Kocaeli Milletvekili

TBMM IX. Dönem Kocaeli milletvekili olan Saim Önhon 1892 senesinde İstanbul’da doğdu. Az bilinen ön adı Ahmet’tir. Annesi Fatma Nedime Hanım, babası Hasan Suphi Bey’dir. Harp Akademisini bitirdikten sonra Çanakkale’de 16. ve 20. Kolordu, Anafartalar Grup Komutanlığında Mustafa Kemal Paşa ile birlikte yer aldı. Daha sonra Kurtuluş Savaşına katıldı. İsmet İnönü’nün komutanlığındaki Batı Cephesinde Emir Subayı olarak görev yaptı. Büyük taarruza süvari birliğinde katıldı. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan sonra Türk Silahlı kuvvetlerindeki askerlik görevini sürdürdü. 8. Ordu’da Kurmay subaylığı, Moskova Askerî Ataşe Yardımcılığı, Hilafet Süvari Bölük Komutanlığı, 3. Kolordu Süvari ve 45. Süvari Alayı 3. Bölük Komutanlıkları, Erzurum Müstahkem Mevkii 1. Şube Subaylığı, Karaköse 1. Süvari Tümeni, 9. Kolordu 1. Süvari Tümeni 2. Alayı, Babaeski 2. Süvari Tümeni 2. Alayı Subaylıkları, 2. Süvari Tümeni 4. Alay Komutan Yardımcılığı, Trakya 2. Süvari Tümeni 15. Alay Komutanlığı, Gebze 6. Kolordu 41. Tümen Piyade Tugay Komutanlığı, İstanbul Maltepe 1. Ağır Zırhlı Tugay Komutanlığı, Karaköse 1. Süvari Tümen Komutanlığı, Ankara Genelkurmay Başkanlığı Zırhlı Birlikleri Müfettişliği, Kara Kuvvetleri Zırhlı Birlikler Daire Başkanlıkları ordu içerisinde aldığı görevlerdir. 1950 yılında Türk Silahlı kuvvetlerinden Tümgeneral rütbesiyle emekli oldu. Emekli olmadan önce orduda aldığı son görev Kara Kuvvetleri Harekat Başkanlığı’ydı. Saim Önhon’un Askeri kariyeri boyunca öne çıkan özelliği süvari oluşu ve atçılığa ve at yetiştiriciliğine verdiği önemdi. Türk Silahlı Kuvvetleri’ni temsilen Berlin’de 9-20 Temmuz 1935 tarihleri arasında yapılan müsabakalara binici olarak katıldı. Bu müsabakalarda başarılar elde etti. 1936 senesinde komutanı olduğu Süvari Okulu’nun gelişmesini sağladı. 1938 yılında Fransa’nın Nice şehrinde yapılan atcılık müsabakalarına katıldı. Orduda atçılığa sağladığı başarıların yanı sıra sivil yaşamda da bu alanın gelişmesini sağladı. 1950 yılında kurulan Türkiye Jokey Kulübü Kurucu Üyesi ve Yönetim Kurulu Umumi Katibidir. İsmi TJK tarafından at yetiştiriciliği yapılan bir tesise verildi ve onuruna Saim Önhon koşusu tesis edilerek uzun yıllar sürdürüldü. 1950’de siyasete atılarak Demokrat Parti saflarına katıldı. Demokrat parti 1950 seçimlerinde büyük bir başarı sergileyerek %59,2 oy oranıyla şehrin milletvekilliklerini aldı. Bu on bir vekilden biri olan Saim Önhon 1950-1954 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi IX. Dönem Kocaeli mebusu oldu. Aynı partiden bu kez temel askerlik hizmetini yaptığı Urfa’dan 1954 seçimlerine katıldı. 1954-1947 yıllarında X. Dönem Urfa Milletvekili oldu. Parlamento içinde IX. Dönem Milli Savunma Komisyonu, X. Dönem NATO Memleketleri Parlâmentolar Birliği Türk Grubu üyeliği, Parlâmentolararası Birliği Türk Grubu üyeliği gibi görevler yanında 1956 yılında Paris’te toplanan NATO zirvesine katıldı. Milletvekili olarak görev aldığı her iki dönemde oldukça aktif bir görünüm sergiledi. Parlamento oturumlarında askerlerin özlük hakları, atçılık ve at yetiştiriciliği, Milli Savunma Bütçesi gibi konularda sıkça söz alarak birikimini ortaya koydu. 27 Mayıs 1960 Askeri Darbesinin ardından siyasetten uzaklaştı. Münire Önhon ile evliydi ve bir çocuk babasıydı. Oğlu ve torunu dışişlerinde görev aldı. Emekli Büyükelçi Candemir Önhon’un babası, Büyükelçi Ömer Önhon’un dedesidir. Saim Önhon,16 Mayıs 1968’de yaşamını yitirdi.

KAYNAKÇA

Türk Parlamento Tarihi, TBMM IX. Dönem 1950-1954, Cilt III, Ankara 2012; Türk Parlamento Tarihi, TBMM X. Dönem 1954-1957, Cilt I, Ankara 2012; TBMM Albümü, 1920-2010, Cilt II, Ankara 2010; Bilal Tunç, Demokrat Parti Döneminde Kocaeli, İstanbul 2016; Nurettin Gülmez, “Çok Partili Hayat Döneminde TBMM’deki Kocaeli Milletvekilleri Üzerine Bir Analiz (1946-2015)”, Gazi Süleyman Paşa ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu-III, Kocaeli Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı Yayınları, No: 38, 2017, s. 1263-1306; Cumhurbaşkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA.) 30-11-1-0-213-14-11; 30-11-1-0-213-12-20.

Serkan YAZICI