Termal Kaplıca Tesisi

Yazlık Ilıcası, Gölcük Yazlık sınırları içerisinde yer alan, yaklaşık 2000 yıllık bir geçmişi olan şifalı bir su kaynağını değerlendirmek üzere Gölcük Belediyesi tarafından 12.500 metrekarelik bir alana kurulmuş termal kaplıca tesisidir. Bölgede bulunan arkeolojik kalıntılar ışığında, ilk defa Roma döneminde inşa edildiği tahmin edilmektedir. Zamanla tahrip olan yapının yerine günümüzde mevcut olan tonozlu yapının Bizans döneminde inşa edildiği, Yazlık Ilıcası'nın Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerinde de sağlık merkezi olarak kullanıldığı bilinmektedir. Deniz ticareti ve gemiciliğinin yoğun olduğu II. yüzyılda Nicomedeia’nın güney bölgesinde kurulan antik yerleşimler içindeki Astakoz, Eribolos, Heraklion’a bağlı küçük metropolisler ya da bunların geniş yerleşimleri içinde bir kültür merkezi veya sağlık merkezi olarak hizmet verdiği düşünülen ılıca, antik çağlardan beri kullanılmaktadır.

Ilıcanın yapısı bize oldukça az veri sağlamasına rağmen yapılış amacı işlevi ve yapılış tarihi hakkında net bilgi sahibi olmak mümkün olmuştur. En önemli bilgiler yapılan kazı çalışmalarından elde edilmiştir. Roma-Bizans döneminden kalan eski ılıcaya ait tonoz ve doğusundaki kanal kalıntısı, 1996 yılında tescil edilmesinden sonra dikkat çekmeye başlamıştır. Yapının Roma dönemine ait olduğunun düşünülmesinin en önemli sebebi kazı çalışmalarından çıkan kazı buluntularıdır. Bu kazılarda çıkan sikkeler ve bulunan tuğlaların boyutları bu düşünceyi desteklemektedir. Kocaeli Müze Müdürlüğü tarafından 2000 yılında yapılan kazı çalışmalarında çeşitli dönemlere ait bol miktarda sikke, pişmiş topraktan yapılmış çömlek ve kandiller bulunmuştur. Bu küçük termal kompleksin yapım tekniğinin erken Bizans dönemine işaret etmesi, Bizans döneminde ve sonrasında da işlevini koruyarak kullanılmaya devam edildiğini göstermektedir. Tarihi dokusuna uygun olarak yeniden yapılan termal tesis, taş duvarları, kubbeleri ve diğer mekânları ile yüz yıllar öncesinin mistik havasını muhafaza etmektedir. Ilıca’nın inşasında malzeme olarak taş ve tuğla kullanılmıştır. Ilıca, kuzey-güzey istikametinde uzanmış büyük bir tonozdan oluşmaktadır. Ilıcanın ana yapısını oluşturan bu tonozun orijinal hâliyle ilgili elimizde fazla bilgi bulunmamaktadır. Ana yapıyı oluşturan tonozun yanlarında küçük tonozlara da yer verilmiştir. Ayrıca 2010 yılında yapılan çalışmalar sırasında da Roma dönemine ait, tuğla ve taşlardan yapılmış su kanalları gün yüzüne çıkarılmıştır.

Roma döneminde hamamlar hasta halkın ve savaşta yaralanan askerlerin tedavi merkezidir. Döneminde Nikea (İznik) antik kentinden dahi ılıcaya şifa bulmak için gelen vatandaşların olduğu, yapılan kazı çalışmalarında İznik basımlı şehir sikkelerinden anlaşılmaktadır. Ilıcada Roma hanlarına özgü büyük komplekslerin bulunduğu, arkeolojik çalışmalarda ortaya çıkarılan hamama ait havuzun büyüklüğü ile de ispatlanmaktadır. Esasen Roma hamamları yıkanmanın çok ötesinde bir toplumun her kesiminin cinsiyet ayrımına göre spor, eğlence ve sohbetlerin yapıldığı alanlardır. Ayrıca bu kompleks yapıların içerisinde kütüphane, Gymnasium (gençlerin bedensel ve toplumsal dersler aldıkları yapılar), Nympheum denilen heykelli çeşmeler ve dükkânlar da bulunmaktadır.

Yazlık Ilıcası Kocaeli’de Bizans döneminden günümüze kadar gelmiş ve hâlen kullanılmakta olan tek sağlık yapısı olarak ziyaretçilerine verdiği şifa ile ün yapmıştır. Pek çok hastalık için şifalı olduğuna inanılan suyun kaynağı, 10 dönümlük bir arazi üzerindedir. Restorasyon ve onarımı tamamlanan Yazlık Termal Tesisleri 25 Mayıs 2013’te hizmete girmiştir. Tesiste termal su havuzu, Türk hamamı, sauna, çamur banyosu odaları, jakuzi, buhar odası, şok odası, tuz odaları, engelli konuklar için odalar/imkânlar, aile odaları, vitamin bar, restoran, teras kafe, dinlenme alanları, gezi alanları, otoparklar bulunmaktadır.

Yazlık Ilıcası'nda kullanımına devam edilen suyun, yapılan tahlillerde çıkış sıcaklığının 22-37 derece arasında ve kükürtlü (1,1mgm/ lt), mineralli özelliğe sahip olduğu tespit edilmiştir. Kaplıca sularının cilt hastalıkları ve bunun gibi birçok hastalığa iyi geldiği, yüzyıllardır tedavi amaçlı kullanıldığı bilinmektedir. Yazlık Ilıcası suyunun da şifalı olduğu ve şu hastalıklara fayda sağladığı söylenmektedir:

Solunum sistemi hastalıkları; astım, kronik bronşit, alerjik üst solunum yolları hastalıkları, pnömokonyaz. Cilt hastalıkları; egzama, akne, sedef. Kas iskelet hastalıkları; eklem hastalıkları, kireçlenmeler, yumuşak doku romatizmaları, romatizmal hastalıklar, yaralanmalar. Kalp, dolaşım sistemi hastalıkları; kalp yetmezliği, dolaşım bozukluğu, hipertansiyon. Mide, bağırsak hastalıkları; şeker hastalığı, şişmanlık, gut, karaciğer yetmezliği. Böbrek ve idrar yolları hastalıkları; kronik sistit, kronik böbrek taşları, fonksiyonel yetmezlik.

Bu hastalıkların yanında ılıcanın doğu tarafındaki duvarın hemen yanında göz hastalıklarına iyi geldiği söylenen ve “göz suyu” olarak adlandırılan bir pınar bulunmaktadır.

KAYNAKLAR

https://www.skb.gov.tr/wp-content/uploads/2017/01/Golcuk-Sehir-Saglik-Profili-2014.pdfhttp://golcuksarayliorcunturizm.com/upload/tr/dosya/dokumanyonetimi/10/28092017115915-2.pdf; https://www.kocaeli.bel.tr/webfiles/fotograf/yayinlar/95-yazlik-ilicasi-20171009-120623-kocaelibel_yayinlar-yazlikilicasi.pdf; http:// gezgorkocaeli.com/gezi-rehberi/golcuk-yazlik-ilicasi/; https://www.ozgurkocaeli.com.tr/haber/4567051/ilica-sifa-dagitiyor

Mine HALİS