TANJU CILIZOĞLU

Madde no:1471

Gazeteci, Yazar

Gazeteci ve yazar olan Tanju Cılızoğlu, 1936 yılında Sivas’ta dünyaya gelmiştir. Babasının mesleği Orman Mühendisliği olan Cılızoğlu’nun çocukluğu İstanbul’un Fatih ilçesinde geçmiştir. Lise öğrenimine ilk olarak Haydarpaşa Lisesi’nde başlamış sonrasında Vefa Lisesi’ne gitmiş ve bu liseden mezun olmuştur. Lisedeyken edebiyat öğretmeninin vermiş olduğu kompozisyon ödevini başarıyla yapmıştır ama ödevi kontrol eden öğretmeni Cılızoğlu’nun kompozisyonunu bir lise öğrencisinin yazabileceği seviyeden daha yüksekte bulmuş ve bu kompozisyonu Cılızoğlu’nun yazdığına inanmamıştır. Bunun üzerine Cılızoğlu öğretmenine “Bana bir konu verin gözünüzün önünde yazayım” demiş ve bir ders saati boyunca başka bir kompozisyon yazmıştır. En nihayetinde başarılı bir kompozisyon yazmış ve öğretmeni Cılızoğlu’nun yazarlık yeteneğini keşfetmiştir. Lise öğrenimi devam ederken “Sevda Tepesi” isimli bir hikâye yazmış ve okul gazetesi çıkarmıştır. Profesyonel olarak gazeteciliğe 1956 yılında başlamıştır. Sırasıyla Vatan, Şehir, Hergün ve Yeni İstanbul gibi gazetelerde çalışmıştır. Cılızoğlu’nun ilk yazıları ise Onüç dergisinde (Şubat 1954’te İstanbul’da aylık olarak yayımlanan edebiyat, fikir, sanat dergisi. Toplam 24 sayısı bulunana dergi, 1956 yılında kapatılmıştır) yer almıştır. Bu dergide yayınlanan yazılarının içerikleri çoğunlukla siyasi olmuştur. Ayrıca Tiyatro 70, Edebiyat 81 ve Bizim Sanat adlı dergileri de yayın hayatına sokmuştur. Uzun soluklu işlere imza atan Cılızoğlu, Türk Haber Ajansı, Ekspres, Pazar Postası, Tercüman, Tanin, Yeni Tanin, Güneş ve Akşam gibi gazetelerde de görev almıştır. Görev aldığı bu gazetelerde muhabirlik, yazarlık ve yazı işleri müdürlüğü gibi çeşitli görevleri üstlenmiştir. 12 Mart muhtırasıyla (Türkiye Cumhuriyeti tarihinde emir-komuta zinciri içerisinde yapılmış ilk askerî müdahaledir. 12 Mart süreci ile Türkiye’de artmakta olan ve ordu içerisinde de tesiri olan sol-sosyalist hareketler ve cuntalar hedef alınmıştır) beraber Cılızoğlu, Türkiye İşçi Partili olması ve Komünizmi övdüğü gerekçeleri öne sürülerek 30 gün hapiste tutulmuştur. Yaşamış olduğu bu dönemi, Balyoz isimli kitabında anlatmaktadır. Eserlerinde toplumcu gerçekçi bir tavır takınmış, halka bilgi verme ve aydınlatma amacı gütmüştür. 1994 yılında Kocaeli’ne yerleşen Cılızoğlu, bir süre Tüpraş’ta basın danışmanlığı yapmış, Özgür Kocaeli gibi yerel gazetelerde yazılar yazmış ve 2004 yılında kendisine ait olan Değişim 41 gazetesini çıkartmaya başlamıştır. Başarılı gazetecilik ve yazarlık kariyeriyle, 2007 yılında Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Burhan Felek Basın Hizmet Ödülü ve 2020 yılında Yeni Tiyatro Dergisi tarafından “Onur Ödülü”ne layık görülmüştür. Birçok dergi ve gazetede yazan Cılızoğlu çok sayıda kitabın editörlüğünü yaptığı gibi hayatına birçok eser de sığdırmıştır. Cılızoğlu’nun basılan bazı kitaplar ise şu şekildedir: Hoşt Amerika (1968), Memleketimden Hikâyeler (1972), Balyoz (1974), Ahmet’in Gemileri (1978), Zincirbozan’dan Bugüne Demokrasi Mücadelesinde/Demirel (1988), Anılarım/İhsan Sabri Çağlayangil (1990), Çağlayangil’in Anıları-Kader Bizi Una Değil Üne İtti (2007), Güzel Yaşadım (2016), Kamil Kırıkoğlu İnönü ve Ecevit’i Anlatıyor (2017) ve 12 Mart’ın Balyoz’u (2020). Cılızoğlu’nun deneyimlerini aktardığı ve İsmet İnönü’den Adanan Menderes’e, Doğu Perinçek’ten Yılmaz Güney’e kadar Türkiye’nin yakın tarihinin önemli isimleri ile anılarını ve izlenimlerini kaleme aldığı Güzel Yaşadım kitabının ön sözünde gençlere şu şekilde seslenmektedir, “Gelecek kuşaklar dünü öğrenmek isterlerse, onlara kaynak bırakıyorum. Anılarımı kendimi önemsediğim için değil, bilginin, doğru sentezin sosyolojik olaylarda ayrıntılarda gizli olduğuna inandığım için bu kitap çıktı. Umarım benim kuşaklarımdan yararlananlar da çıkar”. Hayatı boyunca toplamda 4 kez evlenmiş ve 3 kız çocuğu sahibi olmuştur. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti üyesi ve Sürekli Basın Kartı sahibi olan Cılızoğlu, 86 yaşında Ankara’da tedavi gördüğü hastanede, 23 Ocak 2021 tarihinde vefat etmiştir. Vasiyeti üzerine cenazesi, Nevşehir’de Hacıbektaş Çilehane Mezarlığı’na defnedilmiştir.

KAYNAKÇA

https://tr.wikipedia.org/wiki/12_Mart_Muht%C4%B1ras%C4%B1, Erişim Tarihi 6 Eylül 2021; https://tha.com.tr/hakkimizda/, Erişim Tarihi 6 Eylül 2021; 12 Mart’ın “Balyoz”u Tanju Cılızoğlu, Tarihçi Kitabevi Yayınları, İstanbul 1974; https://www.eskieserler.com/Eski/Eserler/Dergi/193/Onuc-Dergisi.asp, Erişim Tarihi 6 Eylül 2021; https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/ yalcin-bayer/yerli-asi-cigir-acacak-41724270, Erişim Tarihi 6 Eylül 2021; https://www.hurriyet.com.tr/gundem/babiali-nin-cinarlari-odul-aldi-7630801, Erişim Tarihi 6 Eylül, 2021; http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/cilizoglu-tanju, Erişim Tarihi 6 Eylül 2021; https://www.ozgurkocaeli.com.tr/haber/6309477/duayen-gazeteci-tanju-cilizoglu-hayatini-kaybetti, Erişim Tarihi 6 Eylül 2021; https://www.gazeteduvar.com.tr/kultur-sanat/2020/09/07/yeni-tiyatro-dergisi-8-emek-ve-basari-odullerinin-sahipleri-belli-oldu, Erişim Tarihi 6 Eylül 2021; https://www. youtube.com/watch?v=9QnSaMeRwbI&t=1428s, Erişim Tarihi 6 Eylül 2021; https://www.timeturk.com/tanju-cilizoglu-kimdir/biyografi-1671812, Erişim Tarihi 6 Eylül 2021.

Aybike ÖZEL