Araştırmacı, Tarihçi, Akademisyen
Vahdettin Engin 1956 yılında, Kocaeli’nin Yarımca ilçesinde doğmuştur. İlköğrenimini Yarımca İlkokulu’nda (Kocaeli), ortaöğrenimini ise 1968 yılında girdiği Galatasaray Lisesi’nde (İstanbul) tamamlamıştır. Galatasaray Lisesi’nden 1977 yılında mezun olduktan sonra, 1978 yılında İstanbul Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Yakınçağ Tarihi Kürsüsü’nde yükseköğrenime başlamış ve buradan 1982 yılında mezun olmuştur. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi’nde 1983 yılında araştırma görevlisi olmuş, yine Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde 1983 yılında başladığı yüksek lisans öğrenimini 1986 yılında Ahmet Rıza Bey ve Siyasi Faaliyetleri başlıklı tezi ile tamamlamıştır. Ardından 1986 yılında doktora öğrenimine başladığı Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yakınçağ Tarihi Anabilim Dalı’nda, Özcan Mert danışmanlığında yürüttüğü akademik çalışmalarının nihayetinde, 1992 yılında verdiği Rumeli Demiryolları başlıklı tezi ile doktor unvanını almıştır. 1995 tarihinde doçent, 2002 yılında ise profesör unvanlarını alan Engin, halen Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi’nde öğretim üyeliği, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Atatürk İlke ve İnkılap Tarihi Anabilim Dalı Başkanlığı ve Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi bölüm başkanlığı görevlerini yürütmektedir. Bu görevlerinden haricen, 2019-2021 yılları arasında Galatasaray Lisesi müdürü olarak görev yapmıştır.
Akademisyen-tarihçi Vahdettin Engin’in araştırmalarının odak noktasını özellikle II. Abdülhamid dönemi (1876-1909) teşkil etmektedir. Bunun yanı sıra, I. Dünya Savaşı, Osmanlı ulaşım tarihi, Osmanlı eğitim tarihi ve Cumhuriyet tarihi üzerine de çalışmalar ortaya koymuştur.
Engin, en bilinen eserlerinden biri olarak görülen Pazarlık (2010) çalışmasında II. Abdülhamid’in Filistin politikalarını ele alır. Bir diğer önemli eseri Rumeli Demiryolları’nda (1993) ise 1869-1875 yılları arasında Baron Hirsch tarafından inşa edilen Rumeli demiryolu hatlarını odak almak suretiyle, Osmanlı’nın Rumeli’deki ulaşım politikalarına mercek tutar. Ulaşım politikalarını ekonomik, askeri ve siyasi bağlamda ele alan Engin, tarihsel süreci Osmanlı XIX. yüzyılından başlatıp şark demiryollarının millileştirildiği 1936 yılı dolaylarına dek sürdürür. Engin’in bu eseri, Osmanlı ulaşım tarihi meraklıları ve araştırmacıları için önemli bir kaynak niteliğindedir. Mekteb-i Sultani (2016) başlıklı eserinde ise bu kez Osmanlı eğitim tarihine odaklanan Engin, günümüzde Galatasaray Lisesi olarak bilinen Mekteb-i Sultani’nin tarihçesini, Osmanlı-Türk eğitim modernleşmesindeki yerini ve rolünü, ayrıca Mekteb-i Sultani’ye dair kaleme alınmış hatıratları ortaya koyar. Tünel (2000) başlıklı çalışmasında ise yine Osmanlı ulaşım tarihine odaklanmış, yüz yılı aşkın süredir işlemekte olan Karaköy-Beyoğlu tarihi tünel füniküler hattının tarihçesini ve Osmanlı insanı nazarında taşıdığı önemi ele almıştır. Engin’in kaleme aldığı bu eser Türk Tarih Kurumu ödülüne layık görülmüştür.
Engin bahsini ettiğimiz bu eserlerinin yanı sıra, Sultan Abdülhamid ve İstanbul’u (2002), İstanbul’un Atlı ve Elektrikli Tramvayları (2011), Bir Devrin Son Sultanı II. Abdülhamid (2017), II. Abdülhamid ve Dış Politika (2017), Hamidiye Alayları ve Hüseyin Paşa (2018), Kurtlar Sofrasındaki Osmanlı (2018), Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Tarihi Devamlılık (2019), Hesaplaşma (2020), Cumhuriyet’in Aynası Osmanlı (2020), Asayiş: Sultan II. Abdülhamid’in İç Güvenlik Politikası (2020) telif eserlerini kaleme almış; Payitaht-ı Zemin Eminönü (2008), Osmanlı’da Ulaşım: Kara-Deniz-Demiryolu (2012), İstanbul’un Kapısı: Sultanbeyli Tarihi (2013), Türkler: Uzun Bir Serüvenden Kısa Notlar (2014), Kûtulamâre Zaferi 1916 (2017), Türk Tarihinde Liderler (2020), Sorularla Milli Mücadele Tarihi (2020) çalışmalarında yardımcı yazarlık ve bölüm yazarlığı yapmış, çok sayıda süreli yayında bilimsel makaleler yayımlamıştır.
Türk Tarih Kurumu’nda bilim kurulu üyeliği görevini de sürdürmekte olan Engin, akademik-bilimsel çalışmalarına devam etmektedir.
KAYNAKÇA
“Bilim Kurulu Üyeleri”, https://www.ttk.gov.tr/bilim-kurulu-uyeleri/ (Erişim Tarihi: 15.08.2021); “Galatasaray Lisesi Müdürü Engin: Kulübün Açıklaması Hoş Olmadı, Yadırgadım”, https://www.ntv.com. tr/egitim/galatasaray-lisesi-muduru-vahdettin-engin-kulubun-aciklamasi-hos-olmadi-yadirga,MGM_V1QvtkixQOcCN1CS7w, 14.01.2020 (Erişim Tarihi: 15.08.2021); “Galatasaray Lisesi Müdüründen 1959 Öncesi Şampiyonluk Açıklaması”, https://www.cumhuriyet.com.tr/ haber/galatasaray-lisesi-mudurunden-1959-oncesi-sampiyonluk-aciklamasi-1825742, 05.04.2021 (Erişim Tarihi: 15.08.2021); “Prof. Dr. Sn. H. Murat Develioğlu Yeni Okul Müdürümüz Olarak Görevine Başlamıştır”, http://gsl.gsu.edu.tr/tr/event/997, 10.08.2021 (Erişim Tarihi: 15.08.2021); “Prof. Dr. Vahdettin Engin”, https://avesis. marmara.edu.tr/vahdettin.engin (Erişim Tarihi: 15.08.2021); “Vahdettin Engin: ‘Galatasaray Lisesi’ni Bırakıyorum”, https://www. sporx.com/vahdettin-engin-galatasaray-lisesi-ni-birakiyorum-SXHBQ931902SXQ, 29.06.2021 (Erişim Tarihi: 15.08.2021); Vahdettin Engin, “Rumeli Demiryolları”, Doktora Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yakınçağ Tarihi Anabilim Dalı, 1992; Vahdettin Engin, Mekteb-i Sultani, İstanbul: Yeditepe Yayınları, 2016; Vahdettin Engin, Pazarlık, İstanbul: Yeditepe Yayınevi, 2010; Vahdettin Engin, Rumeli Demiryolları, İstanbul: Eren Yayınları, 1993; Vahdettin Engin,Tünel, İstanbul: Simurg Yayıncılık, 2000; Süha Gür, “Galatasaray Kulübünden, Galatasaray Lisesi Müdürü Vahdettin Engin’e İstifa Çağrısı”, https://www.aa.com.tr/tr/ spor/galatasaray-kulubunden-galatasaray-lisesi-muduru-vahdettin-engine-istifa-cagrisi/2198922, 05.04.2021 (Erişim Tarihi: 15.08.2021).
Sinan VARDAR