Tuğamiral, Milletvekili, Kocaeli Senatörü
1903 yılında İstanbul’da Heybeliada’da dünyaya geldi. Annesi Şayeste Hanım babası Mustafa Kemal Paşa’nın yakın silah arkadaşlarından Kırşehir milletvekilliği de yapmış olan Kurmay Yarbay Lütfi Müfit Bey’dir. Rıfat Özdeş, Heybeliada Numune Mektebi’nde ilköğrenimini tamamladı. 1916 yılında Bahriye Mektebi’ne girdi. 1919’da Harbiye sınıfına geçen Özdeş 1 Mart 1921’de Güverte Mühendis (Teğmen) rütbesiyle mezun oldu. 7 Mayıs 1921’de Anadolu’ya geçerek Samsun’daki Deniz Müfrezesi’ne katıldı. Aynı yıl içerisinde Ankara’da Bahriye dairesinde görevlendirilen Özdeş, 1922 yılında Fethiye Grup komutanlığına verildi. milli mücadele yıllarında gösterdiği başarılar Cumhuriyet döneminde de devam etti. Denizcilikle ilgili konulara büyük ilgi duyan Özdeş, mayın kursu, denizaltıcılık kursu gibi yurtiçi ve yurtdışı eğitimleriyle kendisini geliştirmeye devam etti.
10 Mart 1931’de Deniz Harp Akademisi giriş sınavını kazandı. Üç yıllık öğrenim ve eğitimin ardından Kurmay Subay olan Özdeş, 30 Ağustos 1933’te Binbaşılığa yükseltildi. 23 Ağustos 1934’te ise İ. İnönü Denizaltı Gemisi Komutanlığına atandı. 1936 yılında Londra Deniz Ataşeliğine getirildi. Bu görev vesilesi ile Atatürk’ün Londra Büyükelçisi Ali Fethi Okyar’a hitaben yazdığı tavsiye mektubu dikkat çekicidir. 4 Mart 1936 tarihli mektup şöyledir. “Kardaşım, Büyük Elçilik Ataşenavalliğine tâ’yin edilerek Londra’ya hareket eden Bahriye Erkânıharb zâbiti Rifat Özdeş, çok sevdiğimiz kardaşımız Müfid Özdeş’in oğludur ve benim de oğlum demektir. Kendisi ile her hususta yakından alâkadar olmanızı rica eder, sevgi ile gözlerinizden öperim”.
Askeri kariyeri esnasında önemli başarılara imza atan Özdeş, 1942’de Albaylığa yükseltildi. 1943’te Deniz Yeni Erat Talim Alayı Komutanı, 1944’te Denizaltı Filosu Komutanı, 1946’da ise Hücum ve Emniyet Filosu Komutanı olarak görev yaptı. 1947’de Tuğamiralliğe yükseltildi. Haziran 1949’da Deniz Kuvvetleri Harekât Başkanlığına atandı ancak Kasım 1949’da kendi isteği ile emekliye ayrıldı. Emeklilik sonrası Demokrat Parti saflarında politikaya giren Özdeş, 14 Mayıs 1950’deki IX. Dönem seçimlerinde 24329 oy ile Kırşehir Milletvekili seçildi. Milletvekilliği esnasında Kore’ye gönüllü gitmek için yaptığı başvuru ile gündeme geldi. Rıfat Özdeş 8 arkadaşı ile birlikte Dumlupınar denizaltı gemisinde ölen askeri şahısların şehit, dul ve yetimlerinin de şehit ve dul yetimi sayılmasına ve bu ailelere tazminat verilmesine dair bir kanun teklifi hazırladı. Sonraki dönemlerde ise aday olmadı.
15 Ekim 1961’de yapılan genel seçimlerde TBMM |.(XII.) Dönemi için Adalet Partisi’nden Cumhuriyet Senatosu Kocaeli Üyeliğine seçildi. Senato’da Millî Savunma ve Dışişleri, Basın Yayın Turizm komisyonlarında aktif bir şekilde çalışan Özdeş, Genel Kurul’da çeşitli konularda söz almakla birlikte konuşmaların çoğu kendi ihtisas alanı olan denizcilikle ilgiliydi. Senatörlüğü sırasında 17 konuşma yapan ve bu anlamda oldukça etkin bir performans sergileyen Özdeş, konuşmalarının birinde AP’nin gemi ve gemi inşaatı konusunda bütün kaynakların seferber edilmesini desteklediğini belirterek Gölcük Tersanesi’nin önemine dikkat çekti.
Rıfat Özdeş Senatörlüğü esnasında geçirdiği kalp krizi neticesinde Kasımpaşa Deniz Hastanesi’nde 1 Ocak 1966 tarihinde vefat etti. İstanbul’da Zincirlikuyu mezarlığında toprağa verildi. Özdeş’in, Bir Konferans Coşima Deniz Meydan Muharebesi ve Bugüne olan Tesirleri isimli 1936 basımlı bir eseri vardır. Rıfat Özdeş iyi derece İngilizce ve Almanca, biraz Fransızca bilmekteydi. Evli ve 2 çocuk babasıydı.
KAYNAKÇA
(TBMM Olumluk Kâğıdı, Dönem IX); TBMM Albümü, C.2,19501980, Ankara, 2010, s.477; Cumhuriyet Senatosu Tutanak Dergisi, C.6, B.5,8.11.1962,s.120; Eminalp Malkoç, “Kocaeli Üyelerinin Cumhuriyet Senatosundaki Çalışmaları”, Milli Mücadele’de Servetiye Cephesi ve Kocaeli Tarihi ve Kültürü Sempozyumu VI, Kocaeli, 2020, s.1198-1199; Fahri Çoker, Türk Parlamento Tarihi Cumhuriyet Senatosu Üyelerinin Özgeçmişleri, I. Cilt (1961-1964) s.341-342.; Fethi Tevetoğlu, “Atatürk’ün Toplanmamış Yazıları”, Belleten, C.54, S.211, s.538; TBMM Tutanak Dergisi, Dönem IX, C.21. 68. Birleşim,15. IV.1953; Milliyet,10.12.1950; 6.01.1966.
Sedef BULUT