SEKA Yardım Kuruluşu

1936 yılında açılan İzmit Kâğıt Fabrikası Kocaeli’ne ekonomik anlamda kalkınma sağlamasının yanı sıra sosyo-kültürel faaliyetleriyle de katkı sağlamıştır. Bunun en büyük örneği SEKA Çocuk Dostları Derneği’dir. SEKA Çocuk Dostları Derneği, 1 Temmuz 1961 yılında SEKA Kâğıt Fabrikası Genel Müdürü Aziz Gümüş’ün eşi Fidan Gümüş tarafından İzmit’te kurulmuştur. Derneğin başkanlık görevi SEKA Kâğıt Fabrikası’nda genel müdürlük yapan beylerin eşleri tarafından yürütülmüştür. Derneğin kurucusu ve ilk başkanı olan Fidan Gümüş 1961’den 1978’e kadar 17 yıl başkanlık görevini yürütmüş ve 1978’de SEKA’nın yeni genel müdürü Kemal Unakıtan’ın eşi Avukat Aysel Unakıtan’a görevi devretmiştir. 1981’de başkanlık görevini devralan İzmit Müessese Müdürü Fahri Atun’un eşi Ayşe Yüksel Atun, 33 yıl boyunca başkanlık yapmış ve en uzun süre başkanlık yapan kişi olmuştur. Ayşe Yüksel Atun’un 2014 yılında vefat etmesiyle dernek başkanlığı görevini Avukat Naime Ömür Nalçacı devralmıştır. Naime Ömür Nalçacı’nın 2020’de vefat etmesi sonucu Nuray Öztürk Saral başkanlık görevini üstlenmiştir.

Derneğin kuruluş tüzüğünde yer alan beyana göre; “Dernek, bilhassa Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikası İşletmesi personelinin yoksul ve yardıma muhtaç çocuklarının, yurda faydalı olacak şekilde, yetişmelerini temin ve aynı zamanda sağlık ve her türlü haklarını korumak için kurulmuştur.” diye ifade edilerek derneğin kuruluş amacı belirtilmiştir. Dernek kurulduğunda; öncelikle SEKA’da çalışan, yardıma muhtaç ve yoksul personelin çocuklarına yardım eli uzatmayı ilke edinmişti. Zamanla büyüyen dernek, SEKA dışına da büyüyerek tüm İzmit’i kapsayan sosyal yardım projesi haline dönüşmüştür. Kurulduğu yıllarda sadece SEKA çalışanlarının ve eşlerinin 1 lira karşılığında üye olduğu derneğe, ilerleyen yıllarda toplumun her kesiminden üye kabul edilmeye başlanmıştır. Derneğin gerçekleştirdiği ilk icraat, yardıma muhtaç personelin çocuklarından 135’ine kitap, okul çantası, defter, kalem, saten önlük, kışlık palto ve ayakkabı temin etmesidir. İzmit’teki okullarla iş birliği içinde yoksul çocukları bularak yardım faaliyetlerini icra ederek, çocukların okul araç gereç ihtiyaçlarının yanı sıra, kıyafet yardımları da önemli boyuttaydı. Özellikle bayramlarda, yün kazak, kadife pantolon ve ayakkabı gibi çeşitli giyim ürünleri yardımı yapılıyordu. Düzenli olarak yapılan giyim yardımlarının yanı sıra, üniversite öğrencilerine de burs veriliyordu. Burslar, öğrenciler tahsilini bitirene kadar devam ediyordu.

Sağlık alanında başta felçli hastalar olmak üzere tedaviye muhtaç çocukların ameliyat ve muayeneleri dernek tarafından yaptırılmıştır. İzmit Devlet Hastanesi’ne konferans salonu, dâhiliye servisine 3 yataklı oda, çocuk hastalıkları servisi bölümüne oksijen tertibatı ve 2 adet oksijen tüpü hediye edilmiştir. Derneğin yaptığı faaliyetler arasında Kocaeli’de iki ve Dalaman (Muğla)’da bir olmak üzere toplam üç okul yaptırmıştır. İlk yaptırılan okul olan SEKA Çocuk Dostları Derneği İlkokulu Derince ilçesi Çenesuyu mevkiindedir. İkinci okul olan SEKA Çocuk Dostları Derneği Anadolu Meslek Lisesi ise Körfez ilçesi Tütünçiftlik mevkiindedir. Üçüncü okul ise, Muğla’nın Dalaman ilçesindeki SEKA Çocuk Dostları İlkokulu’dur. Eğitim, sağlık başta olmak üzere yapılan yardımların gelirini üye aidatları, toplanan atık kâğıtların SEKA’ya satılmasından elde edilen gelir ve iş insanlarının yardımları oluşturmuştur. Derneğin bir diğer önemli gelir kaynağı ise belirli aralıklarla tertiplenen etkinliklerdir. 1963 yılından itibaren dernek çeşitli konser, çay, balo ve temsiller düzenlemiştir. Bu etkinliklerden elde edilen gelirlerle her yıl ortalama 10 üniversite öğrencisine burs verilerek yaklaşık 60 öğrencinin de giyim, kırtasiye ihtiyaçları karşılanmıştır. Her alanda çeşitli yardımlarda bulunan SEKA Çocuk Dostları Derneği zaman içerisinde fabrikanın İzmit dışındaki şubelerine de yayılarak ülke geneline ulaşmayı başarmış ve şubeleşmiştir. SEKA Kâğıt Fabrikası’nın 2004 yılında kapatılmasına rağmen dernek kapanmamış, günümüzde de faaliyetlerini halen sürdürmeye devam ettirmektedir.

KAYNAKÇA

Emre Dölen, Dünyada ve Türkiye’de Kağıtçılığın Tarihçesi, 2015 Kocaeli, s. 496; İzmit Seka Çocuk Dostları Derneği Yeni Tüzüğü, Kocaeli, 06.03.2012; Mehmet Sarıoğlu, Seka Postası’nın Işığında İzmit’te Kültürel Yaşam, Kocaeli 2013, s.228; Seka Çocuk Dostları Derneği Faaliyet Raporu, Kocaeli 1996; Seka Çocuk Dostları Derneği Kuruluş Tüzüğü, İzmit 1973; SEKA Postası gazetesi arşivi; Özgür Kocaeli gazetesi Çınar Pazar Eki, SEKA’da Doğan Kadın Hareketi: Seka Çocuk Dostları Derneği, Kocaeli 15 Ocak 2012; Uygur Kocabaşoğlu, Seka Tarihi, Ankara 1996, s.255.

Göksu HÜLAGÜ