YÜZME

 

Marmara Denizi, Karadeniz ve Sapanca Gölü’ne kıyısı olan Kocaeli Kentinde yüzme branşının geçmişi çok eskilere dayanmaktadır. Cumhuriyetin ilk yıllarında Hereke’de Hereke Sümer Spor Kulübü (1925) kurulmuştur. Daha sonra Karamürsel’deki Karamürsel İdman Yurdu Spor Kulübünün (1927) yapmış olduğu özverili çalışmalar sonucunda yetişen Muzaffer Dörtbudak ve Bahçıvancı İhsan Keskin gibi Türkiye şampiyonları kenti başarı ile temsil etmişlerdir. Bahçıvancı İhsan Keskin 1933-1934 yıllarında İstanbul Moda’da yapılan yarışlarda 1500 m 23 dakika 23 saniyede yüzmeyi başarmış ve Muzaffer Dörtbudak 100 m serbestte Türkiye Şampiyonu olmuştur. Bu başarılı performansları sayesinde Bahçıvancı İhsan Keskin ve Muzaffer Dörtbudak Denizcilik Federasyonu tarafından Sovyetler Birliğinde düzenlenecek olan uluslararası müsabakalara davet edilmiştir. Böylelikle Kocaeli kenti yüzme branşında ilk milli sporcularını yetiştirmiştir. Fakat Muzaffer Dörtbudak’ın ailesi müsabakaların uzak bir ülkede yapılmasından dolayı kendisi için yorucu olacağını düşünüp gitmesi konusunda olumsuz tavır takınmışlardır. Bahçıvancı İhsan Keskin aynı zamanda Türkiye Denizcilik Federasyonunun ilk lisanslı sporcusu olma unvanına sahiptir. Yine Karamürsel’deki gibi Hereke’de de Hereke Sümer Spor Kulübü’nün gayretleri ve destekleriyle Kamil Yılmaz ve İbrahim Meriç gibi birçok şampiyon sporcuyu yetiştirmiştir. O tarihlerde kısıtlı imkanlara rağmen kent sadece ulusal değil uluslararası organizasyonlarda da temsil edilmiştir. Şadan Olcay, Vahdet Beyoğlu ve Metin Sağınç Dünya Ordular Arası Pentatlon Yarışlarında kentimizi temsil etmiştir. Kocaeli’nin doğal imkânlarıyla (Marmara Denizi) yapılan bu çalışmalar 1970’li yıllarda tesisleşmek için yapılan yatırımlarla farklı bir boyuta doğru devam etmiştir. Kocaeli’de ilk kapalı yüzme havuzunun temeli 1970’li yıllarda Çenesuyu mevkinde atılmıştır. Fakat daha sonra 13-14 sene kadar inşaat beklemiştir. Daha sonra 1989 yılında Çenesuyu Kapalı Yüzme Havuzu hizmete açılmıştır. Çenesuyu Kapalı Yüzme Havuzu’nda faaliyet gösteren ilk kulüpler Yapı İşleri Genel Müdürlüğü’ne bağlı Yapı Spor Kulübü ve Petrol Ofisi Spor Kulübü’dür. Yapılan yatırımın meyveleri çok geçmeden alınmaya başlanmıştır. 1997 yılında 50 m serbestte 00.28.76’lık derecesiyle Kocaeli kentine yüzme branşında ilk Türkiye Rekorunu Nejat Şanel antrenörlüğünde Zafer Karaduman getirmiştir ve bu başarısıyla Almanya’da yapılacak olan Haribo Yüzme Yarışlarına Milli Takım ile gitmeye hak kazanmıştır. Zamanla kentte yüzmeye olan talep fazlalaşmış ve bununla birlikte yüzme kulüplerinin sayıları da artmıştır ( Şanel,2021)

Poyraz Spor Yüzme Kulübü daha sonra Kocaeli Yıldızlar Yüzme Kulübü ve Kocaeli Yüzme Kulübü gibi kulüpler kurulmuştur. 1999 yılında asrın felaketi olan Gölcük Depreminde Poyraz Sporun 26 sporcusu hayatını kaybetmiştir. Hayatını kaybeden 26 sporcu için her yıl “26 Melek Yarışları” düzenlenmektedir. Depremin yaralarını sardıktan sonra çalışmalar yine hızla devam etmiştir. 2006-2008 yıllarında yüzme branşında Kocaeli’den çıkan ilk yüzme teknik kurul başkanı Aykut Çelik olmuştur. Aykut Çelik’in başkanlığını ve baş antrenörlüğünü yaptığı Kocaeli Yıldızlar Yüzme Kulübü’nde yetişen ve yüzen Buse Günaydın daha sonrasında Fenerbahçe Spor Kulübü’ne transfer olmuş ve 2008 Pekin ve 2012 Londra Olimpiyatları için 100 m kurbağalama ve 200 m kurbağalama da baraj derecesini aşarak gitmeye hak kazanmıştır. Yine aynı yıllarda Kocaeli’de doğup büyüyen ve yüzme kariyerine yine Kocaeli Yıldızlar Yüzme kulübünde devam eden Ediz Yıldırımer buradan Işık Spor’a transfer olmuş daha sonrasında 2008 Pekin ve 2012 Londra Olimpiyatları için 1500 m serbestte baraj derecesini aşarak gitmeye hak kazanmıştır. Yine Kocaeli Yıldızlar Yüzme Kulübü’nde yetişmiş olan Nazlı Ege Çalışal 100 m sırt ve 200 m sırtta yaptığı dereceler ile 2008 yılında 12.si Avusturalya Melbourne’de yapılan Dünya Şampiyonasına katılmaya hak kazanmıştır. Nazlı Ege Çalışal 100 m sırt ve 200 m sırtta ve Ceren Dilek 200 m karışık ve 400 m karışıkta yaptıkları dereceler ile 2008 yılında Hollanda’nın Eindhoven kentinde düzenlenen Avrupa Şampiyonasına katılmaya hak kazanmışlardır. Bu sırada kentteki yüzme havuzu sayısının artması ve daha fazla sporcu yetişmesi için gayretli çalışmalar devam etmiştir. 2009 yılında Gölcük ilçesinde bir havuz daha hizmete girmiştir. Kentteki yüzücülerin başarıları peşi sıra gelmeye devam etmiştir. Nurettin Erhan 2009 yılında Türkiye’de gerçekleştirilen Avrupa Kısa Kulvar Yüzme Şampiyonasında 200 m kelebek te 01:59:17 derecesi ile 200 m kelebeği 2 dakikanın altında bir derece ile yüzen ilk Türk yüzücü unvanını elde etmiştir. Ediz Yıldırımer 2009 yılında Finlandiya’da düzenlenen Avrupa Yıldızlar Yüzme Şampiyonasında (EYOF) şampiyonluk elde etmiştir. Yine Ediz Yıldırımer 2010-2011 yıllarında Avrupa Gençler Şampiyonu olmuştur. 2013 yılında Türkiye’de gerçekleştirilen Akdeniz Oyunlarında Buse Günaydın 2.lik, Esra Kübra Kaçmaz ise 3.lük elde etmiştir. Yine aynı yıl Akdeniz Oyunlarında Esra Kübra Kaçmaz’ın da bulunduğu 4 x 100 serbest bayrak takımı 3. olmuştur. 2013 yılında Endonezya’da gerçekleştirilen İslam Oyunlarında Esra Kübra Kaçmaz 50 m kelebek ve 100 m kelebekte 2. olmuştur. Yine aynı yarışlarda 4 x 100 m serbest bayrak yarışında ve 4 x 200 m serbest bayrak yarışında takımda yer alan Esra Kübra Kaçmaz takımla birlikte 1.lik elde etmiştir. Bu başarılı sonuçlar karşısında yetkililer de kayıtsız kalmayıp kentte yüzme başta olmak üzere diğer branşların ihtiyacı olan tesisleri hizmete açmaya başlamışlardır. 2015 yılında Gebze ilçesine yapılan Olimpik Yüzme Havuzu ile birlikte Kocaeli’deki tesisleşme ivme kazanmıştır. Bu havuz Kocaeli’deki ilk ve tek Olimpik Yüzme Havuzu olma özelliğine sahiptir. Özellikle Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin destek ve yatırımları ile her ilçeye bir yüzme havuzu yapımına başlanmıştır. 2017 yılında Azerbaycan Bakü’de gerçekleştirilen İslam oyunlarında Esra Kübra Kaçmaz 4 x 100 m serbest bayrak ve 4 x 200 m serbest bayrak yarışlarında takımla birlikte 1.lik elde etmiştir. Bunların haricinde sayısız rekor ve şampiyonlukları bulunan Murat Melih Demir, Mustafa Kaçmaz, Begüm Arıkan, Gökçe Saydam, Nilüfer Kuru, Cansu Buket Tokat, Azra Begüm Umut, Mert Ali Satır (Avrupa Gençler Şampiyonasında 3. Oldu), Batuhan Filiz (Avrupa Gençler Şampiyonu) ve daha birçok milli yüzücü kent sporuna hizmet etmişlerdir. 2018 yılına gelindiğinde Çenesuyu mevkiinde yapılan Kocaeli’nin ilk yüzme havuzu eskidiği için yıkılmış ve yerine millet bahçesi yapımına başlanmıştır. Kentteki yapılan çalışmalar sonucunda çok başarılı özel sporcularda yetişmiştir. Ege Deniz Avrupa Şampiyonasında altın madalya alırken Dünya Şampiyonasında da 3. olmuş ve kenti başarı ile temsil etmiştir. Doruk Davran yaptığı başarılı derecelerle Dünya Şampiyonasına katılmış ve Avrupa Şampiyonasında da altın madalya elde etmiştir. Firuze Ferda Şevval Devrim ise 2015-2016-2017-2018-2019 yıllarında gerçekleştirilen Özel Sporcular Türkiye Yüzme Şampiyonlarında şampiyon olmuştur. 2020 yılında Çin’in Wuhan kentinde çıkan Covid-19 virüsü Mart ayında Türkiye’de de görülmeye başlanmış ve salgın hastalık olarak bir krize dönüşmüştür. Bu virüs yüzünden hayatın birçok alanında olduğu gibi sportif faaliyetlerde de aksama olmuş fakat Gençlik ve Spor Bakanlığı, Yüzme Federasyonu ve İl Hıfzıssıhha Kurullarından alınan özel izinlerle milli sporcularla birlikte lisanslı olup yıl içerisinde faaliyet programında yer alan yarışlara katılacak sporcular belirlenen havuzlarda salgın hastalığa karşı alınan özel tedbirler ile antrenmanlarına devam edebilmişlerdir. Salgına karşı geliştirilen aşı ve alınan tedbirler sayesinde antrenmanlar tekrar eskisi gibi yapılmaya başlanmıştır. 2021 yılı itibariyle kentte hizmet veren toplam 53 ( Kocaeli Büyükşehir Belediye Kağıtspor Kulübü, Kocaeli Yıldızlar Yüzme Kulübü, Kocaeli Yüzme Kulübü, Kocaeli Gençlik Hizmetleri ve Spor ve Gebze Yüzme Kulübü vd.) tane yüzme kulübümüz vardır.

KAYNAKÇA

Levent Atalı, Kocaeli’nin Spor Tarihi, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, Kocaeli, 2007; Aslı Devrim, Röportaj, 2021; Aykut Çelik, Röportaj, 2021; Hereke Yüzme Tarihi, 2018 https://herekeli.com/hereke/hereke-spor-tarihi/hereke-yuzme-tarihi/ , 2021; Kocaeli Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü, 2021; Erdoğan Özdemir, Kaptan-ı Derya Karamürsel, Karamürsel, Zinde Yay. İstanbul, 2012; Nejat Şanel, Röportaj, 2021.

Talha ALTUNTAŞ