İzmit’in Tarihi Okullarından

Bağçeşme, diğer adıyla Orhangazi İlkokulu olarak bilinen okulun başlangıcına ilişkin bilgi olmamakla birlikte İzmit’in Bağçeşme Mahallesi’de Necm-i Hürriyet (Hürriyet Yıldızı) adlı bir okulun yeniden inşa edilerek eğitime başladığı bilgisi 3 Şubat 1917 tarihli bir Osmanlı belgesinde geçmektedir. 1926 Belediye paftalarında harap durumda olduğu belirtilen okulun tamirinin yine aynı yıl Özel İdare bütçesince yapıldığı belirtilmektedir. Okulun 1931-1932 öğretim yılında tamir edilmiş okul listeleri arasında bulunduğu bilinmektedir. Bağçeşme Okulu 1950 yılında yalnızca birinci ve ikinci sınıflar için açılmış, 1953 yılı kent planında 35 erkek ve 30 kız öğrencisi olduğu belirtilmiştir. 1957 yılında tamir edilen okulun yeniden yapımı için arsa arayışına başlanmış, doğusunda mülk sahibi arsası, batısında Hüseyin Çavuş adlı şahsın bahçesi, kuzeyi Yeni Bağçeşme yolu, güneyi karanlık yol olan 2500 metrekarelik kare arsa uzun uğraşlar sonucu satın alınmıştır. Bir bodrum ve iki kat üzeri altı derslik olarak inşa edilmesi planlanan yeni okulun 18 Temmuz 1958’de milletvekilleri ve halkın katılımıyla temeli atılmış, bina inşası 16 Şubat 1959 tarihinde tamamlanmıştır. Bağçeşme Okulu, 8 Nisan 1960 tarihinde yanan Yukarıpazar İlkokulu öğrencilerini de bir süre binasında misafir etmiştir.

Bağçeşme İlkokulu’nun ismi kenti Bizanslılardan alan Orhan Gazi anısına 1963 yılında “Orhangazi İlkokulu” olarak değiştirilmiştir. 1983 yılında Halk Eğitim’in düzenlediği dikiş kursları da okul binasında verilmiştir.

Orhan Mahallesi Sadettin Yalım Caddesi Bağçeşme Mevkiinde bulunan Orhangazi Okulu, Marmara bölgesinde 17 Ağustos 1999’da yaşanan büyük deprem felaketinde büyük zarar görmüş, kullanılmaz hale gelerek hakkında yıkım kararı alınmıştır. 11.01.2010 yılında yıkılan okul binası yerine 20 derslikli bir okul binası yapılmıştır. Yeni okula Türk Yapısal Çelik Derneği’nin kurucusu ve ilk dernek başkanı Prof. Dr. Tevfik Seno Arda’nın ismi verilmiştir. Okul, günümüzde Tevfik Seno Arda Anadolu Lisesi olarak eğitim vermektedir.

KAYNAKÇA

Mesut Çapa , “Cumhuriyetin İlk On Yılında İzmit Merkez Tarihi Üzerine Bir Deneme” Uluslararası Milli Mücadelede Servetiye Cephesi ve Kocaeli Tarihi-Kültürü SempozyumVI, Kocaeli, 2020, c: 3, s. 905920; F. Yavuz Ulugün Arşivi; Şennur Kaya, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e İzmit Kenti, İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2008. ; https://tevfiksenoardaanadolulisesi.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/41/01/967318/icerikler/ tarihce_2930.html?CHK=1f273acc2146b06d998fdac917bdbfef

Hülya ÇELİK