Veli Ahmet Mahallesi’ndeki Tarihi Cami

İzmit, Veli Ahmet Mahallesi’nde Narlık Yokuş Sokağı, Hasan Elbeyoğlu Sokağı ve Zeytin Bahçe Sokağı’nın kesişiminde yer alır. Mescidin inşa kitabesi mevcut değildir. Orijinal dokusunu kısmen koruyarak günümüze gelebilen yapının, 19. yüzyıl sonu 20. yüzyıl başlarında inşa edildiği söylenebilir. Zeytinli Bahçe Mescidi batıdan doğuya doğru yükselen eğimli bir arsa üzerine inşa edilmiştir. Mescidin batısına son dönemlerde bir odanın eklendiği görülmektedir. Yapının tek şerefeli minaresi harimin güneybatına yakın bir konumda yer almaktadır.

Mescidin girişi kuzey cephede bulunur. Giriş kapısının üzerinde son yıllarda açıldığı anlaşılan iki pencere bulunmaktadır. Doğu ve batı cephelerinde karşılıklı yerleştirilmiş ikişer pencere yer almaktadır. Güney cephesi ise günümüzde evlerle çevrili vaziyettedir. Yapının doğusuna sonradan eklenen mekân kuzey ve doğu cephelerinin simetrisinin bozulmasına neden olmuştur. Yapı, dıştan kiremit kaplı kırma bir çatıyla, içten ahşap tavanla örtülmüştür. Güney cephenin ortasında yuvarlak kemerli, yarım daire kesitli sade bir mihrap bulunmaktadır. Mihrap üç yönden üç sıra kaval silmeyle çevrilmiştir. Mihrabın batısına yerleştirilen ahşap minber orijinal değildir. İç mekânın kuzeyinde iki katlı ahşap kadınlar mahfili yer almaktadır. Mescidin minaresi beden duvarları üzerinde yükselmektedir. Minareye giriş iç mekânda doğu cephenin kuzey köşesine yakın bir konumda bulunan kapıyla sağlanır. Kısa gövdeli, tek şerefeli minarenin dışı sac kaplıdır. Mescidin orijinalde ahşap bir minareye sahip olması muhtemeldir. Yapının iç ve dış cepheleri sıvalı vaziyettedir. Bu suretle inşa malzemesi seçilememektedir. Cami üzerinde herhangi bir süsleme unsuru bulunmamaktadır.

Erkan ATAK