Avukat, Eski Kocaeli Baro Başkanı, Sesim Dergisi ve Türkyolu Bizimşehir Gazetesi Yazar ve Sorumlu Müdürü

Tacettin Değer, Doksanüç Harbi’nden sonra Borçka’dan göç edip İzmit Sancağı, Hamidiye köyüne yerleşen, tütüncülükle geçinen Gaşaloğulları ailesindendir.

Gölcük ilçesine bağlı Hamidiye köyünde 1934 yılında doğdu. Tenzile (Zikriye) Hanım ve Mehmet Değer’in oğludur. Asuman adında ablası ve kendisinden altı yaş küçük Hüseyin diye bir kardeşi vardır. Ailesi, çocukların eğitimi için İzmit’e taşınma kararı alıp İnönü Caddesi Baç mevkiinde ev kiraladıklarında dokuz yaşındaydı.

Babası Mehmet Bey, 1944-46 yılları arasında Demiryolu’ndaki İstasyon Oteli’nin işletmesini aldı. Otel karşısında Dr. Osman ve Avukat Orhan Düzgün kardeşlerin evini kiraladılar. Annesi Terzi Tenzile Hanım’ın dikiş makinesinde yaptığı nakışlar ve beyaz işler İzmitli genç kızların çeyiz sandıklarını doldurdu. Teyzesi de eşi ölünce oğlu ile birlikte aynı evde yaşadı. Tacettin Değer, köyde iki yıl okudu. İlk öğretmeni Kâmil Bey’dir. Onun öğrettiği dört işlem ve okur yazarlıkla İzmit Ulugazi İlkokulu üçüncü sınıfta, Azize Olcay Öğretmen’in öğrencileri arasında daha ilk günden öne geçti. İzmit Ortaokulu’nda da başarılı oldu. İstanbul’da oturan ablası Asuman Tütüncü’nün yanında Vefa Lisesi’ni okudu, İstanbul Hukuk Fakültesi’nden mezun olduktan sonra avukatlık stajını da İstanbul’da yaptı.

Kardeşi Hüseyin ise ortaokuldan sonra okumadı. İzmit’te çok iyi bir terzi yanında meslek öğrendi. Türklerin Avrupa’ya çalışmak üzere gittikleri sırada o da 1965 yılında Paris’e gitti. Dior Modaevi’nin başmakastarı oldu. Avrupa yüksek sosyetesinin terzisi olarak ün kazandı. Elli yıl sonra Türkiye’ye döndü.

Kayseri’de tam iki yıl süren askerlikten sonra Kocaeli Barosu’na kaydolan Tacettin Değer, Dar Sokak ile Fethiye Caddesi köşesinde Gökseller Pasajı üstünde bürosunu açarak İzmit’te avukatlık yapmaya başladı. 1976 yılında bina yenilenip daire olarak satışa çıkınca aynı konumdaki büronun sahibi oldu. Kocaeli Barosu avukatlarından Başar Değer, baba mesleğini aynı büroda devam ettirmektedir.

Tacettin Değer, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi mezunu Cavide Engin Tosyalıoğlu ile 03.08.1971’de evlendi. Çocuklarının en büyüğü Avukat Başar Değer, 1974 doğumlu ikiz kızları kimya mühendisi Zeynep ve iktisatçı Zeycan’dır.

Avukat Tacettin Değer, 1969 ile 1971 yılları arasında Sesim Dergisi’nin sorumlu müdürlüğünü yaptı.

Sonraki yıllarda derginin yazı kurulunda yer aldı. 1971’de Türkyolu-Bizimşehir gazetesinin sorumlu müdürü oldu. 1975 yılında Genel Yayın Müdürü Cevdet Yakup Baykal ile yazı ailesinden Cevat Çetin ve Mete Baturer’in yeni kurulan Kocaeli gazetesine geçmeleri üzerine Türkyolu-Bizimşehir gazetesine verdiği desteği arttırdı. Sonuna kadar ayrılmadı. Sorumlu müdürlük ve “Olayların Ardından” adını verdiği köşe yazıları nedeniyle çok kez yargı önüne çıkarıldı. Kendisi avukat olduğu hâlde kalabalık avukat grupları tarafından savunuldu. Gazete ve dergideki görev ve yazıları için herhangi bir maddi karşılık almadı. Son yıllarında Özgür Kocaeli gazetesinde haftalık yazılarını sürdürmekteydi.

Kocaeli Baro seçimlerini kazanarak 1980-1983 döneminde başkanlık yaptı. 19 Aralık 1980 tarihli gazetelerde Türkyolu Bizimşehir gazetesi Sorumlu Müdürü Avukat Tacettin Değer’e, “İki Ata” başlıklı yazısından dolayı açılan davanın ilk duruşmasının yapıldığı ve kendisinin Kocaeli Barosu’na kayıtlı dokuz avukat tarafından savunulduğu haberi yer aldı.

1982 yılı Eylül ayı başında yeni adli yıla girerken basına verdiği yazılı demeçte “Kuvvet dengesinin yargı aleyhine bozulması ve yargıç teminatının kuşkulu hâle getirilmesi ileride onarılmaz durumlar yaratacaktır.” diyerek hazırlanan yeni anayasa taslağı ile ilgili endişelerini açıkça dile getirdi. 1982 Anayasası karşıtlarındandı. “Düşünce suçu” nedeniyle insanların cezalandırılmasına mutlak son verilmesi, cezalandırılanlara da “Af Yasası” çıkarılmasını demeç ve yazıları ile dile getirdi. Baro başkanlığı döneminde, özellikle deniz kirliliği ile mücadele edenlerin yanında oldu.

Politika ile yakından ilgilendi. 1977 seçimlerinde Kocaeli milletvekili adayı, 1994 yerel seçimlerinde İzmit belediye başkan adayı oldu. Hukuk, basın ve siyasi çevrelerde güvenilir kişiliği ile tanındı. Şairdi. Arapça, Farsça, Gürcüce de kitap okur, tartışmayı severdi. Kocaeli Dokümantasyon Merkezi’nin kent hafızasına katkı veren bir üyesiydi. İlgi ile okunan bir köşe yazarıydı.

KAYNAKÇA

10.01.2012’de Tacettin Değer ile yapılan söyleşi kaydı; Kocaeli gazetesi, 07.02.1976, 19.09.1976, 19.12.1980, 04.07.1981, 08.05.1983,24.01.1984; Sesim Dergisi, 05.06.1969, 20.08.1969; Türkyolu Bizimşehir, 13.03.1971, 15.06.1977, künye.

Müzeyyen ÜNAL