Bakanlık Kocaeli İl Birimi

Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı olarak hizmet veren il müdürlüğü tarım, orman ve bunun yanında hayvancılıkla alakalı tüm işlem, araştırma ve takip işlerini yapmakla, üretilen gıdaya dair tüm kontrol ve düzenlemeleri il düzeyinde gerçekleştirmekle görevli devlet kurumudur. İl müdürlüğü, bakanlıktan kanun ile aldığı en önemli ve ilk görevi, bitkisel, hayvansal ve su ürünleri üretimlerinin gelişimini sağlamak ve teşvikle girişiminden, halka arzına kadarki süreçte kontrol ve desteğini sağlamaktır. Bunun dışında İl müdürlüğünün görevleri, il ve ilçenin kalkınması, çiftçilerin gelir ve hayat seviyelerinin yükselmesi, program ve projeleri uygulaması, çiftçinin eğitilmesi, toprak ve ürün analizi, istatistik, denetim vb. tüm veri ve bilgilerin toplanarak ihtiyaçların bir üst makama yani bakanlığa bildirilmesidir.

Kocaeli’nin fazla yükseltili olmayan ve geniş yaylalara sahip alanlarıyla tarım ve hayvancılık alanında; hem Karadeniz hem de Marmara’daki kıyılarıyla su ürünleri alanında fazlaca imkanı olduğu ortadadır. Ancak Kocaeli bunca imkana rağmen Türkiye ekonomisindeki yerini sanayisiyle üst sıralarda tutmakta ve önem arz etmektedir. Bu yoğun sanayi üretimi Kocaeli’nin birçok verimli toprağında fabrika gibi unsurların bulunmasına sebep olmaktadır fakat bu sanayi sayesinde Türkiye’nin yüzölçümü en küçük illerinden biri olan Kocaeli aynı zamanda hem Türk ekonomisine en çok katkı yapan hem de nüfus yoğunluğu en yüksek olan illerden biri konumundadır. Bu yapısıyla nadide şehirlerden biri olan Kocaeli tarım alanında da potansiyelinin altında olsa da oldukça fazla meyve ve sebze üretimine ve büyük ve küçükbaş hayvancılığa ev sahipliği yapmakta ve hem il hem de ülke ekonomisine önemli miktarda katkı sağlamaktadır.

Kocaeli ili yüz ölçümü itibariyle 342 bin hektarlık bir alana sahiptir. Tarım alanı olarak belirlenen yüzölçümünün yüzde 50’sine yakın olan yaklaşık 150 bin hektarlık alanın, 72 bin hektarında ekim yapılmakta ve bu da toplam tarım alanının yaklaşık yüzde 50’sine ve toplam yüz ölçümünün yüzde 20’sinden fazlasına tekabül etmektedir. İstanbul’un sebze meyve ihtiyacını karşılamada önemli bir konuma sahip olan Kocaeli, bu özelliğini Bizans İmparatorluğu döneminden beridir sürdürmektedir. Osmanlı kayıtlarında da başta Gebze ve İzmit olmak üzere Kocaeli’nin, İstanbul için önemli bir gıda ve orman ürünleri kaynağı olduğundan bahsedilmekte ve özellikle ahşap mimarinin hakim olduğu dönemde ev inşasında ihtiyaç olan ahşap ürünlerinin neredeyse tamamının bu bölgeden sağlandığı görülmektedir. Kocaeli tarım alanlarında üretilen ürün miktarının 2018 verilerine göre yaklaşık 600 bin ton olduğu belirtilmiştir. Tarihten bugüne olduğu gibi ekili tarım alanlarının büyük çoğunluğunu buğday, arpa, yulaf, mısır tarlaları ve yaklaşık 19 bin hektarlık ekim alanıyla yem bitkileri tarlaları oluşturmaktadır. Kocaeli il müdürlüğünün son zamanlarda fazlaca teşvik ve önem verdiği yem bitkileri yetiştiriciliği alanı Kocaeli bölgesinde hızla gelişmiş ve her geçen gün gelişmeye devam etmektedir. Toplam üretimde İzmit, Gebze, Kandıra ve Derince başı çekmekte ve toplam üretimin yaklaşık yüzde 80 buralarda gerçekleştirilmektedir.

Hayvancılık sektörü ise azımsanmayacak bir büyüklüğe sahiptir. Küçük ve büyükbaş hayvancılıkta nispeten küçük bir konuma sahip olsa da Kocaeli, tavuk yetiştiriciliği ve beyaz et üreticiliğinde yıllık 100 bin ton ile Türkiye’nin ihtiyacının yüzde 10’unu karşılayan bir hacme sahiptir. 2020 verilerine göre Türkiye’de bulunan büyükbaş hayvanların yüzde 0,65’i (121.809 baş) ve küçükbaş hayvanların yüzde 0,21’i (116.557 baş) Kocaeli’de bulunmaktadır. Kocaeli’nin çok büyük bir sanayi şehri olması bu rakamların düşüklüğündeki direkt etkendir ancak tavuk çiftliği sayısında ve üretiminde ilk sıraları çekmektedir. Bunların dışında Kocaeli yumurta üretimi bakımından da önde gelen illerden biridir. Valiliğin verilerine göre yılda 54 bin tonun üzerinde süt, 310 milyon adet (ayrıca 50 milyon adet damızlık ve 43 milyon adet broiler) yumurta, 1.100 tona yakın bal ve faal olan 15 tesiste 245 ton deniz ürünü üretilmektedir. Bunun yanı sıra at çiftlikleri ve at yetiştiriciliği de sektörler arasındadır. Geniş sanayi hacmine ve daha da büyütülebilir bir alana sahip olmasına rağmen hem Kocaeli Büyükşehir Belediyesi hem de Tarım ve Orman İl Müdürlüğü, tarım ve hayvancılığın gelişmesini sağlamak amacıyla birçok teşviki hayata geçirmekte, geçirmeye devam etmekte ve her geçen gün bu teşvikleri arttırmaktadır. 2020 yılı itibariyle bakanlığın açıkladığı ve belediye ile il müdürlüğünün üstüne eklediği destekler, toplanan bilgiler ile eğitim, bilgi ve danışmanlık hizmeti, veteriner hekimlik hizmetleri, yüzde 50 hibeli sera kurulumu, afetten zarar gören çiftçilere destek, afetten zarar gören çiftçilere destek, yem bitkisi tohumu destekleme, ruşet kovan destekleme, permakültür ve organik tarımı geliştirme, tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliği gibi maddi ve manevi birçok desteği içermektedir. Bir kısmı yeni proje olan bu destekler şimdiden meyvelerini vermeye ve Kocaeli’nin tarım ekonomisindeki yerini güçlendirmeye başlamıştır. Yeni üreticilerin, hem il müdürlüğü hem belediye hem de KOSGEB tarafından desteklenmesine ve yeni tarım alanlarının açılmasına teşvikler de sürdürülmektedir. Tarım ve hayvancılıkta yeni üreticilerin ortaya çıkması adına kadın ve gençler öncelikli hibe destekleri de bu teşvikler arasındadır. Kocaeli il müdürlüğü yayınladığı Kocaeli Tarımsal Yatırım Rehberi’nde, önceliği ve büyük payı yeni yatırım ve girişimcilere, yenileme ve modernizasyona ayırdığını göstermiştir. Kocaeli’nin tarımsal alanındaki hacmi büyütmenin esas olduğu, yüzde 50’si hibe olmak üzere verilen 3 milyon liraya varan teşvikle görülebilmektedir. Bu noktada da önceliğin tıp alanında kullanılan aromatik bitkilerin yetiştirilmesine ve tüm gıda ürünlerinin işlenmesine yönelik faaliyetlere verildiği anlaşılmaktadır. Arıcılık ve ipekböcekçiliği alanları ise Kocaeli’nin ilerleyen yıllarda söz sahibi olmasını istediği ve bu konuda atılım yapmayı hedeflediği alanlar olarak göze çarpmaktadır.

KAYNAKÇA

10 Temmuz 2018 Tarihli ve 30474 Sayılı Resmî Gazete, Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Kararname Numarası: 1, On dördüncü Bölüm, Tarım ve Orman Bakanlığı Görev, Madde 410; Ş. Azbay, (14.04.2020), “Kocaeli Tarım ve Hayvancılıkta Hız Kesmiyor”, Anadolu Ajansı, 03.10.2021. https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/kocaeli-tarim-ve-hayvancilikta-hiz-kesmiyor/1804101#:~:text=Kocaeli%20133%20bin%20 b%C3%BCy%C3%BCkba%C5%9F%20ve,y%C3%BCzde%2010’unu%20Kocaeli%20kar%C5%9F%C4%B1l%C4%B1yor; A. Çakar, (14.08.2020), “Kocaeli’nde Hayvancılık İstatistikleri”, Demokrat Kocaeli gazetesi, 03.10.2021, https://demokratkocaeli.com/ haber/57811/kocaelinde-hayvancilik-istatistikleri.html; İzmit Ziraat Odası, Kocaeli’de Tarım, http://izmitziraatodasi.com/tarim. html; Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, K.B.B Faaliyet Raporu, (2020). https://www.kocaeli.bel.tr/webfiles/userfiles/files/faaliyetaporlari/2020%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Faaliyet%20Rapor.pdf.pdf; Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, Proje Haberleri, Tarım ve hayvancılıkta 2020 yılı farkı, https://www.kocaeli.bel.tr/tr/main/news/proje-haberleri/6/tarim-ve-hayvancilikta-2020-yili-farki/37761; Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, Tarımsal Hizmetler Şube Müdürlüğü, Tarım ve Hayvancılıkta 2020 Yılı Farkı (Detaylı), https://www.kocaeli.bel. tr/tr/main/birimler/tarimsal-hizmetler-sube-mudurlugu/62/37761;T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Kocaeli Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü, Kocaeli İşgücü Piyasası Araştırması Sonuç Raporu, https://media.iskur. gov.tr/14706/kocaeli.pdf; T.C. Kocaeli Valiliği, Kocaeli’nde Tarım ve Hayvancılık, vancilik; T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Kocaeli İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, https://kocaeli.tarimorman.gov.tr/; T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Kocaeli İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Kocaeli Tarım İstatistikleri 2018, https://kocaeli.tarimorman.gov.tr/ Lists/KutuMenu/Attachments/2/Kocaeli%20Tar%C4%B1m%20 %C4%B0statisti%C4%9Fi.pdf; T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Tarımsal Yatırımcı Danışma Ofisi, Kocaeli Tarımsal Yatırım Rehberi 2021, https://www.tarimorman. gov.tr/SGB/TARYAT/Belgeler/il_yatirim_rehberleri/kocaeli.pdf

Muhammed Bilal ÇELİK