Amiral, Siyasetçi, Kocaeli Milletvekili
1880 yılında Tirebolu’da Hamam Mahallesi’nde doğdu. Babası tüccar Rizelioğlu Mehmed Efendi, annesi Küçükömeroğlu ailesinden Ali Molla Kaptan’ın kızı Azize Hanım’dır. İlk ve orta öğrenimi Tirebolu’da tamamladıktan sonra 1895 yılında Bahriye Mektebi İdâdîsine başladı. 1901’de teğmen rütbesi ile Deniz Kuvvetlerine katıldı. 1911’de dört subaydan oluşan bir grup ile denizaltıcılık konusunda Fransa, Almanya, İtalya ve Avusturya’da incelemeler yaptı. Birinci Dünya Savaşı sırasında altı güverte ve makine subayı ile birlikte denizaltıcılık kursu görmek üzere Almanya’ya Kiel Tersanesi’ne gönderildi.
Türkiye Cumhuriyeti Bahriyesindeki ilk görevi Subay Kursları Müdür Yardımcılığı oldu. 2 Mayıs 1925’te yarbaylığa terfi etti. 1928’de kurulan Denizaltı Gemileri Komutanlığının ilk komutanı oldu. 1930’da Yavuz dışında, donanmanın diğer gemileri emrine verildi, aynı yıl albaylığa terfi etti. 1931’de su üstü gemilerinden oluşan Harp Filosu Komutanlığına vekâleten atandı. 1935’te tuğamiralliğe terfi etti ve Atatürk tarafından kendisine “Okan” soyadı verildi. Atatürk’ün isteği ile “Şükrü” olan asıl adı “Şükür” olarak değiştirildi. 30 Eylül 1935’te yeniden teşkil edilen Donanma Komutanlığına getirildi. 30 Ağustos 1936’da tümamiral ve 30 Ağustos 1939’da koramiral oldu. Bu arada donanmanın 16 Kasım-4 Aralık 1936 tarihlerinde Malta ve Yunanistan ziyaretini gerçekleştirdi. İngiltere Kralı VI. George’un 12 Mayıs 1937’de yapılan taç giyme töreninde Türk Deniz Kuvvetlerini temsil etti. 10 yıl aralıksız donanma komutanlığı yaptı. Donanma komutanı iken yaş haddinden emekliye ayrıldı (14 Temmuz 1945).
Kocaeli milletvekili Salah Yargı’nın vefatı nedeniyle TBMM VII. dönem ara seçiminde CHP’den Kocaeli milletvekili seçildi ve 14 Aralık 1945’te Meclise katıldı.
VIII. dönemde de (5 Ağustos 1946-24 Mart 1950) tekrar seçilerek TBMM’de CHP saflarında yer aldı.
TBMM’ndeki çalışmalarında denizler, limanlar ve Donanma Komutanlığı konularında söz alarak düşüncelerini paylaştı. 25 Şubat 1945 tarihinde Meclis Genel kurulunda 1946 yılı Bayındırlık Bakanlığı bütçesi münasebetiyle yaptığı konuşmada, Karadeniz’de taşımacılığın zorluğundan, Ereğli ve Zonguldak limanlarının öneminden bahsetti. VIII. Dönem TBMM’nde 25 Aralık 1946 tarihinde Meclis Genel Kurulunda Bayındırlık Bakanlığı 1947 Yılı Bütçesi münasebetiyle yaptığı konuşmada, limanlar ve donanma için daha çok bütçe ayrılması gerektiği üzerinde durdu. 6 Aralık 1948’de yine TBMM Genel Kurulunda Devlet Limanları İşletme Genel Müdürlüğü 1947 Yılı Kesin Hesabı hakkındaki kanun münasebetiyle yaptığı konuşmada, Kefken Limanının inşası için bütçede gerekli olan iki buçuk milyon liranın ayrılması konusunda izahat verdi. Kefken Limanının İstanbul ve Zonguldak arasında sığınılabilecek bir liman olduğunu, İstanbul’un yakacak ihtiyacının bu bölgeden karşılandığını söyledi ve bölgede yapılması gereken işlerin teferruatını anlattı. Kocaeli Milletvekili ve Bayındırlık Bakanı Nihat Erim de Kefken Adası çevresinde yapılması istenen değişiklikleri destekledi. Ancak İkinci Dünya Savaşı’ndan sonraki yıllarda ülke ekonomisinin çok zor durumda olmasından dolayı Kefken Limanı projesi destek bulamadı.
TBMM’deki görevi 14 Mayıs 1950’ye kadar sürdü.
Parlamento görevi sona erince hayatına İstanbul’da devam etti. 18 Şubat 1957’de İstanbul Erenköy’deki evinde geçirdiği bir kalp krizi sonucu vefat etti ve cenazesi askerî törenle Sahrayı Cedit Kabristanına defnedildi. İsmi “Amiral Şükrü Okan Caddesi” olarak Tirebolu Belediyesi tarafından sahildeki bir caddeye, Kocaeli Gölcük’te bir parka, Deniz Nakliyat Anonim Ortaklığı’nca bir şilebe verildi.
Şükür Okan, evli ve bir çocuk babasıydı, Almanca ve İngilizce biliyordu.
KAYNAKÇA
https://www.giresun28haber.com/amiral-sukru-okan-aniliyor.html; https://www.tireboluhaber.net/biyografi/amiral-sukru-okan/; https://www5.tbmm.gov.tr; https://www.tbmm.gov.tr/TBMM_Album/ Cilt1; http://gazetearsivi.milliyet.com.tr
Bülent CIRIK