SABANCI KÜLTÜR MERKEZİ/SİTESİ

Madde no:1298

İzmit’te Bir Kültür Merkezi

D100 karayolunun deniz tarafında Oramiral Salim Dervişoğlu Caddesi üzerinde bulunmaktadır. Sabancı Vakfı tarafından yaptırılan 15 kültür eserinden biri olan bina, 3 Aralık 1988 tarihinde hizmete girmiştir. Binanın kullanım hakkı Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ait olup uzun yıllar burası İl Halk Kütüphanesi, Kültür Merkezi ve Güzel Sanatlar Galerisi olarak kullanılmıştır.

İzmit’in kültürel yapısından önemli yere sahip olan bina, dolgu alan üzerinde inşa edilmiştir. Kocaeli Üniversitesi tarafından yapılan incelemeler neticesinde binanın zemininin sağlam olmadığı ve deprem riski taşıdığına karar verilerek burada sondaj, zemin etüt çalışmalarının başlatılmasına karar verilmiştir. 2021 yılı itibariyle de binada gerçekleştirilen tüm faaliyetler durdurulmuştur. Kapatılmadan önce aktif bir sanat ve kültür merkezi olan ve toplam 14.000 metrekare alan üzerine kurulu olan binanın kapalı alanı 4000 metrekaredir. Merkez bünyesinde yer alan birimlerden gösteri sanatlarının ve toplantıların düzenlendiği büyük salon 606 kişi, İl Halk Kütüphanesi 100 kişi kapasitelidir. Bunlar dışında burada çeşitli atölyeler, internet odası, idari odalar ve sanatçıların kullanımları için ayrılan 5 kulis dışında hediyelik eşya ve kitap satış yerlerini bulunmaktaydı. Fuayede oluşturulan, 75 metrekarelik sergi alanı da aynı zamanda çocuk korosunun çalışmaları için kullanılıyordu. Merkezin faaliyetleri arasında güzel sanatlar fakültelerine hazırlık amacıyla resim kurslarının verildiği Fikret Mualla Resim Atölyesi de bulunuyordu.

Sabancı Kültür Merkezi’nin inşa edildiği dönem olan 1980’ler, Türkiye’de inşaat sektöründe de değişimin yaşandığı yıllara denk gelmektedir. Bahsedilen yıllarda hazır betonun yaygınlaşması, standart yapı elemanlarının devreye girmesi, çelik, cam, alüminyum ve plastik sanayinin gelişmesi gibi etkenler binaların dış ve iç mekânlarında modern kaplama sistemlerinin kullanımını arttırmıştır. Cadde üzerinde bulunan cephesi cam kaplama olan bina, İzmit’te 1980’li yılların mimari modernitesini yansıtan erken örneklerden biridir.

Binanın cadde üzerinde bulunan kütlesi, iki bölümden oluşmaktadır. Bunlardan öndeki üçgen kütlenin köşesine yerleştirilen giriş alanından önce Kocaeli Valiliği Kültür ve Turizm Müdürlüğü olarak hizmet veren birime girilmekte, burada kütüphane ve salon katlarına da çıkılmaktadır. Salon biriminin arkasında kalan diğer girişler tahliye ve ofis kısımları için ayrılmıştır. Yapının iç mekân kurgusu dıştan da algılanmaktadır. Özellikle salon bölümünün tavan yüksekliği üst örtüde algılanabilir oluşturmaktadır.

KAYNAKÇA

https://www.ozgurkocaeli.com.tr/haber/7059385/sabanci-kultur-merkezi-kapilarini-kapatti; https://www.haberler.com/kocaeli-universitesi-sabanci-kultur-merkezi-nin-14220162-haberi/; https://www.sabancivakfi.org/tr/kultur/kocaeli/sabanci-kultur-merkezi

Şennur KAYA