Hekim, Yazar

1931 yılında İzmit’te doğdu. İlk ve orta eğitimini İzmit’te tamamladıktan sonra 1949 yılında Kütahya Lisesi’nden mezun oldu. 1955’te Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni, 1965 yılında Gülhane Askeri Tıp Akademisi’nde uzmanlık eğitimini tamamlayarak göğüs hastalıkları uzmanı oldu. On beş yıl T.C. Deniz Kuvvetleri'ne ait çeşitli gemi ve hastanelerde çalıştı. 1969 yılı sonunda Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne girerek Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı'nı kurdu ve 1982 yılına kadar ana bilim dalı başkanlığı yaptı. 1971’de doçent, 1976’da profesör oldu.

1982-1986 yıllarında Suudi Arabistan’da Kral Faysal Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde çalıştı ve burada da göğüs hastalıkları kliniğini kurdu. Hacettepe Üniversitesinde İngilizce tıp eğitiminin başlaması üzerine tekrar göreve çağırıldı. Emekli olduğu Mart 1998’e kadar göğüs hastalıkları anabilim dalı başkanlığını yürüttü. Dr. Barış, Türkiye’de ilk kez minerallerle ilgili meslek hastalıkları hakkında çalıştı, yine ilk kez uykuda solunum durması hastalığına ait ilk olgu sunumunu yaptı. Asbest ve biomas gibi çevresel akciğer hastalıklar üzerinde araştırmalar yaptı. Yine ilk kez Göreme yöresinde (Karain, Sarıhıdır ve Tuzköy) ölümlerin önemli bir kısmının mezotelyomaya bağlı olduğunu rapor ederek köylerin taşınması için yıllarca uğraştı. Çünkü asbest içeren toprak, evlerin oda duvarlarının badanası için kullanılmakta, yalıtım için çatılara, okul bahçelerine veya yollara serpilmekteydi. Dr. Barış araştırmaları sırasında asbestten daha potent fibrojenik ve karsinojenik bir mineral olan fibrous zeolitenin (erionite) yaptığı hastalıkları dünyaya tanıttı. Eriyonik ve mezotelyoma ile ilgili bu değerli çalışmaları Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından kabul edildi. Değerli araştırmalarından ötürü, 1990 yılında Sedat Simavi Vakfı sağlık ödülü, Türk Tabipler Birliği Nusret Fişek Halk Sağlığı birincilik ödülü, Dr. Füsun Sayek Tıp bilim hizmet ödülü ile London Foundation-AACR Innovator ve Dr. Metin Çelikiz başta olmak üzere sekiz farklı ödül aldı.

Ülkemizde sigara konusunda ulusal mücadeleyi başlatan ilk kişilerden olan Dr. Barış, özellikle halkın bu konudaki eğitimini ve ilgili araştırmaları önceledi. Türkiye Akciğer Hastalıkları Vakfını kurdu ve uykuda solunum durması konusunda ilk olgu sunumunu yaptı. 10’un üstünde yerli ve yabancı tıp dergisinde, editörler kurulunda yer almış olan Dr. Barış’ın İngilizce ve Türkçe 30’u aşkın kitabı bulunmaktadır. Uluslararası Kanser Araştırma Kurumu’nun iki kitabının yazarları arasında da olan Dr. Barış’ın İngilizce yazılmış dış kaynaklı üç kitapta bölüm yazarlığı bulunmaktadır. Dr. Barış’ın araştırmalarına dayanan 100’ün üzerinde ulusal tıp dergisinde, 70’e yakın web of science indeksinde taranan uluslararası dergilerde makalesi yayımlanmıştır. Yayınlarına yapılan atıf sayısı 1444, h-indeksi 23’tür. Türkçe ve İngilizce yazılmış olan eserlerinden bazıları şunlardır: Bronş Astması El Kitabı, Türkiye Akciğer Hastalıkları Vakfı Yayını, 1991; Bu Doktoru Rehin Alalım Anadolu’da Bir Kanser Araştırması, kendi yayını, 1994; Sigara ve Sağlık, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. 1994; Akciğer Hastalıkları Cep Kitabı, Atlas Kitapçılık, 1998; Çanakkale Savaşları (Mehmetçiğin Fedakârlığı, Vatanseverliği ve İnsanlığı), Şen Matbaa, 2000; Osmanlı Padişahlarının Yaşamlarından Kesitler, Hastalıkları Ve Ölüm Sebepleri, Bilimsel Tıp Yayınevi, 2002; Let's Take This Doctor As A Hostage, Schering Plough, 2003; Anne Bana Kerpeteni Getir!, Anadolu’nun Bitmeyen Akciğer Ve Karın Zarı Kanseri Çilesi, Bilimsel Tıp Yayınevi, 2003; Yaşamın Kırılma Noktasında Yoğun Bakım Hastaları, Bilimsel Tıp Yayınevi, 2004; Çanakkale Savaşları, Kocaeli Büyükşehir B. Kültür Yayınları, 2008; Türkiye’de Mesleksel ve Çevresel Hastalıklar, Köseleciler, 2009.

Toraks Derneği'nin kurucuları arasında da yer almış olan Dr. Barış, derneğin birinci ve ikinci dönem (1992-1998) başkanlığını yapmıştır. 21 Eylül 2013 tarihinde yaşamını yitiren Prof. Dr. Y. İzzettin Barış, memleketi Kocaeli Gölcük’te hizmet verdiği Gölcük donanması tarafından düzenlenen resmi törenle doğum yeri olan Değirmendere’ye defnedildi.

KAYNAKÇA

https://toraks.org.tr; https://www.biyografya.com/biyografi/9514; https://ahmetrasimkucukusta.com/2013/09/25/etibba-diyor-ki/ hocalarin-hocasi-prof-dr-yusuf-izzettin-baris-vefat-etti/; https:// www.ttb.org.tr/haberarsiv_goster.php?Guid=672843c0-9232-11 e7-b66d-1540034f819c; https://issuu.com/journalagent/docs/toraksbulteni.25.

Nermin ERSOY