Kocaeli Ansiklopedisi

TÜRKİYE ESNAF VE SANATKÂRLARI KONFEDERASYONU

Madde no:1529

Bir Meslek Kuruluşu, Kocaeli Şubesi

Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK), Anayasa’nın 135. maddesine göre kanunla kurulmuş kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşudur. Bu konfederasyonun, temel olarak iş hayatını mesleki yönden ve kamu yararına uygun olacak şekilde düzenlemek için oluşturulduğu söylenebilir. Türkiye’de ilk olarak 18 Ocak 1943 tarihinde 4355 sayılı Ticaret ve Sanayi Odaları, Esnaf Odaları, Ticaret Borsaları Kanunu yayınlanmıştır. 25 Nisan 1949 tarihinde 5373 sayılı Esnaf Dernekleri ve Esnaf Birlikleri Kanunu çıkarılmış ve esnaf ve sanatkârlarımızın bağımsız ilk örgütlenmeleri sağlanmıştır.

1964 yılında yürürlüğe konulan 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanunu ile de esnaf-sanatkârlar teşkilatı bugünkü yapısına kavuşmuştur. Son olarak; gelişen ve değişen koşullara uygun hale getirilmiş olan ve 21 Haziran 2005’te yürürlüğe giren 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu hükümleri doğrultusunda çalışmalarını yürütmektedir. TESK’in halen il ve ilçe düzeyinde kurulmuş 3.098 meslek odası, il düzeyinde kurulmuş 82 Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği (İstanbul’da 2 tane) ve merkezi Ankara’da olan 13 mesleki federasyonu ile sayıları 2 milyonun üzerinde kayıtlı esnaf ve sanatkârı bulunmaktadır.

TESK’in il yapılanmalarından biri de Kocaeli Esnaf ve Sanatkârlar Odası Birliği’dir (KESOB). Kocaeli’de kurucu başkan Rıdvan Alyörük öncülüğünde 11. 10. 1966 tarihinde kurulan oda, günümüzde faaliyetlerine Körfez Mah. Ankara Karayolu Birlik İşhanı D. 5 İzmit/Kocaeli adresinde devam etmektedir. Ancak, kısa bir zaman içinde Kocaeli Esnaf ve Sanatkârlâr Odası yeni binasına taşınacaktır. İzmit Kadıköy katlı otoparkında yapım aşamasının sonuna gelen yeni hizmet binasının Ağustos 2021’de KESOB’a teslim edilmesi öngörülmüşse de henüz devri gerçekleştirilememiştir. Kocaeli Esnaf ve Sanatkârlar Odası, esnaf ve sanatkârların hak ve menfaatlerinin korunması, ekonomik ve sosyal olarak gelişmesi, mevcut sorunlarının çözümü ve yeni projelerin hayata geçirilmesi için gayret göstermektedir. Değişen şartlara ayak uydurabilen güçlü bir esnaf ve sanatkâr kesimi yaratmak, esnaf ve sanatkârların ekonomiye sağladıkları katkıyı artırmak, bahsedilen odanın temel hedefidir.

KESOB’un mevcut başkanı Kadir Durmuş’tur. Durmuş, 27 yıl bu birliğin başkanlığını yapan Kemal Kaya’nın aday olmadığı 39. Olağan Kongresi sonunda başkan seçilmiştir. Mayıs 2018’de gerçekleştirilen 403 üyenin oy kullanma hakkının bulunduğu seçimde 379 kişi sandık başına gitmiştir. Seçimde Kadir Durmuş 196 oy alırken, Mustafa Kurt ise 183 oy almıştır. Yeni başkan seçilmesinin ardından bir konuşma yapan Durmuş, tüm katılımcılara teşekkür etmiştir. Kendilerine yakışan bir kongre gerçekleştirdiklerini dile getiren Durmuş, esnaf ve sanatkârların hizmetkârı olduklarını belirterek gelecek dönem çok çalışacaklarının sözünü vermiştir.

KESOB’un çalışmalarına Kocaeli Büyükşehir Belediyesi de destek vermektedir. Nitekim, Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Doç. Dr. Tahir Büyükakın, KESOB için hayata geçirilecek İzmit Kadıköy Katlı Otoparkı’ndaki yeni hizmet binasını yerinde görmüştür. 3.550 metrekarelik kapalı alanda 24 adet ofis, 1 adet başkan odası, 1 adet sekretarya, 2 adet başkan yardımcısı odası, 1 adet çok amaçlı salon, yemekhane, bekleme, toplantı ve arşiv bölümleri bulunmaktadır. Başkan Büyükakın yaptığı açıklamada, esnaf arkadaşlarımızın ve odalarımızın böyle bir alana ihtiyacı olduğunu ifade etmiştir. Esnafımızın işlerini halledileceği ve hizmet ofislerinin olduğu bu güzel binanın KESOB’a teslim edileceğini beyan etmiştir. KESOB başkanı Durmuş ise hizmete girecek yeni hizmet binası için Büyükakın’a teşekkür etmiş, böylece üyelerimize ve kentimize hizmet edebilmek için güzel bir yere sahip olacaklarını belirtmiştir.

KESOB başkanı Durmuş, esnafın bitik vaziyette olduğunu belirterek özellikle sicil affı istediklerini ifade etmiştir. 5 yıllık sicil afları yerine 2 yıllık sicil aflarının uygulanabileceğini ifade eden Durmuş, bu afların tüm bankalar tarafından kabul edilmesi gerektiğini vurgulamıştır. Durmuş, ayrıca stopaj ödemelerinin de kiracıların omuzlarından alınması gerektiğini beyan etmiştir.

KESOB’a bağlı 52 meslek odası olduğunu ifade eden Durmuş, ancak birliğe bağlı bazı üyelerin aidatlarını yatırmadıklarını ve bu durumun hizmetleri aksattığını belirtmiştir. 52 odanın tümünü Bekirpaşa Bağdat Caddesi’nde katlı otoparkın bulunduğu yere taşıyacaklarını belirten Durmuş, oradan kendilerine 4-5 bin metrekare yer verileceğini ifade etmiştir. Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın’ın bu konuda kendilerine bir söz verdiğini ve sözünü tuttuğunu belirten Durmuş, yeni binanın 49 yıllığına kendilerine verileceğini beyan etmiştir.

Esnaf ve sanatkârların en büyük sıkıntısının ise alışveriş merkezleri olduğunu ifade eden Durmuş, market zincirlerinin eski düzeni yıktığını belirtmiştir. Bu marketlerde araba lastiklerinden telefona kadar hemen her ürünün satıldığının, bu durumun da tüm sektörleri olumsuz etkilediğinin altını çizmiştir. Bu sorunların ancak ahilik ve yardımlaşma kültürü ile bitirilebileceğine inanan Durmuş, eğitim olmadan bu işi başarmanın ise mümkün olmadığı görüşündedir.

Bazı vatandaşların herhangi bir yerde işletme açarken kendilerine danışmadığını, başlarına buyruk hareket ederek hem kendilerine hem de çevresindeki esnafa zarar verdiklerini belirtmiştir. Durmuş’a göre, örneğin bir sokakta kasap varsa orada başka kasap dükkânı açılmaması gerekir. Bu bir ahilik kültürüdür ancak bu düşünceler unutulmuştur. Durmuş, tekrar ahilik düşüncesini canlandırmaya çalıştıklarını belirtmiştir: Örneğin birisi gelecek bize, “Yeşilova’da çorapçı dükkânı açacağım” diyecek. Biz de diyeceğiz ki “Kuruçeşme’de eksik oraya git”. Esnafın iş yeri açmadan önce kendilerine danışmasını rica eden Durmuş, böylece daha sağlıklı ve uzun soluklu işletmelere kavuşacaklarına inandığını söylemiştir.

Ömrü yettiğince esnafa hizmet vereceğini belirten Durmuş’a göre, Kocaeli esnafının belini büken sorunlardan biri de bölgedeki fahiş kiralardır. Çarşıdaki bazı dükkân sahiplerinin 5 bin liralık dükkânları için 50 bin liralık kira talep ettiklerini belirten Durmuş, bu durumun çok büyük bir problem olduğunu ifade etmiştir. KESOB Başkanı Kadir Durmuş, tekrar bir kapanmada ise esnaf ayakta kalamaz söylemiyle esnaftan önlemlerini sıkılaştırmalarını istemiştir. Durmuş, bütün esnaf ve sanatkârlardan pandemi kuralların uymalarını, uymayanları da uyarmalarını rica ederek bu süreci en kısa sürede atlatmayı umduğunu ifade etmiştir.

KESOB’un büyük bir potansiyelinin ve dinamiğinin olduğu tartışmasızdır. Bilindiği gibi Kocaeli Türkiye’nin en önde gelen sanayi ve ticaret şehirlerinden biridir. Kocaeli dâhilinde 52 farklı meslek dalında oda ve bu odalara bağlı işyerleri faaliyet göstermektedir. Bölgede hemen her sektörde büyük ve küçük ölçekli işletmeler bulunmaktadır. KESOB’a bağlı olan bu işletmelerin tüm işleyiş ve düzeni, birliğin sorumluluğunda olup, esnaf ve sanatkârların daha iyi bir ekonomik güce ulaşmasına ve kalıcı olabilmelerine gayret edilmektedir. Çünkü plansız, programsız ve üzerinde düşünülmeden açılan bir işletme uzun ömürlü olamayacağı gibi, hem kendisine hem de çevresindeki esnafa zarar verebilecektir.

Nitekim, KESOB’a danışmadan ve kendi başlarına buyruk bir şekilde açılan bazı işletmelerin maalesef kısa zamanda iflas ederek dükkanlarını kapatmak zorunda kaldıkları görülmektedir. Bu nedenle öncelikle eğitimli bir esnaf ve sanatkâr topluluğu yetiştirilmeye ve ahilik kültürü çerçevesinde odaklanılmaya ihtiyaç vardır. Nerde hangi dükkâna ihtiyaç var, hangi mahallede veya sokakta ne gibi işletmeler açılabilir sorusunun ilk muhatabı KESOB olmalıdır. Yılların birikimi ve sektörel tecrübeyle KESOB kendisine danışan yeni atılımcılara destek vermeli, böylece şehrimizde daha planlı ve düzenli bir ekonomik sistemin gelişmesine katkıda bulunmalıdır.

Günümüzde maalesef bazı gençlerimiz kısa yoldan para kazanmayı, ahlaklı iş yapmaya, donanımlı, eğitimli ve dürüst bireyler olmaya tercih etmektedir. Bu sorun aslında özümüzden kopmamız, bizi biz yapan ahilik geleneğinden uzaklaşmamızdan kaynaklanmaktadır. KESOB’un temel vazifelerinden biri ve belki de en önemlisi de helal 3 liranın, haram 5 liradan daha bereketli ve daha hayırlı olduğunu insanlara anlatabilmektir. Ahilik geleneği, iyilik, doğruluk, dürüstlük, kardeşlik ve yardımseverliğin birleştiği sosyo-ekonomik bir yapıdır. İşletmeler bu değerler etrafında ne kadar bütünleşirse, kalıcı olma ve başarılı olma şansı da o nispette artacaktır. Esnaf ve sanatkârların bir toplumun bel kemiği olduğu düşünüldüğünde, bu değerler etrafında şekillenecek iş hayatının ne muazzam bir yapıya sahip olacağı daha iyi anlaşılacaktır.

Bu noktada TESK ve illerdeki alt teşkilatlarında, ahilikten gelen ilkeler korunmaya çalışılmaktadır. Ülkemizin en dinamik unsurları olan esnaf ve sanatkâr kesiminin toplumun ekonomik, sosyal, siyasal oluşumunda hak ettiği yeri alması hedeflenmektedir. Bunun için de daha çağdaş ve güçlü bir yapıya ulaşılması gerekmektedir. Kocaeli Esnaf ve Sanatkârlar Odası Birliği’ne bu noktada önemli bir görev düşmektedir. Kocaeli, nüfus yoğunluğu ve büyük bir sanayi merkezi olması bakımından önemli bir şehirdir. İstanbul gibi büyük bir kente yakın olması, stratejik ve jeopolitik olarak değerini daha da arttırmaktadır. Böylesine önemli ve Türkiye ekonomisinin başına çeken Kocaeli dâhilinde faaliyet gösteren işletmelerin daha iyi yönetilmesi için KESOB çalışmalarına devam etmektedir. Mustafa Kemal Atatürk bir konuşmasında, “hepiniz milletvekili olabilirsiniz, Bakan olabilirsiniz, hatta Cumhurbaşkanı olabilirsiniz, ancak sanatkâr olamazsınız” ifadesiyle bir toplumda esnaf ve sanatkârlığın ne kadar önemli olduğunu vurgulamak istemiştir. KESOB da Atatürk’ün bu düşünceleri doğrultusunda esnaf ve sanatkâra hak ettikleri değerin verilmesi gerektiğini düşünmektedir. Esnaf ve sanatkârın belini büken, işletmelerin önünü tıkayan ekonomik sorunları ortadan kaldırmak için çalışmalar sürdürülmektedir.

KAYNAKÇA

Cengiz KESKİN

TÜRKİYE ESNAF VE SANATKÂRLARI KONFEDERASYONU

Madde no:1529

Kategoriler