SIRRI ERİNÇ

Madde no:1396

Akademisyen

Prof. Dr. Sırrı Erinç, 24 Ocak 1918 tarihinde İzmit, Kocaeli’de dünyaya gelmiştir. Babası İzmit Ağır Ceza reisliği yapmıştır. Babasının görevi nedeniyle Aydın’a taşınmalarından dolayı ilkokula orada başlamış ve İstanbul’da ilkokul eğitimini tamamlamıştır. İstanbul Erkek Lisesi’ni 1936 senesinde birinci olarak bitirmiştir. Jeolojiye olan ilgisi neticesinde İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü’ne giren Erinç, aynı anda Yüksek Öğretmen Okulu’na da kaydolmuştur. Yüksek Öğretmen Okulu’nda tarih derslerine girmek ile sorumlu olmasına rağmen bakanlığın izniyle jeoloji derslerine girmiştir. İstanbul Üniversitesi’ni 1940 senesinde tamamlayan Erinç, aynı üniversitede asistan olarak göreve başlamıştır. Türkiye’de fiziki ve modern coğrafya düşüncesinin yerleşmesini sağlayan önemli coğrafyacılardan biri olan Ord. Prof. İbrahim Hakkı Akyol danışmanlığında doktorasını tamamlamış, 1948 yılında doçentlik unvanını almıştır. Fen Fakültesi Mecmuası, The Geographical Review, Annals of the Association of American Geographers gibi dergilerde yazıları yayınlanan Erinç, doktora konusuna dair bir yazıyı o dönemin en önemli jeoloji dergilerinden biri sayılan Geologischen Rundschau’da yayınlamıştır. 1951-1952 tarihleri arasında yurtdışında araştırmalarda bulunmuştur. Berkeley üniversitesinde iklim üzerine, Lousiana Üniversitesinde alüvyal jeomorfoloji üstüne araştırmalar yapmıştır. Batı Anadolu’daki grabenlerin gelişim tarihini belgelemiş olan Erinç, Kuzey Anadolu Fayı’nın yaşının da Miyosen’in (jeolojik bir devir) bir kısım döneminden genç olması gerektiğini işaret ederek ilk defa bu önemli yapıya yaş vermiştir. 1957 yılında profesör unvanına yükselerek ve Fiziki Coğrafya kürsüsünün başına geçmiştir. 1958 yılında araştırmaları için Avrupa’ya gitmiş, Polonya ve Yeni Zelanda’daki toplantılara katılmıştır. Türkiye Jeomorfolojisine “Periglasyal Topoğrafya” “Alüvyal Jeomorfoloji”, “Klimatik Jeomorfoloji” gibi kavramları sokmuştur. Bu anlamda belirtilen konuları hem derslerinde hem de konferanslarında dile getirmiş ve Türkiye’deki uygulamalarını yürütmüştür. Prof. Dr. Sırrı Erinç, Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü müdürü olarak 11 Mart 1985 senesinde yaşı nedeniyle emekliye ayrılmıştır. 1995 yılında TÜBA şeref üyeliğine seçilmiştir. İngilizce, Fransızca, Rusça ve Almanca dillerini bilmekteydi. 1997 yılında INQUA (International Quaternary Association) Türkiye Kuaternerine katkı ödülünü almıştır. 1998 yılında ise TÜBİTAK Hizmet Ödülüne layık görülen başarılı bilim insanı, 7 Şubat 2002 tarihinde hayata gözlerini yummuştur. Eserleri arasında Doğu Anadolu Coğrafyası (1953), Tatbikî Klimatoloji ve Türkiye’nin İklim Şartları (1957), Türkiye Atlası (A. Tanoğlu ve E. Tümertekin ile) (1961), Klimatoloji ve Metodları (1962), Yağış müessiriyeti Üzerine Bir Deneme ve Yeni Bir İndis (1964), 12 Mayıs 1971 Burdur Depremi (1971), Elli Yılda Coğrafya (1973), Some Documents Concerning the Geography of Turkey (S. Öngör ile) (1965), Yağış Müessiriyeti Üzerine Bir Deneme ve Yeni Bir İndis (1965), Gediz Depremi, Tatbiki Jeomorfolojik Etüd (T. Bilgin, M. Bener, K. Ata Sungur, S. Erer ve K. Göçmen ile) (1970), 12 Mayıs 1971 Burdur Depremi Tatbiki Jeomorfolojik Etüd (M. Bener, S. Erer ve K. Göçmen ile) (1971), Ülkeler Coğrafyası: Ülkeler, İnsanlar ve Problemleri (S. Öngör ile) (1976), İstanbul Boğazı ve Çevresi (1977), Vejetasyon Coğrafyası (1977), Ortam Ekolojisi ve Degradasyonel Ekosistem Değişiklikleri (1984), Klimatoloji ve Metodları (1996) bulunmaktadır. Bunun yanında jeoloji ve coğrafya eğitimine de önem veren Erinç, okullarda okutulması adına eserler yayınlamıştır. Bunlardan bazıları Türkiye Coğrafyası III (1948), Genel Coğrafya Lise I (S. Öngör ile) (1950), Türkiye Coğrafyası Lise III (S. Öngör ile) (1951), Ülkeler Coğrafyası Lise II (S. Öngör ile) (1953), Coğrafya Orta II (S. Öngör ile) (1953), Atlaslı Coğrafya İlkokul 4 (S. Öngör ile) (1960), Atlaslı Coğrafya İlkokul 5 (S. Öngör ile) (1960) kitaplarıdır.

KAYNAKÇA

https://www.biyografya.com/biyografi/13182, Erişim Tarihi 29 Ağustos, 2021 (Görsel); Ajun Kurter, “Sırrı Erinç’in Öyküsü”, İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri Coğrafya Enstitüsü Bülten, Cilt 2, Sayı 2, 1985, 3-10, s. 3; 4; 5; 6; 9; Gökhan Tok, “Bir Bilim Adamının Coğrafyası: Sırrı Erinç”, Bilim ve Teknik, 70-78; Ali Yiğit & Harun Tunçel, 100. Yılında Türkiye’de Coğrafyacılar: Türkiye Coğrafya Biyografileri (1915-2015), Türk Coğrafya Kurumu Yayınları, Bilecik, 2017, 105s. 105.

Özge ASLANMİRZA