (tepeli Pelikan), Phoenicopterus roseus (Büyük flamingo) ve Sitta krueperi (Anadolu sıvacısı) popülasyon yoğunluğu azalan ya da korunması önerilen türlerdir.

Kocaeli ili içerisinde bulunan irili ufaklı akarsularda ve göllerde yaşayan, Cyprinidae, Atherinidae, Cobitidae, Esocidae, Poeciliidae, Centrarchidae, Gobiidae, Salmonidae, Serrasalmidae, Siluridae familyalarına (ailelerine) ait 30 farklı balık (Pisces) türü bulunmaktadır. Bu türler arasında Cyprinus carpio (Adi Pullu sazan) korunması önerilen bir türdür. Luciobarbus escherichii (Bıyıklı Balık) ise yukarıda da belirtildiği gibi eilde yaşayan tek endemik türdür

Kocaeli’nde 10 familyaya ait 23 farklı sürüngen (Reptil) türü yayılış göstermektedir. Bunlar arasında Dolichophis caspius (Hazer Yılanı), Emys orbicularis (Benekli Kaplumbağa), Hemidactylus turcicus (Geniş Parmaklı Keler) ve Vipera transcaucasiana (Boynuzlu Engerek) popülasyon yoğunlukları azalmakta olan ve korunması altına alınması önerilen türlerdir.

İlde familyadan (aileden) 7 çift yaşar (Amphibia) türünün yayılış gösterdiği belirlenmiştir. Hyla orientalis (Ağaç Kurbağası) Ommatotriton ophryticus (Kuzey Şeritli Semenderi) Rana dalmatina Çevik Kurbağa popülasyon yoğunlukları azalmakta olan ve korunması altına alınması önerilen türlerdir .

Türlerin popülasyon yoğunlukları üzerinde baskı oluşturan ve azalmalarına yol açan tehditlerin başında insan etkisi gelmektedir. Yapılaşma, ulaşım, tarımsal uygulamalar gibi insan faaliyetleri baskı unsurlarıdır

KAYNAKÇA

N, Özhatay, Türkiye’nin BTC Boru Hattı Boyunca Önemli Bitki Alanları, Akademi Matbaacılık ve İletişim Hiz. Ltd. Şti, İstanbul 006. https://nuhungemisi.tarimorman.gov.tr/public/istatistik; Ergul, HA, Omurgalı Hayvanlar Ders Notları, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli

Halim Aytekin ERGÜL