Kandıra’da Tarihi Kale Kalıntıları
Kocaeli ili, Kandıra ilçesi, Teksen köyü, Hisar Tepesi’nde ormanlık alan içerisinde ve memleket haritasında İstanbul-F23-C4 paftası üzerinde yer alır. Orman Genel Müdürlüğü mülkiyetindeki Teksen (Hisar) Kalesi’nin tescil öyküsü, “Teksen Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatif Başkanlığı” ve “Teksen Köyü Muhtarlığı”’ tarafından 2008 yılı Mayıs ayında bir dilekçeyle, kaçak kazılara maruz kalan bu kalenin korunma altına alınması talebinde bulunulmasıyla başlamıştır. Akabinde kale ve çevresini inceleyen uzmanlar, Hisar Tepesi’nde dağınık vaziyette ve çoğu tahrip olmuş durumda çok sayıda mimari parça gözlemlendiğini, bu mimari parçalar arasında kale duvarına ait parçalar, sütun kaideleri, sütun parçaları ve yapı elemanları bulunduğu, ayrıca kalıntıların ortasında yığma taş duvar ve yer yer mermer blokların kullanıldığı bir yapının izlerine rastlandığı ve de alanda çok sayıda kaçak kazı çukuru gözlendiği raporlanmıştır. Teksen köyü, Hisar Tepe Kalesi, Kocaeli Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun Toplantı No:100, 16.09.2009 tarih ve 1064 sayılı kararı ile, 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 6. Maddesinde tanımlanan yerlerden olması sebebiyle tescil edilmiş, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’nun 660 sayılı ilke kararı gereğince de koruma grubu I. Grup olarak belirlenmiştir.
Hisar Tepe Kalesi, Şile’ye 45 km, Teksen köyü ise Ağva’ya 23 km, ve İzmit’e 38 km, uzaklıktadır. İzmit Körfezi’nden Karadeniz kıyılarına kadar tüm iç kesimleri kontrol edebilen bir konuma sahip Hisar Tepe Kalesi’nin, bir Bizans haberleşme kalesi olarak, iç kesimlerdeki Doğu-Batı (Nikomedia-Kalkhedon) ve Güney-Kuzey (Nikomedia-Kandıra-Şile) kara ulaşımının kontrolü için inşa edilmiş olabileceği görüşü yaygındır. Ayrıca bir vadinin sarp yamacına kurulmuş Bizans Dönemi savunma (korunma) kalesi olduğunu belirten kaynaklar yanında, bir mabet harabesi olduğunu ifade eden kaynaklar da mevcuttur. Hisar Tepe Kalesi’ne ilişkin en kesin bilgilerin ancak bölgede yapılacak bilimsel kazılar sonucu edinilebileceği muhakkaktır.
KAYNAKÇA
F.Yavuz Ulugün, Bizans, Selçuklu ve Haçlılar Dönemi Bithynia, Kocaeli ve Çevresi Tarihi III, KYÖD Tarih Yayınları No:6, Kocaeli, Mayıs 2010, s.162; F. Yavuz Ulugün, Muhittin Bakan, Taner Aksoy, Kocaeli ve Çevresi Tarihi II Roma Dönemi Bithynia, İzmit, 2006, s.197; Nazire Kasar, Şile İlçesi’nin Turizm Potansiyelinin İncelenmesi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 1987, s.56; Rıfat Yüce, Kocaeli Tarih ve Rehberi, haz: Atilla Oral, I. Baskı Demkar Yayınevi, İstanbul, 2007, s.28; Taner Aksoy, Kocaeli Kültür Envanteri, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Daire Başkanlığı Yayınları, Kocaeli 2011, s.481; Kandıra Belediyesi Stratejik Planı 2015 – 2019, s. 13, 22; Kocaeli Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Arşivi, Dosya No:41.03.138, PDF No: 756, s.10, 11, 17, 32; https://kulturportali. gov.tr/turkiye/kocaeli/kulturenvanteri/teksen-hisar-kalesi
Serkan GEDÜK